Πίτερ Μπέικερ / The New York Times
Λίγες ηµέρες µετά την ορκωμοσία Τραμπ, οι σύμβουλοι του εξήγησαν πώς λειτουργεί η αρχή της αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ. «Θέλετε να πείτε ότι αν η Ρωσία επιτεθεί στη Λιθουανία, θα κηρύξουμε τον πόλεμο στη Ρωσία; Αυτό είναι τρελό», είπε. Ο Τραμπ δαπάνησε τη θητεία του εκφοβίζοντας τα μέλη του ΝΑΤΟ, προκειμένου αυτά να είναι συνεπή στις οικονομικές υποχρεώσεις τους, απειλώντας ότι αλλιώς οι ΗΠΑ δεν θα έσπευδαν σε βοήθεια.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο πέρασε σε νέο επίπεδο λέγοντας ότι «ενθαρρύνει» τη Ρωσία να κάνει «ό,τι στον διάολο θέλει» εναντίον ευρωπαϊκών κρατών, τα οποία δεν καλύπτουν τις οφειλές τους απέναντι στη Συμμαχία. Είναι η πρώτη φορά που πρόεδρος –ή υποψήφιος για την προεδρία– χρησιμοποιεί τέτοια απειλή. Τα λόγια του, ακόμη κι αν αποτελούν απειλή, προμηνύουν ριζικές αλλαγές στη διεθνή τάξη εάν επανεκλεγεί στην προεδρία.
Η απέχθεια του Τραμπ για κάθε είδους συμμαχία είναι γνωστή, όπως και η πρόθεσή του να διαλύσει την αμυντική ομπρέλα που προστάτευε τις συμμάχους των ΗΠΑ μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η υποψία και μόνο ότι οι ΗΠΑ παύουν να αποτελούν αξιόπιστο σύμμαχο απειλεί να οδηγήσει πολλές χώρες σε αναζήτηση νέων συμμαχιών με τη Ρωσία ή την Κίνα του Σι Τζινπίνγκ. Αγνοώντας τις αντιδράσεις γύρω από την πρώτη δήλωσή του, ο Τραμπ συνέχισε ακάθεκτος την Κυριακή: «Κάθε οικονομική βοήθεια προς το εξωτερικό θα δίνεται με τη μορφή δανείου και όχι σαν δώρο».
«Φρένο» από το Κογκρέσο
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του ο Τραμπ εξέτασε σοβαρά το ενδεχόμενο απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Γερμανία και τη Νότια Κορέα. Προβλέποντας ενδεχόμενη αναδίπλωση από τον υπόλοιπο κόσμο σε περίπτωση επανόδου του Τραμπ στην εξουσία, το Κογκρέσο ψήφισε πρόσφατα νόμο ο οποίος δεν επιτρέπει στον πρόεδρο να διατάξει μονομερώς την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ, χωρίς την ψήφο της Γερουσίας.
Ο Τραμπ, όμως, δεν χρειάζεται να εγκαταλείψει επίσημα τη Συμμαχία προκειμένου να την καταστήσει ανενεργή. Ο εκπρόσωπος του Τραμπ, Τζέισον Μίλερ, αντέδρασε στις επικρίσεις που δέχθηκε ο τέως πρόεδρος λέγοντας ότι η Ευρώπη έχει βιώσει περισσότερους πολέμους στην προεδρία Μπάιντεν παρά σε αυτήν του Τραμπ. «Ο πρόεδρος Τραμπ φρόντισε οι σύμμαχοί μας να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους απαιτώντας να πληρώσουν, ο Τζο Μπάιντεν τους άφησε πάλι να εκμεταλλεύονται τη γενναιοδωρία του Αμερικανού φορολογουμένου. Οταν δεν πληρώνεις τις αμυντικές δαπάνες σου, δεν πρέπει να εκπλήσσεσαι που έχεις περισσότερους πολέμους», είπε ο Μίλερ.
Η περιφρόνηση του Τραμπ για το ΝΑΤΟ βασίζεται στην εσφαλμένη αυτή αντίληψη, την οποία διατηρεί εδώ και χρόνια παρά τις διαψεύσεις, σημάδι ότι είτε είναι ανίκανος να επεξεργασθεί δεδομένα αντίθετα προς τις εμμονές του ή είναι πρόθυμος να αλλοιώσει τα στοιχεία προκειμένου να ταιριάξουν στο αγαπημένο του αφήγημα. Το Σάββατο ο Τραμπ καταδίκασε τους εταίρους του ΝΑΤΟ για τη χρηματοδοτική ολιγωρία τους. «Πρέπει να πληρώσετε τους λογαριασμούς σας», είπε.
Ο τέως πρόεδρος αναφερόταν παραπλανητικά στον μη δεσμευτικό στόχο που είχαν θέσει οι υπουργοί Αμυνας του ΝΑΤΟ το 2006 για αμυντικές δαπάνες 2% του ΑΕΠ. Μόλις 11 από τις 31 χώρες έχουν τηρήσει αυτή τη δέσμευση. Ακόμη, όμως, και όσες δεν το έκαναν, δεν οφείλουν χρήματα στις ΗΠΑ.
Η εμμονή του Τραμπ για εξαργύρωση των συμμαχιών των ΗΠΑ δεν αφορά μόνο το ΝΑΤΟ. Επιτέθηκε στο παρελθόν εναντίον συμφωνίας αμοιβαίας άμυνας με την Ιαπωνία και σε άλλες στιγμές ετοιμαζόταν να διατάξει την αποχώρηση αμερικανικών στρατευμάτων από τη Νότια Κορέα, εκβιάζοντας τη Σεούλ με απαιτήσεις επιπλέον δισ. δολαρίων.
