Μανώλης Κωστίδης
Με τα σημερινά δεδομένα που επικρατούν στην οικονομία και στην πολιτική της Τουρκίας, οι περισσότεροι πολιτικοί αλλά και αναλυτές θεωρούν σίγουρη την ήττα του Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές που προγραμματίζονται τον Ιούνιο του 2023. Ο λόγος που υποστηρίζουν την άποψη αυτή είναι η αρνητική απόδοση της τουρκικής κυβέρνησης στην οικονομία, που οδηγεί στη ραγδαία φτωχοποίηση του τουρκικού λαού, με τον πραγματικό ετήσιο πληθωρισμό να έχει ξεπεράσει το 100%. Στον αντιπολιτευόμενο Τύπο υπάρχουν αναφορές πως πολλοί κρατικοί λειτουργοί, υπάλληλοι υπουργείων αρνούνται να εκτελέσουν εντολές, υποδείξεις και να υπογράψουν συμβάσεις και αποφάσεις, καθώς φοβούνται τις διώξεις «την επόμενη ημέρα» των εκλογών σε περίπτωση ήττας του Ερντογάν, με συνέπεια να παρουσιάζονται διάφορες δυσλειτουργίες στον κρατικό μηχανισμό. Ο πρόεδρος του CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, με δηλώσεις του έχει απειλήσει τους κρατικούς λειτουργούς σε περίπτωση συνεργασίας με τις «αυθαιρεσίες της κυβέρνησης του ΑΚP».
Παράλληλα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η κυβερνητική συμμαχία AKP-ΜΗP δεν μπορεί να ξεπεράσει το 40%, ενώ για την εκλογή προέδρου χρειάζεται 50,1%. Το μπλοκ της αντιπολίτευσης μαζί με το φιλοκoυρδικό κόμμα HDP βρίσκεται στο 60% και οι αναλύσεις δείχνουν πως σε 9 μήνες είναι δύσκολη η ραγδαία αλλαγή των δεδομένων.
Το AKP, παρά τις δυσκολίες, διατηρεί τα ποσοστά του στο 33% με αυξητικές τάσεις, αλλά ο «αδύναμος κρίκος» της κυβερνητικής συμμαχίας είναι το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που συγκεντρώνει μόλις το 6%.
Το κόμμα που θα καθορίσει το αποτέλεσμα των εκλογών θεωρείται το ΗDP, που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις φτάνει το 12%. Ο πρόεδρος του κόμματος, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, και εκατοντάδες εκλεγμένοι δήμαρχοι και στελέχη του HDP φυλακίστηκαν τα τελευταία χρόνια καθώς κατηγορούνται για σχέσεις με το PKK. Aν η κυβέρνηση Ερντογάν δεν αλλάξει στάση στο ζήτημα αυτό, το ΗDP αναμένεται να στηρίξει τον αντίπαλο του Ερντογάν, όποιος και αν είναι αυτός.
Η εταιρεία δημοσκοπήσεων Metropoll αναφέρει πως σε περίπτωση υποψηφιότητας του προέδρου του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ως αντιπάλου του Ερντογάν, ο Κιλιτσντάρογλου θα προηγείται με 6 ποσοστιαίες μονάδες με αυξητικές τάσεις στη διαφορά. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, ήδη προηγείται του Ερντογάν με 9 ποσοστιαίες μονάδες και ο δήμαρχος της Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, με 13! Ωστόσο τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα πρέπει να οριστικοποιήσουν τον υποψήφιό τους, καθώς –όπως είχε επισημάνει ο διευθυντής της Metropoll, Οζέρ Σεντζάρ, στη συνέντευξή του στην «Κ»– «ο σωστός υποψήφιος είναι σημαντικός παράγοντας για το αποτέλεσμα των εκλογών».
Στη χώρα, πολλοί αναρωτιούνται αν μπορεί να γίνει η μετάβαση της εξουσίας σε περίπτωση ήττας του Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά την Τουρκία από το 2002. Ο Τούρκος νομπελίστας λογοτέχνης Ορχάν Παμούκ σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα T24 σημείωσε ότι «όλοι αναρωτιούνται και λένε “ωραία, θα γίνουν εκλογές”. Ο “πατερούλης” πρόεδρος θα αφήσει την εξουσία και θα φύγει; Οι κυβερνώντες του AKP θα δώσουν τα κλειδιά και θα πουν “τώρα φεύγουμε, πάρτε την εξουσία”»; Κάποιοι άλλοι αντιπολιτευόμενοι αναλυτές και ΜΜΕ ισχυρίζονται πως ο Ερντογάν ίσως να μη θέλει τη διεξαγωγή των εκλογών φοβούμενος διώξεις για σκάνδαλα, στα οποία έχουν εμπλοκή ο ίδιος και η οικογένειά του. Γι’ αυτό δεν αποκλείουν την πιθανότητα αναβολής των εκλογών, χωρίς πάντως ο Ερντογάν να έχει μιλήσει ποτέ για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
