Kathimerini.gr
Μανώλης Κωστίδης
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Διαψεύστηκαν, μέχρι στιγμής, οι πληροφορίες που είχαν δημοσιευθεί στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, αλλά και σε διεθνή πρακτορεία, περί επίσκεψης του Αμερικανού ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν στην Αγκυρα την Κυριακή 5 Νοεμβρίου. Αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Τουρκίας είχαν διαρρεύσει την πληροφορία, που όμως λίγη ώρα αργότερα διαψεύστηκε, καθώς το επίσημο πρόγραμμα του κ. Μπλίνκεν προβλέπει πως θα ταξιδέψει στο Τελ Αβίβ, στο Αμμάν, στο Τόκιο, στη Σεούλ και το Νέο Δελχί.
Εκτιμήσεις έμπειρων αναλυτών αναφέρουν πως μάλλον υπήρχε πρόβλεψη επίσκεψης του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στην Αγκυρα, αλλά φαίνεται πως στην πορεία υπήρξε κάποια διαφορά ή εμπλοκή, που οδήγησε σε αλλαγή του προγράμματος. Πάντως, πληροφορίες από την Ουάσιγκτον δεν αποκλείουν η τουρκική πρωτεύουσα να περιληφθεί στο πρόγραμμα του κ. Μπλίνκεν, αν βρεθεί τρόπος συνεννόησης μεταξύ των δύο πλευρών. Στην Αγκυρα υπάρχουν πληροφορίες πως στο τηλεφώνημα του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, στις 30 Οκτωβρίου, οι δυο άνδρες συμφώνησαν να συναντηθούν στην Τουρκία.
Οι διαφορές μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας έχουν αυξηθεί με τις εξελίξεις στη Γάζα. Η πολιτική που ασκεί ο Ερντογάν εναντίον του Ισραήλ και οι δηλώσεις στήριξης της Χαμάς –την οποία οι δυτικές χώρες χαρακτηρίζουν τρομοκρατική οργάνωση– είναι από τα βασικά θέματα που προκαλούν την αντίδραση της Ουάσιγκτον. Ο πρόεδρος της Τουρκίας έχει εναντιωθεί στην παρουσία των αμερικανικών αεροπλανοφόρων στην ανατολική Μεσόγειο, όπως και στο ότι όταν ο κ. Μπλίνκεν επισκέφθηκε το Ισραήλ, είχε τονίσει και την εβραϊκή καταγωγή του.
Η πρόσφατη επίσκεψη του Ιρανού ΥΠΕΞ στην Τουρκία, αλλά και η προαναγγελία της επίσκεψης του προέδρου του Ιράν, δεν αφήνουν θετικό αποτύπωμα στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία.
Ενας από τους πιθανούς λόγους που ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δεν ταξιδεύει στην Αγκυρα είναι επειδή η τουρκική κυβέρνηση δεν δίνει ξεκάθαρα δείγματα πως η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα ολοκληρωθεί σύντομα με την έγκριση του τουρκικού κοινοβουλίου. Οι Αμερικανοί επιθυμούν ξεκάθαρες απαντήσεις. Ωστόσο, ο υπεύθυνος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του τουρκικού κοινοβουλίου, Φουάτ Οκτάι, δήλωσε ότι το θέμα αυτό δεν είναι προτεραιότητα, υπονοώντας πως θα υπάρχουν καθυστερήσεις.
Η τουρκική κυβέρνηση θέλει από τις ΗΠΑ να δεσμευτούν πως θα διακόψουν τη στήριξη που παρέχουν στους Κούρδους της βόρειας Συρίας και την αποστολή όπλων των ανδρών της πολιτοφυλακής YPG, κάτι που μέχρι στιγμής οι Αμερικανοί δεν αποδέχονται. Η Αγκυρα επίσης επιθυμεί την οριστικοποίηση της έγκρισης από το Κογκρέσο της πώλησης και του εκσυγχρονισμού των F-16, ένα θέμα που έχει «παγώσει» εδώ και αρκετό καιρό, αφού οι ΗΠΑ περιμένουν από την Τουρκία να εγκρίνει οριστικά την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η Αγκυρα θέλει να παραλάβει τα F-16 δίχως όρους και δεσμεύσεις και το τονίζουν, καθώς υπάρχουν υποψίες πως στο Κογκρέσο ίσως εμφανιστούν τέτοιες προτάσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι πηγές του υπουργείου Αμυνας της Τουρκίας ανέφεραν χθες ότι «ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες των τεχνικών επιτροπών των δύο πλευρών για την προμήθεια των F-16 και περιμένουμε να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες στις ΗΠΑ. Επιθυμία μας είναι αυτή η διαδικασία να ολοκληρωθεί θετικά και σύντομα. Επισημαίνουμε για άλλη μια φορά πως στο συγκεκριμένο ζήτημα δεν θα πρέπει να τεθούν όροι».
