Όταν το Ιράν και το Ισραήλ επιτέθηκαν το ένα στο άλλο με πυραύλους και ντρόουν πριν μερικές ημέρες, ο κόσμος κράτησε την αναπνοή του φοβούμενος μια γενική ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Τελικά και οι δύο πλευρές, αφού εξέφρασαν με τρόπο βίαιο τις θέσεις τους, επέλεξαν να μη συνεχίσουν.
Νέες δορυφορικές φωτογραφίες που δημοσιεύει το περιοδικό Economist δείχνουν τι έκανε το Ιράν ώστε να μην εμφανιστεί ότι υπέστη ζημιές και υποχώρησε: Απλούστατα, αντικατέστησε ένα κατεστραμμένο ραντάρ αεράμυνας με ένα καινούργιο.
Την περασμένη Παρασκευή (19 Απριλίου), ως αντίποινα για το μπαράζ ιρανικών επιθέσεων του προηγούμενου Σαββατοκύριακου, ισραηλινά αεροσκάφη πιστεύεται ότι εκτόξευσαν αρκετούς βαλλιστικούς πυραύλους από αέρoς προς μια αεροπορική βάση όχι μακριά από το πυρηνικό συγκρότημα Νατάνζ, κοντά στην Ισφαχάν, νότια της Τεχεράνης.
Κρίσιμο σημείο
Η τοποθεσία είναι κεντρική στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν από τότε που εκτέθηκε δημόσια πριν από 22 χρόνια και προστατεύεται σε μεγάλο βαθμό με το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-300 του Ιράν.
Οι ισραηλινοί πύραυλοι φαίνεται να έχουν πετύχει απευθείας χτύπημα. Επληξαν ένα ραντάρ 30n6e2 «Tombstone», το οποίο έχει σχεδιαστεί για να παρακολουθεί εισερχόμενες απειλές από αέρα και πυραύλους, επιτρέποντας σε πυραύλους αναχαίτισης να τους αποκρούουν, σύμφωνα με ανάλυση του Κρις Μπίγκερς, αναλυτή εικόνων που εργαζόταν για την Εθνική Υπηρεσία Γεωγραφικών Πληροφοριών της Αμερικής.
Η υπόλοιπη συστοιχία είχε απομακρυνθεί, πιθανώς σε περίπτωση που το Ισραήλ επρόκειτο να χτυπήσει ξανά.
Νέες εικόνες που έχει στη διάθεσή του ο κ. Μπίγκερς και έδειξε στον Economist δείχνουν τώρα ότι το Ιράν, την επόμενη μέρα, είχε κάνει μια αλλαγή. Αντικατέστησε το ραντάρ Tombstone με ένα διαφορετικό ραντάρ 96l6e «Cheese board», τοποθετώντας το στο ίδιο σημείο. Διατήρησε επίσης τους εκτοξευτές (οι οποίοι στέλνουν τους S-300 στον αέρα) σε όρθια θέση, σαν να ήταν έτοιμοι για βολή.
«Είναι μια περίπτωση άρνησης και εξαπάτησης», καταλήγει ο κ. Μπίγκερς, «ώστε να θεωρήσουμε ότι ο χώρος εκτόξευσης εξακολουθεί να λειτουργεί», κάτι που σχεδόν σίγουρα δεν συμβαίνει. Τα δύο ραντάρ δεν ταυτίζονται και η συστοιχία δεν θα μπορεί να λειτουργήσει με κατεστραμμένο το ραντάρ Tombstone.
Φωτ.: Associated Press/Planet Labs PBC
Το Ιράν είναι απίθανο να ξεγελάσει την Αμερική ή το Ισραήλ, που και οι δύο διαθέτουν δορυφόρους υψηλής τεχνολογίας και θα γνωρίζουν ότι η συστοιχία είναι εκτός λειτουργίας. Ωστόσο το ραντάρ που συνιστά μέσο συγκάλυψης επιτρέπει στους προπαγανδιστές της χώρας να ισχυριστούν ότι όλα είναι καλά – κι αυτό μπορεί να απέτρεψε μια ευρύτερη κρίση.
Ενα μάθημα που εξάγεται, κατά τον Economist, είναι ότι το Ισραήλ μπορεί να χτυπήσει ιρανικά συστήματα αεράμυνας —και τις πολύτιμες τοποθεσίες που προστατεύουν— χωρίς καν να εισέλθει στον ιρανικό εναέριο χώρο.
Ενα άλλο είναι ότι οι εμπορικά διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες, που κάποτε διατηρούσαν μερικά μεγάλα κράτη, μπορούν να εκθέσουν τη συσκότιση που επιχειρούν κάποιες κυβερνήσεις, προσθέτει η έγκυρη βρετανική επιθεώρηση.
Το τρίτο και τελευταίο μάθημα που εξάγει ο Economist είναι ότι αυτή η διαφάνεια που προσφέρουν οι δορυφόροι εξακολουθεί να είναι αποσπασματική. Οι αμερικανικές δορυφορικές εταιρείες υπόκεινται εδώ και καιρό σε νομικούς περιορισμούς όσον αφορά τη δημοσίευση εικόνων υψηλής ανάλυσης του Ισραήλ. Αν και οι περιορισμοί μετριάστηκαν πριν από μερικά χρόνια, οι περισσότεροι πάροχοι εξακολουθούν να ανησυχούν για τη δημοσιοποίηση ευκρινών εικόνων από ευαίσθητες ισραηλινές τοποθεσίες. Αυτό μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες. Οι υποστηρικτές του Ιράν κυκλοφόρησαν εικόνες χαμηλής και μέσης ανάλυσης υποδηλώνοντας ότι οι επιθέσεις τους στις 13 Απριλίου ήταν εξαιρετικά ακριβείς.
Στην πραγματικότητα, αυτά τα χτυπήματα ήταν πιθανώς λιγότερο ακριβή από την επίθεση του Ιράν σε μια αμερικανική αεροπορική βάση στο Ιράκ πριν από τέσσερα χρόνια, σημειώνει στον Economist ο Ντέκερ Εβελεθ, του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών Μίντλμπερι στις ΗΠΑ, ο οποίος έχει μελετήσει ιδιωτικές εικόνες υψηλής ανάλυσης, είτε λόγω παρεμβολών GPS του Ισραήλ είτε λόγω της απόστασης που έπρεπε να διανύσουν οι πύραυλοι.
Ωστόσο, η απουσία ξεκάθαρων αποδεικτικών στοιχείων επιτρέπει στο Ιράν να διεκδικήσει… νίκη. Οπως και η αντικατάσταση του χτυπημένου ραντάρ με άλλο, μπορεί κι η απουσία στοιχείων να βολεύει όλους τους ενδιαφερόμενους…
Πηγή: The Economist
