Kathimerini.gr
Για νέο κύκλο βίας στη Ρωσία, μετά τον θάνατο του ηγέτη της Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, κάνει λόγο η βραβευμένη δημοσιογράφος και ιστορικός, Αν Άπλμπαουμ, σε άρθρο της που δημοσιεύει το «The Atlantic».
Όπως τονίζει, «η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι εδώ και καιρό χώρα μυστηριωδών θανάτων». Παράλληλα, αναφέρεται σε κάποιες από τις γνωστότερες περιπτώσεις «μυστηριωδών θανάτων» που έχουν καταγραφεί εδώ και 20 και πλέον χρόνια.
Το 1998, αμέσως μετά την τοποθέτησή της στη θέση της επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας, η Γκαλίνα Σταροβοΐτοβα, υπέρμαχος της δημοκρατίας, πυροβολήθηκε στο κλιμακοστάσιο της πολυκατοικίας της στην Αγία Πετρούπολη.
Το 2006, η Αννα Πολιτκόφσκαγια, δημοσιογράφος που είχε μάθει υπερβολικά πολλά για τους πολέμους στην Τσετσενία, τους οποίους ο Πούτιν χρησιμοποίησε για να αναρριχηθεί στην εξουσία, είχε την ίδια τύχη στο κλιμακοστάσιο της πολυκατοικίας της στη Μόσχα.
Το 2015, ο Μπόρις Νεμτσόφ, επικριτής της προεδρίας του Πούτιν, δολοφονήθηκε μόλις μερικά βήματα μακριά από το Κρεμλίνο. Άλλοι επικριτές του καθεστώτος επιβίωσαν μετά βίας.
Το 2020, ο Αλεξέι Ναβάλνι, επικεφαλής του μοναδικού πολιτικού κινήματος κατά του Πούτιν, αρρώστησε βαριά σε πτήση από το Τομσκ στη Μόσχα έπειτα από δηλητηρίαση.
«Όλα τα παραπάνω θύματα υπήρξαν πολιτικοί αντίπαλοι του Πούτιν, άνθρωποι που επέκριναν το καθεστώς που οικοδόμησε», τονίζει η Άπλμπαουμ.
Το νέο «προφίλ» των θυμάτων
«Από τότε που ο Ρώσος πρόεδρος ξεκίνησε την εισβολή πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία, μια διαφορετική κατηγορία θυμάτων -μέλη της ρωσικής επιχειρηματικής ελίτ που δεν ήταν ίσως αρκετά πιστά ή αρκετά πρόθυμα να υποστηρίξουν τον πόλεμο- έχουν επίσης αρχίσει να πεθαίνουν υπό περίεργες συνθήκες» επισημαίνεται στο άρθρο.
Στον ενάμιση χρόνο που πέρασε από τον Φεβρουάριο του 2022, δύο στελέχη της βιομηχανίας φυσικού αερίου βρέθηκαν νεκρά με σημειώματα αυτοκτονίας.
Άλλα τρία στελέχη δολοφονήθηκαν, μαζί με τις συζύγους και τα παιδιά τους, σε μυστηριώδη δολοφονία-αυτοκτονία.
Η σορός του ιδιοκτήτη θέρετρου στο Σότσι εντοπίστηκε σε γκρεμό, ενώ σορός άλλου στελέχους βρέθηκε να επιπλέει σε πισίνα στην Αγία Πετρούπολη.
Άλλοι έπεσαν από παράθυρα ή από σκάλες στη Μόσχα, την Ινδία, τη Γαλλική Ριβιέρα και την Ουάσινγκτον.
Η περίπτωση Πριγκόζιν
Στον πολύ μακρύ κατάλογο των ανθρώπων που έχουν πυροβοληθεί, απαγχονιστεί, δηλητηριαστεί ή έχουν υποστεί θανατηφόρα ατυχήματα επειδή με κάποιο τρόπο μπήκαν στον δρόμο του Πούτιν, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν ξεχωρίζει σύμφωνα με την Άπλμπαουμ.
Το ιδιωτικό αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε έπεσε μυστηριωδώς το απόγευμα της Τετάρτης, έπειτα από έκρηξη, την οποία, σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, προκάλεσε επίθεση με βόμβα ή πύραυλο.
Κάποιος κατέρριψε το αεροπλάνο, και αυτός ο κάποιος θα μπορούσε να ενεργήσει μόνο κατόπιν εντολής του Πούτιν ή τουλάχιστον εν αναμονή τέτοιας εντολής, εκτιμά η Άπλμπαουμ.
Αλλά ο Πριγκόζιν δεν ήταν αντίπαλος του Πούτιν. Τον βοήθησε να κυριαρχήσει. Δεν επέκρινε το κλεπτοκρατικό καθεστώς του.
Δημιούργησε την ομάδα μισθοφόρων Wagner, η οποία υποστήριξε δικτάτορες στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή και εκμεταλλευόταν τα ορυχεία διαμαντιών για λογαριασμό και της Μόσχας.
Διηύθυνε επίσης την Υπηρεσία Έρευνας Διαδικτύου, η οποία «διακρίθηκε» στο χακάρισμα. Επιπλέον, θεωρείται ότι μέσω διαρροών και μέσω της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνέβαλε στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.
Από την «κρεατομηχανή» στην εξέγερση
Ο Πριγκόζιν δεν αντιτάχθηκε στον πόλεμο. Οι άνδρες του, και οι κατάδικοι που στρατολόγησε, έδωσαν τη μακρά και σκληρή μάχη στο Μπαχμούτ, πετυχαίνοντας τη μοναδική σημαντική ρωσική νίκη στην Ουκρανία μέχρι στιγμής φέτος.
Χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες, ίσως δεκάδες χιλιάδες, έχασαν τη ζωή τους σε εκείνη τη μάχη, λόγω στρατιωτικών τακτικών τόσο σπάταλων σε ανθρώπινες ζωές που οι ίδιοι οι Ρώσοι τις περιγράφουν ως «κρεατομηχανή».
Στη συνέχεια, ο Πριγκόζιν άρχισε να αμφισβητεί το πώς διεξαγόταν ο πόλεμος, καθώς και τα πραγματικά κίνητρα εκείνων που έπαιρναν τις αποφάσεις στις μάχες.
Ως αποτέλεσμα, τόλμησε να προκαλέσει την ηγεσία του ρωσικού στρατού, και κατά συνέπεια τον Ρώσο πρόεδρο, σε μία παράξενη και σε μεγάλο βαθμό ανεμπόδιστη πορεία προς το στρατιωτικό αρχηγείο της πόλης Ροστόφ-ον-Ντον, και στη συνέχεια σχεδόν μέχρι τη Μόσχα, ακριβώς δύο μήνες πριν από τον θάνατό του.
Βία στην «καρδιά της ρωσικής αυτοκρατορίας»
Πρόκειται για έναν ακόμη μυστηριώδη θάνατο, αλλά για νέο είδος μυστηριώδους θανάτου, τονίζει η Άπλμπαουμ και προσθέτει πως «με αυτό το αεροπορικό δυστύχημα, η βία από την περιφέρεια της ρωσικής αυτοκρατορίας πλέον μεταναστεύει στην καρδιά της».
Η δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι η κυριαρχία του Πούτιν διαχρονικά συντηρήθηκε με καιροσκοπικές πρακτικές, δωροδοκίες και μικρές ή μεγαλύτερες δόσεις ρωσικού εθνικισμού, υπό την απειλή χρήσης βίας.
Στον απόηχο της εξέγερσης του Πριγκόζιν, ο Πούτιν χρειάστηκε να προχωρήσει σε κάτι πιο θεαματικό, τονίζει.
«Η δημόσια βία με κατάρριψη αεροσκάφους αμέσως μετά την απογείωσή του μία ηλιόλουστη ημέρα αποτελεί το νέο είδος βίας που επιλέχθηκε για να προκαλέσει τρόμο σε όποιον επιθυμούσε κρυφά ή φανερά νίκη του Πριγκόζιν», σημειώνει.
Εκτιμά δε πως σύντομα, ενδεχομένως θα χρειαστεί κάτι πολύ περισσότερο, καθώς η αμοιβαία εμπιστοσύνη στους κόλπους της ρωσικής ελίτ υποχωρεί, ενώ δεν υπάρχει κοινό ιδεολογικό υπόβαθρο που να ενώνει τα μέλη της τα οποία προσβλέπουν στο προσωπικό τους συμφέρον.
Ανασφάλεια και φόβος
Την ασφάλεια του Πριγκόζιν και των μισθοφόρων του, υποτίθεται ότι εγγυόταν ο Αλεξάντρ Λουκασένκο, πρόεδρος της Λευκορωσίας.
Η υπόσχεση προστασίας τους, όπως και οι περισσότερες από τις υποσχέσεις του Πούτιν, αποδείχθηκε κενή περιεχομένου.
Όλοι όσοι εξακολουθούν να ανήκουν στον στενό του κύκλο ήδη προσλαμβάνουν σωματοφύλακες και, αν μπορούν, στέλνουν τις οικογένειές τους στο εξωτερικό.
Όσοι μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, ήδη, δημιουργούν ιδιωτικούς στρατούς. Όποιος είχε σχέσεις με τον Πριγκόζιν έχει περισσότερους λόγους να φοβάται για την ασφάλειά του.
Στρατηγός που βρέθηκε κοντά στον Πριγκόζιν απαλλάχθηκε χθες Τετάρτη από τα καθήκοντά του. Δεν είχε εμφανιστεί δημόσια για πολλές εβδομάδες. Ενώ ο αναπληρωτής του Πριγκόζιν, Ντμίτρι Ούτκιν, έχασε τη ζωή του, καθώς ταξίδευε μαζί του στο αεροπλάνο που καταρρίφθηκε.
