Μανώλης Κωστίδης
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του, Αντονι Μπλίνκεν, είχε ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν.
Η συνομιλία των δύο ανδρών έγινε λίγες ημέρες μετά την επικοινωνία του Τζο Μπάιντεν με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κ. Αντονι Μπλίνκεν και Χακάν Φιντάν, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, συζήτησαν το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, το οποίο η Ουάσιγκτον θεωρεί πως πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τη σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο. Ανάμεσα στα θέματα που συζητήθηκαν ήταν και το ζήτημα της αγοράς και του εκσυγχρονισμού των μαχητικών αεροσκαφών F-16 που επιθυμεί η Αγκυρα, καθώς και η συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών της Ουκρανίας.
Το τηλεοπτικό δίκτυο Haberturk δημοσίευσε σενάριο για πιθανή πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με το θέμα των F-16. O αναλυτής του Haberturk, Τσετινέρ Τσετίν, υποστηρίζει πως η Ουάσιγκτον ενδέχεται να δεχθεί την παραχώρηση των κιτ εκσυγχρονισμού των F-16 όπως και την πώληση 40 νέων F-16, αλλά υπό τον όρο να ζητήσει από την Τουρκία να παραχωρήσει στην Ουκρανία τα παλαιά μαχητικά αεροσκάφη F-16 που διαθέτει στον στόλο της.
Τα F-16 Block-30, τα οποία διαθέτει η τουρκική αεροπορία, δεν θα εκσυγχρονιστούν και αναμένεται να αποσυρθούν τα επόμενα χρόνια. Πάντως στην τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζουν πως το ζήτημα των μαχητικών δεν είναι θέμα διαπραγμάτευσης αλλά δικαίωμα της Τουρκίας ως χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ και τονίζουν πως η Αγκυρα ήδη έχει αποκλειστεί από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 και η πιθανότητα αποκλεισμού της από τo πρόγραμμα των F-16 θα μπορούσε να την οδηγήσει σε άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Στρατιωτικοί αναλυτές αποκλείουν το ενδεχόμενο της παραχώρησης τουρκικών μαχητικών στην Ουκρανία καθώς ένα τέτοιο γεγονός θα άλλαζε τις καλές σχέσεις που έχει ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Εντύπωση προκάλεσε πως η Turkish Airlines ανακοίνωσε ότι τους επόμενους δύο μήνες θα αποφασίσει για τη μελλοντική αγορά 600 επιβατικών αεροσκαφών και θα διαπραγματευτεί με την Boeing και την Airbus. Αναλυτές της γειτονικής χώρας υποστηρίζουν πως η συγκεκριμένη αγορά ίσως να είναι ένα καλό διαπραγματευτικό χαρτί της Αγκυρας προκειμένου να πάρει την έγκριση του Κογκρέσου για τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών αεροσκαφών F-16.
Πάντως, η ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ εξακολουθεί να εργάζεται πυρετωδώς για τα εθνικά συμφέροντα και αμφισβητεί κατά πόσον επίκειται η πώληση των μαχητικών F-16 στην Τουρκία εφόσον η Αγκυρα επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Υπενθυμίζεται ότι πέραν εκείνης του γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ υπάρχουν κι άλλες πρωτοβουλίες στην αμερικανική Γερουσία κατά των τουρκικών επιδιώξεων. «Αν θέλουν, ας ακυρώσουν το casus belli στο Αιγαίο, ας σταματήσουν την αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας στα Ηνωμένα Εθνη», είχε διαμηνύσει πρόσφατα ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) Εντι Ζεμενίδης και επεσήμανε ότι ο Μενέντεζ και η ομογένεια θα εξακολουθήσουν να βάζουν μπλόκο στα F-16 εάν δεν υποχωρήσει η Τουρκία.
Εν τω μεταξύ, συνεδρίασε χθες το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας υπό την προεδρία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τη νέα του σύνθεση και προκάλεσε εντύπωση πως στην ανακοίνωση που εκδόθηκε δεν υπάρχει καμία αναφορά σε Ελλάδα, Κύπρο, Ανατολική Μεσόγειο. Η απουσία θεωρείται ότι είναι στο πλαίσιο της αποκλιμάκωσης των δύο πλευρών και στην πρόθεση που έχει εκφράσει ο Ερντογάν στην «Κ» «για μια νέα εποχή» στις σχέσεις των δύο χωρών μετά τις εκλογές.
