Η εκτέλεση ενός Αμερικανοϊσραηλινού ομήρου και άλλων πέντε αυξάνει την πίεση για την ολοκλήρωση της συμφωνίας για τη Γάζα, αναφέρεται σε δημοσίευμα της Wall Street Journal, που επισημαίνει πως η προσπάθεια των ΗΠΑ να μεσολαβήσουν για παύση πυρός στη Μέση Ανατολή «αποκτά νέα αίσθηση επείγοντος» με τους διαπραγματευτές να επιδίδονται σε διπλωματικό σπριντ για την επίτευξή της.
Την ίδια ώρα ωστόσο, αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον, σύμφωνα με την ισραηλινή Haaretz, παραδέχονται ότι οι προσπάθειες της αμερικανικής κυβέρνησης να κρατήσει ζωντανές τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός δεν έχουν «καμία σχέση με την πραγματικότητα».
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν συνεχίζει να επιμένει δημοσίως ότι είναι προσηλωμένη στις διαπραγματεύσεις για συμφωνία για τους ομήρους και την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, ωστόσο, ανώτερα στελέχη της εκφράζουν απόγνωση και απογοήτευση για την κατάσταση των συνομιλιών, ιδίως αφότου το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα ψήφισμα που αντιτίθεται στην απόσυρση από τον Διάδρομο της Φιλαδέλφειας (σ.σ. τη στενή λωρίδα γης στα σύνορα μεταξύ της Λωρίδας της Γάζας και της Αιγύπτου) στο πλαίσιο συμφωνίας», όπως τονίζει το ισραηλινό Μέσο.
Ο στόχος των δημόσιων μηνυμάτων από την πλευρά των ΗΠΑ, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, ήταν να επιτραπεί η συνέχιση των συνομιλιών, με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να υπάρξει σημαντική εξέλιξη που θα πρόσφερε λύση στο φερόμενο διπλωματικό αδιέξοδο.
Ωστόσο, ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί, είναι το σχόλιο νυν και πρώην αξιωματούχων χωρών που μεσολαβούν, τους οποίους επικαλείται η Washington Post: «Καθώς παλεύει για την πολιτική του επιβίωση, η επιμονή του Νετανιάχου να διατηρήσει στρατεύματα στη στενή λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων Γάζας – Αιγύπτου έχει αναχθεί στο κύριο εμπόδιο για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων με τη Χαμάς».
«Κλειδί» ο Διάδρομος της Φιλαδέλφειας
Εν μέσω αβεβαιότητας, στο όριο της απόγνωσης, όσον αφορά την έκβαση των έμμεσων διαπραγματεύσεων Ισραήλ – Χαμάς, οι ΗΠΑ αναμένεται να υποβάλουν ανανεωμένο και πιο λεπτομερές σχέδιο συμφωνίας στις δύο πλευρές.
Επειτα από πολλούς μήνες ατελέσφορων συνομιλιών, ο Μπάιντεν και η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις συζήτησαν με συμβούλους τη Δευτέρα για το πώς θα προχωρήσουν σε πρόταση τελεσίγραφο, «take it or leave it», σύμφωνα με σχόλιο της Washington Post.
Στο σχετικό της δημοσίευμα η αμερικανική εφημερίδα ανέφερε ακόμη: «Για τις οικογένειες των Ισραηλινών ομήρων που εξακολουθούν να ελπίζουν να φέρουν τους αγαπημένους τους πίσω ζωντανούς – και για τα περισσότερα από 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιους στη Γάζα που παλεύουν με τον εκτοπισμό, την πείνα, τις ασθένειες και τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς – το διακύβευμα δεν ήταν ποτέ υψηλότερο και οι προοπτικές δεν ήταν ποτέ πιο ζοφερές».
Για νέο σχέδιο συμφωνίας κάνει λόγο και η Wall Street Journal, επικαλούμενη Αμερικανούς αξιωματούχους, το οποίο, όπως αναφέρει, θα προσδιορίζει, μεταξύ άλλων, τη χρονική διάρκεια της ισραηλινής παρουσίας στον Διάδρομο της Φιλαδέλφειας.
Εντωμεταξύ, δημοσιεύματα στον ισραηλινό Τύπο, περιγράφουν «στροφή» του Ισραήλ στο φλέγον ζήτημα του εν λόγω διαδρόμου.
Η χώρα, φέρεται να διαβεβαίωσε το Κατάρ ότι ο ισραηλινός στρατός θα μπορούσε να αποσυρθεί πλήρως από τον Διάδρομο της Φιλαδέλφειας κατά τη δεύτερη φάση της κατάπαυσης του πυρός. Παρόλο που ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε δηλώσει ότι το Ισραήλ πρέπει να διατηρήσει στρατιωτική παρουσία εκεί επ’ αόριστον.
Δημοσίευμα της Haaretz ανέφερε ότι ο επικεφαλής της Μοσάντ Ντέιβιντ Μπαρνέα πέταξε επειγόντως στην Ντόχα προκειμένου να ενημερώσει τον πρωθυπουργό του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι για τη θέση του Ισραήλ.
Το γραφείο του Νετανιάχου δεν έχει διαψεύσει αλλά ούτε έχει επιβεβαιώσει τις αναφορές. Υποστήριξε ακόμη, εντείνοντας την ασάφεια ως προς τη στάση του Ισραηλινού πρωθυπουργού στο ζήτημα, ότι το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας δεν έχει ακόμη συζητήσει τη δεύτερη φάση της συμφωνίας.
Παράλληλα οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι το Ισραήλ έχει συμφωνήσει με την τελευταία πρόταση, η οποία απαιτεί από τον ισραηλινό στρατό να αποσυρθεί από πυκνοκατοικημένες περιοχές κατά μήκος του Διαδρόμου της Φιλαδέλφειας κατά τη διάρκεια της πρώτης, διάρκειας έξι εβδομάδων, φάσης της συμφωνίας.
Οι δηλώσεις των εκπροσώπων της κυβέρνησης Μπάιντεν άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραμείνουν ισραηλινά στρατεύματα σε άλλα τμήματα του διαδρόμου που δεν γειτνιάζουν με πυκνοκατοικημένες περιοχές της συνοριακής γραμμής Αιγύπτου – Γάζας.
Ο ίδιος ο Μπάιντεν δήλωσε την Κυριακή ότι ήταν κοντά στο να παρουσιάσει τελική πρόταση στις δύο πλευρές μέχρι το τέλος της εβδομάδας, ενώ δημοσιεύματα σε ισραηλινά Μέσα ανέφεραν ότι η Ουάσιγκτον θα παρουσιάσει την πρόταση μέχρι την Παρασκευή.
Παράλληλα διεξάγονται διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο για το ποιος θα ελέγχει τα επίσημα σύνορα μεταξύ Αιγύπτου και Γάζας, γνωστά ως πέρασμα της Ράφα. Η διεθνής ομάδα διαπραγμάτευσης, αποτελούμενη από εκπροσώπους του Κατάρ, της Αιγύπτου, του Ισραήλ και των ΗΠΑ, έχει συζητήσει προηγουμένως το ενδεχόμενο να φέρει τρίτο μέρος για να λειτουργήσει το πέρασμα.
Σε κάθε περίπτωση, τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί βέβαιο για το μέλλον του παλαιστινιακού θυλάκου και των ομήρων, καθώς τη στιγμή που «οι ΗΠΑ ετοιμάζονταν να δώσουν την τελική ώθηση στις προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός, ο Νετανιάχου επέμενε στις απαιτήσεις για τα σύνορα, μειώνοντας τις πιθανότητες για συμφωνία», σύμφωνα με τη WP.
Το χρονικό της διαπραγμάτευσης
Οι διπλωματικές συνομιλίες ξεκίνησαν εκ νέου με αισιόδοξο πρόσημο στα τέλη Μαΐου, όταν ο Μπάιντεν δημοσιοποίησε «ισραηλινή πρόταση», όπως ανέφερε, η οποία προέβλεπε διαδικασία τριών σταδίων. Μεταξύ άλλων, η πρόταση εξασφάλιζε ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους κατά τη διάρκεια μιας αρχικής εκεχειρίας έξι εβδομάδων, η οποία θα είχε ως στόχο να οδηγήσει σε μόνιμο τερματισμό του πολέμου, που έχει προκαλέσει τον θάνατων χιλιάδων ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους άμαχοι, και έχει προκαλέσει μία από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο.
Στις αρχές Ιουλίου, υπό την αμερικανική πίεση, η Χαμάς άμβλυνε κάποιες από τις σκληρές απαιτήσεις της και ο Μπάιντεν εξέφρασε την πεποίθηση ότι μία συμφωνία ήταν κοντά. Ωστόσο, αργότερα εκείνο τον μήνα, οι Ισραηλινοί διαπραγματευτές εισήγαγαν επίσημα νέες απαιτήσεις, μεταξύ των οποίων ότι τα ισραηλινά στρατεύματα θα παραμείνουν στο Διάδρομο της Φιλαδέλφειας και στο συνοριακό πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο. Η Χαμάς έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι αυτό δεν είναι εφικτό και οι προσπάθειες για την εξεύρεση συμβιβασμού έχουν αποδειχθεί αδύνατες.
Η στάση του Νετανιάχου ως προς τον Διάδρομο της Φιλαδέλφειας έχει επίσης αυξήσει τις εντάσεις με την Αίγυπτο, η οποία αντιτίθεται σε οποιαδήποτε ισραηλινή παρουσία εκεί και έχει προειδοποιήσει ότι παραβιάζει τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ του 1979, συνθήκη ορόσημο που διατήρησε την ειρήνη μεταξύ των δύο χωρών για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες.
Το 2005, στο πλαίσιο συμφωνίας με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, η Παλαιστινιακή Αρχή – ο κύριος αντίπαλος της Χαμάς – ανέλαβε τη διοίκηση της συνοριακής περιοχής, υπό την επίβλεψη παρατηρητών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οταν η Χαμάς κατέλαβε την εξουσία στη Γάζα το 2007, η Παλαιστινιακή Αρχή εκδιώχθηκε από τον θύλακο και το Ισραήλ, με τη βοήθεια της Αιγύπτου, επέβαλε αποκλεισμό που περιόρισε σημαντικά τη διακίνηση αγαθών και τις διελεύσεις πολιτών.
Από τις 7 Οκτωβρίου, ο Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι ο διάδρομος αποτελεί βασικό αγωγό για τη μεταφορά όπλων και κεφαλαίων της Χαμάς στη Γάζα. Ο στρατός του Ισραήλ ισχυρίζεται ότι έχει βρει δεκάδες σήραγγες που περνούν κάτω από τα σύνορα από τον Μάιο.
Το Κάιρο έχει αντιδράσει οργισμένα στις κατηγορίες, λέγοντας ότι έχει καταστρέψει περισσότερες από 1.500 σήραγγες λαθρεμπορίου την τελευταία δεκαετία και έχει δημιουργήσει στρατιωτικοποιημένη νεκρή ζώνη στη δική του πλευρά των συνόρων στο βόρειο Σινά.
Στους ξένους δημοσιογράφους δεν παρέχεται ανεξάρτητη πρόσβαση στη Γάζα ή στο Σινά, γεγονός που καθιστά αδύνατη την επαλήθευση των αντικρουόμενων ισχυρισμών.
Από τότε που εγκατέλειψε την υποψηφιότητά του για επανεκλογή, ο Αμερικανός πρόεδρος θεώρησε ότι η επίτευξη μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός πριν από τις εκλογές αποτελεί ασφαλή τρόπο να ενισχύσει την πολιτική του «κληρονομιά» και να ενισχύσει τις πιθανότητες νίκης της Κάμαλα Χάρις στις εκλογές του Νοεβρίου, σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ που επικαλείται το Politico.
Επιπλέον, ο πρόεδρος Μπάιντεν «συγκινήθηκε ιδιαίτερα μετά τον θάνατο αυτό το Σαββατοκύριακο ενός Αμερικανού πολίτη, του Χερς Γκόλντμπεργκ-Πολίν, ο οποίος κρατούνταν αιχμάλωτος στις σήραγγες της Γάζας», ανέφεραν οι ίδιοι αξιωματούχοι.
Ωστόσο, οι εντάσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς φαίνεται να αυξάνονται.
Πίεση στο εσωτερικό
Στον απόηχο του εντοπισμού των έξι νεκρών ομήρων και παρά τις συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες πολιτών στο Ισραήλ για τη μη επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας ενισχύθηκαν εκ νέου και οι ακραίες φωνές στην κυβέρνηση Νετανιάχου, αναδεικνύοντας την εντεινόμενη πίεση που καταγράφεται και στο εσωτερικό.
Ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας της χώρας δήλωσε από την πλευρά του ότι εργάζεται για να τερματίσει τη συμμετοχή της χώρας στις συνομιλίες για εκεχειρία και ομήρους.
«Εργάζομαι για τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων με τη Χαμάς», ανέφερε ο Μπεν Γκβιρ σε μήνυμά του στο Χ. «Μια χώρα όπου δολοφονούν εν ψυχρώ έξι ομήρους δεν διεξάγει διαπραγματεύσεις με τους δολοφόνους, αλλά τερματίζει τις συνομιλίες, σταματά τη μεταφορά καυσίμων και ηλεκτρικού ρεύματος και τους συνθλίβει μέχρι να καταρρεύσουν», πρόσθεσε.
«Η συνέχιση των συνομιλιών απλώς τους ωθεί να παράγουν περισσότερη τρομοκρατία, μεταξύ άλλων στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια», τόνισε, αναφερόμενος στη Δυτική Οχθη με τα βιβλικά της ονόματα.
Προς το παρόν, δεν διαφαίνεται αν κάποια από τις φωνές, των διαδηλωτών υπέρ της συμφωνίας ή του ακροδεξιού κυβερνητικού εταίρου του Ισραηλινού πρωθυπουργού θα μπορούσε να επηρεάσει τις αποφάσεις του.
Προειδοποίηση στρατού προς την πολιτική ηγεσία
Καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν σε θολό τοπίο παράλληλα με τις μάχες στη Λωρίδα της Γάζας, ο ισραηλινός στρατός απηύθυνε προειδοποίηση προς την πολιτική ηγεσία του Ισραήλ ότι οποιαδήποτε επέκταση της στρατιωτικής επιχείρησης στον παλαιστινιακό θύλακο θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των ομήρων, σύμφωνα με το ισραηλινό Channel 13.
Το ίδιο πάντα ειδησεογραφικό Μέσο επικαλέστηκε και υψηλόβαθμο στρατιωτικό αξιωματούχο ο οποίος υποστηρίζει ότι συμφωνία για τους ομήρους, από την άλλη πλευρά, θα επιτρέψει στις ισραηλινές δυνάμεις να επιχειρήσουν πιο ελεύθερα στη Γάζα, μεταξύ άλλων, και σε μέρη όπου δεν έχουν επιχειρήσει μέχρι σήμερα.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο επικεφαλής του ισραηλινού στρατού Χέρζι Χαλέβι επισκέφθηκε σήραγγα στη Ράφα όπου βρέθηκαν οι σοροί έξι ομήρων το Σαββατοκύριακο.
Η πολιτική του ισραηλινού στρατού είναι να μην εισέρχεται σε περιοχές όταν υπάρχουν πληροφορίες ότι εκεί μπορεί να κρατούνται όμηροι. Οι πληροφορίες προφανώς δεν ήταν αρκετά ισχυρές όσον αφορά την εν λόγω σήραγγα της Ράφα, σχολίασε ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας του Ισραήλ, Kan.
Διώξεις σε βάρος της ηγεσίας της Χαμάς
Σε παράλληλη εξέλιξη, οι Ηνωμένες Πολιτείες άσκησαν διώξεις σε βάρος της ηγεσίας της Χαμάς για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.
Συγκεκριμένα, ασκήθηκαν διώξεις σε βάρος έξι ηγετικών στελεχών της Χαμάς, μεταξύ των οποίων, ο τέως ηγέτης της, Ισμαήλ Χανίγια, που δολοφονήθηκε την 31η Ιουλίου στην Τεχεράνη και ο νέος ηγέτης της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης, Γιαχία Σινουάρ.
Ο αντίκτυπος της υπόθεσης είναι κυρίως συμβολικός, σύμφωνα με τους Times of Israel, δεδομένου ότι ο Σινουάρ εκτιμάται ότι κρύβεται σε σήραγγες στη Γάζα, ενώ σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο, τρεις από τους έξι κατηγορουμένους εκτιμάται ότι είναι πλέον νεκροί.
Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε στο Associated Press πως δεν θεωρεί ότι οι κατηγορίες θα επηρεάσουν τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για συμφωνία.
Με πληροφορίες από WSJ, Haaretz, WP, Times of Israel, Politico
