Το Λαϊκό Κόμμα (PP, δεξιά) του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό εξασφαλίζει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στη Βουλή στις πρόωρες εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή στην Ισπανία, μπροστά από τους Σοσιαλιστές (PSOE, κεντροαριστερά) του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, χωρίς πάντως πλειοψηφία που να του δίνει τη δυνατότητα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα.
Με το 100% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί, το PP εξασφαλίζει 136 έδρες στο Congreso de los Diputados, το ισπανικό κοινοβούλιο, 47 περισσότερες σε σύγκριση με το απερχόμενο, σύμφωνα με την ισπανική δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση, το δίκτυο RTVE.
Στην άλλη πλευρά, οι Σοσιαλιστές (PSOE) του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ καταλαμβάνουν 122 έδρες (+2).
Ετσι το PP δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία, τις 176 από τις 350 έδρες της ισπανικής εθνικής αντιπροσωπείας, και είναι υποχρεωμένο να σχηματίσει συμμαχία για να κυβερνήσει. Το ακροδεξιό κόμμα Vox μοιάζει ο φυσικός του εταίρος.
Το Vox του Σαντιάγο Αβασκάλ παρέμεινε τρίτο κόμμα με το 12,4% και 33 έδρες, πολύ λιγότερες από ό,τι στις προηγούμενες εκλογές, το 2019 (52).
Ακόμη και στην περίπτωση που σχηματιστεί συμμαχία δεξιάς-ακροδεξιάς, θα χρειάζεται τη στήριξη μικρότερων παρατάξεων για να μπορεί να κυβερνήσει, αφού θα του λείπουν επτά έδρες για να διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία.
Στην απερχόμενη συμπολίτευση, η συμμαχία Sumar, στην οποία απορροφήθηκε το Unidas Podemos, εξασφαλίζει 31 έδρες, μένοντας τελικά στην τέταρτη θέση.
Αδιέξοδο;
Δεν αποκλείεται να χρειαστούν εβδομάδες διαπραγματεύσεων, ούτε το ενδεχόμενο να υπάρξει το πολυσυζητημένο bloqueo, ή πολιτικό αδιέξοδο, όπως συνέβη ήδη δυο φορές (2015, 2019), όταν η Ισπανία οδηγήθηκε σε δεύτερες εκλογές. Αυτό μπορεί να επιτρέψει στον Πέδρο Σάντσεθ την παραμονή στην εξουσία.
Για πύρρειο νίκη του ΡΡ κάνει λόγο η κεντροαριστερή εφημερίδα της Μαδρίτης El Pais, καταγράφοντας την ανθεκτικότητα του PSOE, που αύξησε τη δύναμή του τόσο σε ποσοστό (+3%) όσο και σε βουλευτές.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει στον τίτλο της η κεντροδεξιά εφημερίδα ABC, το Λαϊκό Κόμμα και η Ισπανία ολόκληρη αντιμετωπίζουν ένα πολύ σκληρό δίλημμα: Να μπει σε μια νέα κυβέρνηση το αποσχιστικό καταλανικό κόμμα του καταδικασμένου Πουτζδεμόν (που εξασφάλισε επτά έδρες), ή να υπάρξει νέο αδιέξοδο.
Μπροστά στους ενθουσιώδεις υποστηρικτές του που φώναζαν «No pasarán!» [δηλαδή «Δεν θα περάσουν!», το αντιφασιστικό σύνθημα του ισπανικού εμφυλίου (1936-1939)], ο πρωθυπουργός Σάντσεθ άφησε να εννοηθεί πως θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει όποιες πιθανότητες έχει για να συνεχίσει να κυβερνά την Ισπανία.
«Η αντιδραστική συμμαχία του Λαϊκού Κόμματος και του Vox ηττήθηκε», είπε ο κ. Σάντσεθ, προτού διαβεβαιώσει: «Αυτοί που θέλουμε η Ισπανία να συνεχίσει να προχωράει μπροστά είμαστε πολύ περισσότεροι».
Καθώς έχει στη διάθεσή της 153 έδρες, η συμμαχία PSOE/Sumar θα χρειαστεί την υποστήριξη τοπικιστικών παρατάξεων, ιδίως των Καταλανών του ERC ή των Βάσκων του Bildu, παράταξης που θεωρείται η κληρονόμος του άλλοτε πολιτικού βραχίονα της ETA.
Θα πρέπει παράλληλα να εξασφαλίσει την αποχή του κόμματος του Πουτζντεμόν, του Junts per Catalunya (JxCat), η ηγεσία του οποίου έχει ήδη προειδοποιήσει πως θα δεν βοηθήσει τον κ. Σάντσεθ να παραμείνει στην εξουσία χωρίς αντάλλαγμα.
Αν εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις, ο κ. Σάντσεθ θα έχει στη διάθεσή του 172 βουλευτές, περισσότερους από τον αρχηγό του PP, κάτι που θα του αρκούσε για να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή στη δεύτερη ψηφοφορία, όταν απαιτείται απλή πλειοψηφία.
Σε αντίθετη περίπτωση, η Ισπανία, όπου ήδη διεξήχθησαν τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2015 ως το 2019, θα ξαναζήσει το bloqueo, που θα απαιτήσει νέα καταφυγή στις κάλπες.
Η πλευρά των νικητών
Νικητής, αν και οριακά, ο κ. Φεϊχό από την πλευρά του ανήγγειλε πως θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Το PP «κέρδισε τις εκλογές» και «καθήκον μας τώρα είναι να αποφύγουμε ότι θα αρχίσει νέα περίοδος αβεβαιότητας στην Ισπανία», τόνισε από το μπαλκόνι της έδρας του κόμματός του.
Θα αρχίσω διάλογο» με τις κοινοβουλευτικές παρατάξεις για «να σχηματίσω κυβέρνηση», πρόσθεσε, απαιτώντας οι σοσιαλιστές να μην τον «εμποδίσουν».
«Εχουμε πολλά να συζητήσουμε τις επόμενες ώρες και τις επόμενες εβδομάδες» και «δεν θα είναι εύκολο», αναγνώρισε.
Καθώς δεν θα έχει απόλυτη πλειοψηφία μαζί με το Vox, ο κ. Φεϊχό μάλλον θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας. Ομως για αυτό θα απαιτείται αποχή των Σοσιαλιστών για να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης. Οι Σοσιαλιστές έχουν ξεκαθαρίσει ήδη πως δεν έχουν καμία τέτοια πρόθεση.
Προσπαθώντας να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, μετά τη βαριά ήττα της παράταξής του την 28η Μαΐου, ο κ. Σάντσεθ προκήρυξε πρόωρες εκλογές και έβαλε στην καρδιά της προεκλογικής του εκστρατείας τον φόβο η ακροδεξιά να βρεθεί στην κυβέρνηση σε περίπτωση νίκης του PP.
Η στρατηγική αυτή φαίνεται πως είχε αποτέλεσμα: η συμμετοχή έφθασε σχεδόν το 70%, ήταν κατά 3,5 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερη από ότι στις προηγούμενες εκλογές, τον Νοέμβριο του 2019.
Η ψηφοφορία της Κυριακής προσέλκυσε ασυνήθιστα μεγάλη προσοχή στο εξωτερικό, κυρίως λόγω του ενδεχομένου να αναλάβει την εξουσία συμμαχία Λαϊκού Κόμματος/Vox, σε μια χώρα που θεωρείται πρωτοπόρα σε ζητήματα όπως τα δικαιώματα των γυναικών, ή αυτά της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+.
Σε περίπτωση που το σενάριο αυτό γίνει πραγματικότητα, θα πρόκειται για την πρώτη φορά που η άκρα δεξιά θα βρεθεί στην εξουσία στην Ισπανία σχεδόν μισό αιώνα μετά το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο το 1975.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, El Pais, TVE, ABC
