Η συντριπτική ήττα στις εκλογές της 25ης Ιουνίου είχε εκ των πραγμάτων βάλει τον ΣΥΡΙΖΑ σε τροχιά εξελίξεων.
Ο Αλέξης Τσίπρας, τη νύχτα των εκλογών, είχε δηλώσει ότι «με συντεταγμένες διαδικασίες θα βάλουμε μπροστά τις διεργασίες για οριστικές αποφάσεις. Τα μέλη του κόμματος θα κληθούν να μας κρίνουν όλους και να χαράξουν τη στρατηγική», για να προσθέσει ότι θέτει εαυτόν στην κρίση των μελών του κόμματος.
Τελικά, μετά από τρία 24ωρα, αρχικώς υπέβαλε την παραίτηση του ενώπιον του Εκτελεστικού Γραφείου του κόμματος, και αμέσως μετά -σε μία άδεια αίθουσα στο Ζάππειο Μέγαρο, χωρίς να περιβάλλεται από κάποιον άλλον- γνωστοποίησε την απόφαση του με μία δήλωση προς τον Τύπο.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ελάχιστοι γνώριζαν τις αποφάσεις του. Πολλοί μάλιστα συνελήφθησαν ἐξαπίνης.
Λέγεται ότι άνδρες της προσωπικής του ασφάλειας είχαν κλείσει την αίθουσα στο Ζάππειο για λογαριασμό του απερχόμενου προέδρου χωρίς να δοθεί ενημέρωση.
Λίγη ώρα προτού προσέλθει στο χώρο της αίθουσας Τύπου, φούντωναν οι πληροφορίες για επικείμενη παραίτηση. Τελικά έφτασε με 45 λεπτά καθυστέρηση –κάθισε στη θέση του στις 13:15– και ανακοίνωσε το τέλος της διαδρομής στην προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε αρχίσει τον Φεβρουάριο του 2008, στο 5ο Τακτικό Συνέδριο του Συνασπισμού.
«Ήρθε η ώρα να ανοίξουμε ένα νέο κύκλο για τον ΣΥΡΙΖΑ», επισήμανε, τονίζοντας παράλληλα ότι δεν θα είναι υποψήφιος στην εσωκομματική εκλογική διαδικασία, η οποία -όπως είπε- θα γίνει άμεσα. «Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ είναι η άμεση προτεραιότητα», υπογράμμισε.
Δεν είναι σαφές το πόσοι γνώριζαν τις σκέψεις Τσίπρα και πότε κατέληξε οριστικά στην απόφαση της παραίτησης. Όπως ο ίδιος είπε, επιδίωξε αυτό να μην γίνει εν θερμώ κι ότι τελικά τις έλαβε «στο μαξιλάρι» του.
Οπως έγραφε σήμερα η «Κ», ο πρώην πρωθυπουργός όλες τις προηγούμενες ημέρες είχε επαφές με στενούς συνεργάτες προκειμένου να ανακοινώσει τον οδικό άξονα των αλλαγών που ετοιμάζει. Τελικά, η ανακοίνωση περιελάμβανε και το δικό του φινάλε στην προεδρία.
Πλέον, οι διαδικασίες για την επόμενη ημέρα ανοίγουν με τη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, πιθανότατα το Σάββατο.
Οι διαδικασίες δεν θα είναι ούτε εύκολες, ούτε ανώδυνες καθώς στελέχη του κόμματος ήδη σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους εκφράζουν προβληματισμό για όσα θα ακολουθήσουν. Η διαβεβαίωση Τσίπρα, ότι θα είναι παρών στις διαδικασίες, εκλαμβάνεται ως μια προσωπική δέσμευση πως δεν θα αφεθεί το κόμμα να παρασυρθεί σε διαμάχες και σε ανταγωνισμούς, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγαλύτερη φθορά.
Ωστόσο, όλοι δείχνουν να συμφωνούν ότι η επόμενη μέρα δεν θα είναι εύκολη. Μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικά διάστημα, άλλωστε, θα δρομολογηθεί η εκλογή του μεταβατικού προέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας, ρόλο τον οποίο δεν θα αναλάβει ο κ. Τσίπρας.
«Να ανταποκριθούμε στη λαϊκή εντολή»
«Κατανοώ την ανάγκη για ένα νέο κύμα του ΣΥΡΙΖΑ. Και αποφάσισα να παραμερίσω για να περάσει. Έχω εμπιστοσύνη στο ανθρώπινο δυναμικό του κόμματός μας. Στις αστείρευτες δυνάμεις της κοινωνίας και της Αριστεράς. Αποφάσισα λοιπόν να προτείνω την εκλογή νέας ηγεσίας από τα μέλη του Κόμματος, όπως ορίζει το καταστατικό του. Την άμεση προσφυγή στις σχετικές διαδικασίες. Στις οποίες φυσικά δεν θα είμαι υποψήφιος. Θα είμαι όμως παρών πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά από αυτές», είπε ο Αλέξης Τσίπρας στις δηλώσεις του στο Ζάππειο.
Ανέφερε ότι «το εκλογικό σώμα έδωσε στο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ μια διπλή εντολή. Πρώτον, να ανταποκριθεί στο ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Που πάντα και εκ των πραγμάτων είναι ρόλος κόμματος εξουσίας. Και δεύτερον, να αλλάξει δραστικά, αν θέλει να διεκδικήσει εκ νέου με αξιώσεις την κυβέρνηση».
Σημείωσε ότι «οφείλουμε να ανταποκριθούμε στη λαϊκή εντολή. Να αναδιοργανωθούμε άμεσα και χωρίς καμιά χρονοτριβή. Να μην επιτρέψουμε να χαθεί ούτε μια μέρα τόσο στην αντιπαράθεση με την κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και στην αντιπαράθεση με τις δικές μας αδυναμίες, παθογένειες και προβλήματα».
Αναλυτικά η τοποθέτηση του Τσίπρα
«Είναι ορισμένες στιγμές που καλείσαι να πάρεις κρίσιμες αποφάσεις. Που καλείσαι να σταθείς απέναντι στην Ιστορία. Απέναντι σε όσους πορευτήκατε μαζί, απέναντι σε όσους σε πίστεψαν και στήριξαν προσδοκίες σε σένα. Απέναντι στον εαυτό σου. Αλλά και απέναντι σε όσους πολέμησες και σε πολέμησαν.
Έχω πια την εμπειρία αυτές τις αποφάσεις να μην τις λαμβάνω εν θερμώ. Να τις παίρνω στο μαξιλάρι μου και να τις βασανίζω. Να αποφασίζω με ψυχραιμία. Και αυτό έκανα για τρία εικοσιτετράωρα. Γιατί ξέρω καλά ότι οι αποφάσεις μου έχουν επιπτώσεις και σε άλλους ανθρώπους. Ξεπερνούν εκ των πραγμάτων τον δικό μου ατομικό ορίζοντα.
Στη δήλωσή μου το βράδυ των εκλογών, είπα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πια κλείσει έναν μεγάλο ιστορικό κύκλο, που πρέπει να τον αποτιμήσουμε με περηφάνια. Και να ανοίξουμε συλλογικά έναν επόμενο κύκλο. Δύσκολο, πρωτόγνωρο, αλλά ακόμη πιο ελπιδοφόρο και δημιουργικό.
Μίλησα επίσης για την ανάγκη δύσκολων και γενναίων αποφάσεων που αφορούν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Για την ανάγκη να συναντηθούμε πάλι με τις αξίες μας: Της συλλογικότητας, της ανιδιοτέλειας και της κοινωνικής ευθύνης. Να ανανεώσουμε τολμηρά το στελεχικό μας δυναμικό από πάνω μέχρι κάτω, δείχνοντας εμπιστοσύνη σε νέους ανθρώπους, να βάλουμε τέλος σε νοοτροπίες που μας κόστισαν ακριβά.
Προσθέτω:
Την ανάγκη να εφεύρουμε τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, που θα μπορέσει με σεμνότητα και ανοιχτά μάτια να διαβάσει τις νέες αντιθέσεις και τα νέα ρεύματα της κοινωνίας, τις νέες προκλήσεις της εποχής, και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες εκείνων που θέλει και έχει ταχθεί να εκπροσωπεί.
Αυτές οι δύσκολες και γενναίες αποφάσεις, που καλούνται να υπηρετήσουν ένα νέο όραμα, αφορούν προφανώς και μένα. Πρώτον μάλιστα εμένα, που υπήρξα ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ στον ιστορικό κύκλο που κλείνει.
Παρέλαβα σε ηλικία μόλις 34 ετών ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς. Το ταξίδι που κάναμε μαζί ήταν επικίνδυνο, γεμάτο παγίδες, αλλά συναρπαστικό. Από μικρό κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε ο κορμός της προοδευτικής Παράταξης στην Ελλάδα. Το πρώτο αριστερό κόμμα στην Ευρώπη που κυβέρνησε και μάλιστα σε ιστορικές στιγμές για την πατρίδα και την Ευρώπη. Σε απίστευτα δύσκολες συνθήκες, με την κοινωνία καταρρακωμένη και την οικονομία χρεοκοπημένη. Και είχα την τύχη και την τιμή, για την οποία χρωστάω ευγνωμοσύνη στον ελληνικό λαό και τους συντρόφους μου, να είμαι ο πρώτος Αριστερός πρωθυπουργός.
Αυτό το ταξίδι ήταν μια πορεία που κάθε μέρα της ήταν μια μέρα μάχης. Αντιμετωπίσαμε μια Ευρώπη καχύποπτη και εχθρική απέναντι στην Ελλάδα και μια συμμαχία δανειστών που θεωρούσε την πατρίδα μας άξια τιμωρίας. Αντιμετωπίσαμε αφόρητες πιέσεις και εκβιασμούς. Που εκπορεύονταν από ισχυρές δυνάμεις έξω από τη χώρα, αλλά έβρισκαν ισχυρούς συμπαραστάτες και μέσα σ’ αυτή.
Δηλώνω και σήμερα, αυτή τη σημαντική μέρα για μένα, περήφανος για όσα πετύχαμε. Για την έξοδο από τα μνημόνια και τη ρύθμιση του χρέους. Για την επούλωση των τραυμάτων της κοινωνίας και της οικονομίας. Για τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας που αποκαταστήσαμε. Και βέβαια για την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών. Αυτό το έργο είναι δικό σας και δικό μας. Δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει.
Αυτό το δύσκολο ταξίδι όμως είχε και συμβιβασμούς. Είχε και δύσκολες αποφάσεις. Είχε και τραύματα. Είχε και φθορά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ήταν ένα ταξίδι που άφησε αποτύπωμα στην Ιστορία. Οι εμπειρίες του, οι επιτυχίες, τα λάθη του, οι μάχες που κερδίσαμε για λογαριασμό της πατρίδας, αλλά κι εκείνες που χάσαμε, αποτελούν αναντικατάστατη παρακαταθήκη για τον νέο κύκλο του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί ήρθε η ώρα να ανοίξουμε ένα νέο κύκλο.
Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα μπορεί και πρέπει να γίνει η αρχή του. Το εκλογικό σώμα έδωσε στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μια διπλή εντολή. Πρώτον, να ανταποκριθεί στον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Που πάντα και εκ των πραγμάτων είναι ρόλος κόμματος εξουσίας. Και δεύτερον, να αλλάξει δραστικά, αν θέλει να διεκδικήσει εκ νέου με αξιώσεις την κυβέρνηση.
Οφείλουμε να ανταποκριθούμε στη λαϊκή εντολή. Να αναδιοργανωθούμε άμεσα και χωρίς καμιά χρονοτριβή. Να μην επιτρέψουμε να χαθεί ούτε μια μέρα τόσο στην αντιπαράθεση με την κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και στην αντιπαράθεση με τις δικές μας αδυναμίες, παθογένειες και προβλήματα. Μια διαδικασία βαθιάς ανανέωσης και επανίδρυσης, που θα αγκαλιάζει όλα τα μέλη του κόμματος, αλλά και τους φίλους και τις κοινωνικές ομάδες που θέλουμε να εκπροσωπούμε, είναι άμεση προτεραιότητα.
Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ είναι άμεση προτεραιότητα. Και δεν αφορά μόνο το κόμμα μας. Αφορά την ποιότητα της Δημοκρατίας μας, τις αντιστάσεις στις πολιτικές της ΝΔ, το μέτωπο στην ακροδεξιά και τον νεοφασισμό που βρήκε θέση στην ελληνική Βουλή.
Αυτή την πεποίθησή μου για την ανάγκη μιας διαδικασίας βαθιάς ανανέωσης και επανίδρυσης θα ήταν υποκριτικό να την προτείνω μόνο με το λόγο μου, αν δεν την υπηρετώ ταυτόχρονα και με τη στάση μου.
Το νέο κύμα στην κοινωνία, την τέχνη, την πολιτική, περνάει είτε με συγκρούσεις. Το πιο συνηθισμένο. Είτε επειδή κάποιοι που κατέχουν θέσεις ευθύνης κατανοούν την αναγκαιότητά του. Κι εγώ κατανοώ την ανάγκη για ένα νέο κύμα του ΣΥΡΙΖΑ. Και αποφάσισα να παραμερίσω για να περάσει. Έχω εμπιστοσύνη στο ανθρώπινο δυναμικό του κόμματός μας. Στις αστείρευτες δυνάμεις της κοινωνίας και της Αριστεράς.
Αποφάσισα λοιπόν να προτείνω την εκλογή νέας ηγεσίας από τα μέλη του Κόμματος, όπως ορίζει το καταστατικό του. Την άμεση προσφυγή στις σχετικές διαδικασίες. Στις οποίες φυσικά δεν θα είμαι υποψήφιος. Θα είμαι όμως παρών πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά από αυτές.
Δεν το κρύβω ότι είμαι συγκινημένος. Ότι αυτή η απόφαση έχει και για μένα ένα στοιχείο οδύνης, όπως θα είχε και για τον καθένα. Έχει όμως και ένα στοιχείο προσωπικής πρόκλησης. Να αποδείξω με τη στάση και το παράδειγμά μου ότι στη ζωή, στην πολιτική, ιδίως στην πολιτική που αναφέρεται σε αξίες, μπορείς να είσαι μάχιμος και δημιουργικός, ίσως σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα πιο χρήσιμος, και χωρίς αξιώματα. Να αποδείξω ότι η μάχη για τις ιδέες και η προσφορά δεν ορίζεται από την καρέκλα που κατέχει κανείς.
Θέλω να απευθυνθώ στα χιλιάδες μέλη, τους φίλους και τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, που μαζί τους βρέθηκα και βρεθήκαμε σ’ αυτό το συναρπαστικό ταξίδι. Θα συνεχίσω να είμαι δίπλα σας. Να σας αισθάνομαι δίπλα μου. Το ταξίδι συνεχίζεται. Και η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμη ταξιδέψει.
Θέλω όμως να απευθυνθώ και σε όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες. Μπορεί κάποιοι να χαίρεστε με την απόφασή μου και μπορεί κάποιοι άλλοι να λυπάστε. Αλλά τα επόμενα χρόνια δεν θα είναι εύκολα για κανένα μας. Ό, τι κι αν ψήφισε στις τελευταίες εκλογές.
Ζούμε σε μια περίοδο αλλεπάλληλων κρίσεων, σε ένα ασταθές οικονομικό περιβάλλον, σε μια περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων και προκλήσεων. Η πίστη στις αξίες μας, η προσήλωσή μας στη Δημοκρατία και την Ελευθερία, που είναι συνώνυμο της Ελλάδας, η αγάπη για τον άνθρωπο, η αλληλεγγύη, η αγάπη για την πατρίδα, η ενότητα, το εμείς πάνω από το εγώ, είναι ο δρόμος για να ξεπεράσουμε όλες τις δυσκολίες.
Η προοδευτική Παράταξη του τόπου, όπως πάντα στην ιστορία, θα είναι οδηγός σε αυτή τη συλλογική εθνική προσπάθεια. Και ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ, που θα την εκφράζει αυτή τη μεγάλη Παράταξη, μπορεί να γίνει ξανά η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Αυτό τον σκοπό υπηρετεί η απόφασή μου. Αυτό τον σκοπό θα υπηρετώ πάντα. Την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο».