Του Απόστολου Τομαρά
Μια δημόσια αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη για την προοπτική μετάλλαξης των τριμερών συνεργασιών που έχουν οικοδομηθεί στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναδεικνύει την αναβάθμιση των γεωστρατηγικού χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής.
Από το βήμα του 6ου Ενεργειακού Συμποσίου που διοργανώθηκε στη Λευκωσία, ο Νίκος Αναστασιάδης άφησε να φανεί ξεκάθαρα πως υπάρχουν όλες οι προοπτικές ενδυνάμωσης των περιφερειακών συνεργασιών κάνοντας συγκεκριμένες αναφορές στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αλλά και στην Γαλλία. Με θετική στάση στην προοπτική ένταξης των δυο χωρών σε υπάρχουσες τριμερείς συνεργασίες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ιδιαίτερα δεικτικός για το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την τριμερή Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ.
Μάλιστα ο Νίκος Αναστασιάδης έδειξε πως αναμένει «ότι σύντομα θα επιβεβαιωθεί και εμπράκτως» το ενδιαφέρον που υπάρχει. Η συγκεκριμένη αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας ενδεχομένως να αποδειχθεί πως δεν ήταν τυχαία. Οι πληροφορίες που υπάρχουν θέλουν τη συμμετοχή των ΗΠΑ στην τριμερή με Ισραήλ να έχει κλειδώσει, κάτι που κατά πάσα πιθανότητα θα διαφανεί στις 20 Δεκεμβρίου όταν το Ισραήλ θα φιλοξενήσει την επόμενη Σύνοδο σε επίπεδο ηγετών.
Πηγές της «Κ» αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο στο Ισραήλ να ανακοινωθεί επίσημα η συμμετοχή των ΗΠΑ με αναφορά στην κοινή διακήρυξη των τριών ηγετών. Οι ίδιες πηγές απέδιδαν την απουσία των Αμερικανών σε ζητήματα προγραμματισμού. Ενδιαφέρον όπως είπε υπάρχει και από πλευράς Γαλλίας για συμμετοχή στην άλλη τριμερή αυτή της Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου χωρίς επιπρόσθετες αναφορές.
Για το ενδιαφέρον των ΗΠΑ να έχουν ουσιαστική παρουσία στις περιφερειακές συνεργασίες που έχουν οικοδομηθεί είχε γράψει τον περασμένο Σεπτέμβριο η «Κ». Το συγκεκριμένο θέμα είχε βρεθεί και στην ατζέντα του τελευταίου ταξιδιού του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη στην Ουάσιγκτον. Μάλιστα όπως είχε αποκαλύψει ο κύπριος ΥΠΕΞ μετέφερε μήνυμα-πρόταση μετά από συνεννόηση με άλλα κράτη που μετέχουν στις τριμερείς.
Σύνοδος των 7
Από τις ενδιαφέρουσες εξελίξεις πάντα στο διπλωματικό πεδίο που αναδεικνύει το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος ως πυλώνας σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή είναι η επόμενη Σύνοδος των 7 Μεσογειακών χωρών που είναι προγραμματισμένη να πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα στη Λευκωσία.
Με φορτωμένο το πρόγραμμα των διπλωματικών δραστηριοτήτων για το επόμενο διάστημα από πλευράς Λευκωσίας διευκρινίζεται και πάλι πως οι περιφερειακές συνεργασίες που οικοδομούνται στην περιοχή δεν έχουν στόχο την απομόνωση του οποιουδήποτε κράτους. Επί του προκειμένου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φρόντισε να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία. Διαψεύδοντας τις απόψεις εκείνες που θέλουν την Τουρκία σε καθεστώς απομόνωσης ο Νίκος Αναστασιάδης διαβεβαίωσε πως «ουδείς από τους εταίρους τις τριμερείς συνεργασίες ή όπως αυτές θα εξελιχθούν, έχει ως στόχο την Τουρκία ή τον αποκλεισμό της από τη συνεργασία, προκειμένου να πετύχουμε τα καλύτερα δυνατά».
Συνάμα ο Νίκος Αναστασιάδης φρόντισε να υποδείξει προς την Άγκυρα χωρίς να την κατονομάζει πως διεθνές δίκαιο δεν είναι το δίκαιο που ισχυρίζονται όσοι δεν υπογράφουν διεθνείς συμβάσεις και περιορίζονται στα δάκτυλα του ενός χεριού όπως είπε χαρακτηριστικά. Εδώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπέδειξε προς την Άγκυρα πως Διεθνές Δίκαιο είναι εκείνο όπως η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982.
Οι στόχοι
Με τις δραστηριότητες εντός της ΑΟΖ να συνεχίζονται απρόσκοπτα, την παραχώρηση του τεμαχίου 7 να εξελίσσεται ομαλά αλλά και τις διαδικασίες με το κοίτασμα «Αφροδίτη» να προχωρούν, οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Λευκωσίας επικεντρώνονται σε τρείς άξονες.
-Στην αξιοποίηση του υδρογονανθρακικού πλούτου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
-Στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την παράλληλη συμβολή στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εξεύρεση εναλλακτικών ενεργειακών πηγών και διαδρόμων.
-Στη στενή ενεργειακή συνεργασία με τις γειτονικές χώρες, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης.
Μεσόγειος –Ε.Ε.
Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Δημοκρατίας αντικατοπτρίζεται πρώτον στους ενεργειακούς διαδρόμους και δεύτερον και πολύ σημαντικό στην διασύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων της Κύπρου με τα Ευρωπαϊκά. Εδώ η Κύπρος ίσως να είναι από τις τελευταίες χώρες μέλη της Ε.Ε. που παραμένει σε ενεργειακή απομόνωση. Η στόχος της διασύνδεσης με την Ευρώπη περνά μέσα από δυο ηλεκτρικά καλώδια που θα ξεκινούν από την Ανατολική Μεσόγειο και θα έχουν κατάληξη την Ελλάδα. Το πρώτο είναι αυτό που θα ξεκινά από το Ισραήλ και το δεύτερο από την Αίγυπτο. Στο γενικότερο θέμα των πηγών ενέργειας και οι διάδρομοι του ΦΑ προς την Ευρώπη.
Παρά τις περί του αντιθέτου απόψεις σε πολιτικό επίπεδο και η Κύπρος κινείται υποστηριχτικά στον αγωγό EastMed με το σκεπτικό ότι είναι ένα έργο το οποίο δίνει μια επιπλέον επιλογή για την εμπορική αξιοποίηση των πρόσφατων και μελλοντικών ανακαλύψεων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο στήριξη έχει δοθεί στην ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας με την χρηματοδότηση του έργου Cyprus Gas 2 EU, με 101 εκατ. ευρώ για τον ελλιμενισμό πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU), καθώς και κατασκευής χερσαίων υποδομών για την παροχή φυσικού αερίου στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στο Βασιλικό.
