Του Απόστολου Τομαρά
Η παρουσία του τουρκικού γεωτρύπανου εντός ΑΟΖ και εκτός των τεμαχίων που έχουν αδειοδοτηθεί, κρίνεται ως μια πολύ σοβαρή παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ωστόσο αυτό που έχει προκαλέσει συναγερμό έχει να κάνει με την επόμενη κίνηση των Τούρκων. Οι πυρετώδεις διεργασίες που καταγράφονται σε διπλωματικό επίπεδο, αποσκοπούν να εξουδετερώσουν εν τη γενέσει τους, τα επόμενα βήματα της Άγκυρας στην περιοχή που σύμφωνα με τα όσα έχουν ανακοινωθεί είναι η μετακίνηση του γεωτρύπανου στο κέντρο της οριοθετημένης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Η εσπευσμένη κατάθεση συντεταγμένων για μέρος της ΑΟΖ, δυτικά και βόρεια, καθώς και η έκδοση διεθνών ενταλμάτων για τα μέλη του τουρκικού γεωτρύπανου είναι μόνο μια πτυχή των μέτρων αντίδρασης, ωστόσο το κύριο βάρος των κινήσεων της Λευκωσίας αναμένεται να πέσει εντός των οριοθετημένων οικοπέδων. Εκεί όπου κάποια τεμάχια έχουν αδειοδοτηθεί και κάποια άλλα είναι στην διαδικασία να παραχωρηθούν ή να ενισχυθούν οι κοινοπραξίες των εταιρειών που έχουν πάρει άδεια για έρευνες.
Δεύτερη εισβολή
Η δημόσια τοποθέτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις το βράδυ Δευτέρας, είναι ενδεικτική των προσπαθειών που καταβάλλονται ώστε να παρουσιαστεί η Τουρκία ότι παραβιάζει το διεθνές δικαίου. «Πρόκειται για μια, καθαρά, παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ή για μια, θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσω, δεύτερη εισβολή, δεδομένης της παραβίασης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας και αυτό που εκ καθήκοντος πράττουμε και πιστεύω ότι θα έχει ανταπόκριση είναι οι μελετημένες και μεθοδευμένες κινήσεις που γίνονται προς κάθε κατεύθυνση» είπε ο Νίκος Αναστασιάδης. Εδώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκάθαρα συμφώνησε πως από τη συμπεριφορά της Τουρκίας δημιουργούνται ανυπέρβλητα προβλήματα «και, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι αδύνατον να μιλά κανένας για ειρήνευση κάτω από απειλές. Και ιδιαίτερα, όχι απλά απειλές, αλλά μια ενεργή παραβίαση, για πολλοστή φορά, του διεθνούς δικαίου».
Η σύσκεψη στο ΥΠΕΞ
Η σύγκλιση του Εθνικού Συμβουλίου το ερχόμενο Σάββατο ουσιαστικά θα επισφραγίσει τις κινήσεις που εκδηλώνονται από το περασμένο Σάββατο, άμα τη αφίξει του γεωτρύπανου, 36 ναυτικά μίλια δυτικά της Πάφου. Η δημοσιοποίηση από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη ότι τα περασμένο Σάββατο κατατέθηκαν στα Ηνωμένα Έθνη συντεταγμένες, για κομμάτι της κυπριακής ΑΟΖ βόρεια και δυτικά της Κύπρου, δείχνει πως οι διπλωματικές υπηρεσίες είχαν προετοιμασθεί για το ενδεχόμενο παρουσίας του τουρκικού γεωτρύπανου εντός της ΑΟΖ. Η κίνηση της Λευκωσίας να θωρακίσει το κομμάτι της ΑΟΖ, βορειοδυτικά της Πάφου κρίνεται ως μια εκ των ενδεδειγμένων κινήσεων προκειμένου να αντιμετωπισθεί διπλωματικά η τουρκική προκλητικότητα. Η σύσκεψη στο υπουργείο Εξωτερικών την Δευτέρα το μεσημέρι, με τη συμμετοχή πέντε κυβερνητικών στελεχών και του Γενικού Εισαγγελέα κατέληξε στο πλαίσιο αντίδρασης. Η προσοχή όλων στρέφεται στο κατά πόσο θα διεξαχθούν εργασίες στην περιοχή που έχει ρίξει άγκυρες το γεωτρύπανο αλλά και στο ενδεχόμενο μετακίνησης του γεωτρύπανου.
Ποντάρουν στους Γάλλους
Ένα σημαντικό κομμάτι των μέτρων που έχει τύχει επεξεργασίας και αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή, αφορά κάποια εκ των τεμαχίων που είτε έχουν αδειοθοτηθεί είτε βρίσκονται σε διαδικασία παραχώρησης. Μπροστά στην αδυναμία να αντιμετωπιστεί η τουρκική προκλητικότητα με άλλα μέσα, η Λευκωσία ποντάρει στη θωράκιση της ΑΟΖ με την ενίσχυση της γαλλικής παρουσίας και σε άλλα τεμάχια. Μια διαδικασία η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, όμως μετά τις τελευταίες εξελίξεις αναμένεται να επισπευσθεί.
Η παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη στο Παρίσι και οι επαφές που θα έχει, με τον ομόλογό του κ. Jean-Yves Le Drian, τη Γαλλίδα Υφυπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων κα Amélie de Montchalin και με την Υφυπουργό Άμυνας της χώρας κα Geneviève Darrieussecq δεν είναι άσχετη με τα όσα διαδραματίζονται στην περιοχή. Στη γαλλική πρωτεύουσα ο κύπριος ΥΠΕΞ θα συναντηθεί με τον Γερουσιαστή κ. Christian Cambon, Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών, Άμυνας και Ενόπλων Δυνάμεων της Γαλλικής Γερουσίας. Οι επαφές στο Παρίσι θα ολοκληρωθούν με συνάντηση του κ. Χριστοδουλίδη με τον Stéphane Michel, Διευθυντή Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής της γαλλικής πολυεθνικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου TOTAL, η οποία δραστηριοποιείται στην κυπριακή ΑΟΖ. Το ζητούμενο για τη Λευκωσία είναι η γαλλική TOTAL να επεκτείνει την παρουσία της και σε άλλα τεμάχια της ΑΟΖ, είτε μόνη της είτε σε συνεργασία με την ιταλική ΕΝΙ. Επίσης ένα άλλο ζήτημα που ενδιαφέρει άμεσα τη Λευκωσία είναι το πρόγραμμα γεωτρήσεων στα τεμάχια 6,7, 8,11 και 3.
Τα νομικά μέτρα
Παράλληλα σε διαδικασία έκδοσης βρίσκεται αριθμός διεθνών ενταλμάτων για το πλήρωμα του τουρκικού γεωτρύπανου. Μια πτυχή που είχε αποφέρει αποτελέσματα όταν η Τουρκία αναζητούσε γεωτρύπανο να ενοικιάσει. Με την έκδοση των διεθνών ενταλμάτων τα μέλη του γεωτρύπανου κινδυνεύουν να συλληφθούν ανά πάσα στιγμή. Στο νομικό κομμάτι επίσης όσες εταιρείες προσφέρουν υπηρεσίες στο τουρκικό γεωτρύπανο κινδυνεύουν να τοποθετηθούν σε λίστα κάτι που συνέβη στο παρελθόν. Συγκεκριμένα το 2014 το Barbaros ήταν στελεχωμένο με προσωπικό νορβηγικής εταιρείας, η οποία ένα χρόνο αργότερα, ζήτησε από την Κυπριακή Δημοκρατία άδεια εκ μέρους των αιγυπτιακών αρχών, για να χρησιμοποιήσει μέρος της κυπριακής ΑΟΖ, ώστε να ολοκληρώσει τις σεισμολογικές μελέτες της. Τότε ο Υπουργός Ενέργειας απέστειλε επιστολή στον ομόλογό του της Αιγύπτου, αρνούμενος να δώσει άδεια, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη εταιρεία να χάσει το συμβόλαιο.
