Της Μαρίνας Οικονομίδου
Σε μάχη των μαχών τείνει να μετατραπεί το νομοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεων, καθώς η κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα προειδοποιούν την αντιπολίτευση πως η καθυστέρηση στην ψήφισή του θα έχει τραγικές συνέπειες για την κυπριακή οικονομία και πως δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αλλαγών στα όσα κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών. Ένα σκηνικό που θυμίζει κατά πολύ τις μνημονιακές εποχές. Τότε δηλαδή που συζητείτο στη Βουλή το επίμαχο τότε νομοσχέδιο των εκποιήσεων και μετατρεπόταν σε καθαρά πολιτικό θέμα. Ήδη ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, αφότου προχώρησε σε σοβαρές αλλαγές στο αρχικό νομοσχέδιο, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τυχόν καταψήφισή του και χαρακτηρίζει μη ρεαλιστικές τις προσεγγίσεις των κομμάτων. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης από την άλλη επιμένουν σε αλλαγές, ενώ ρυθμιστικός θεωρείται ο ρόλος που θα παίξει στο τέλος το ΔΗΚΟ, το οποίο επί του παρόντος κοινοβουλευτικά αλλά και κομματικά διχάζεται. Η συζήτηση του νομοσχεδίου θα γίνει την Πέμπτη, ενώ η ψήφισή του –εκτός απροόπτου- αναμένεται να γίνει την Τρίτη, 19 Μαΐου στο Συνεδριακό. Όπως έχουν μέχρι στιγμής τα πράγματα, το σίγουρο είναι πως δεν σχηματίζεται πλειοψηφία για έγκριση του νομοσχεδίου.
Βελτιωμένο ή εκφυλισμένο;
«Συζητούμε το νομοσχέδιο επί 45 μέρες σε σημείο που εκφυλίστηκε», έλεγαν οικονομικοί κύκλοι στην «Κ» την Τρίτη σημειώνοντας πως μέχρι και τη Δευτέρα κατά την τηλεδιάσκεψη, το ΔΗΚΟ έβαζε νέες εισηγήσεις και προτάσεις, που θεωρούνται ευφάνταστες και εν πολλοίς ανεδαφικές. Πλέον, εκτιμούν αρμόδιοι κύκλοι, το νομοσχέδιο είναι πολύ πιο αδύναμο από το πρώτο νομοσχέδιο που κατατέθηκε και εκφράζουν ανησυχία για το κατά πόσο θα έχει τελικώς επιπτώσεις στις τράπεζες. Η αλήθεια είναι, πως η συζήτηση για το νομοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεων είχε ξεκινήσει ενάμισι μήνα προηγουμένως, με τα πλείστα κόμματα της αντιπολίτευσης να διεκδικούν βελτιώσεις αλλά και σημαντικές αλλαγές επί του αρχικού νομοσχεδίου. Είχε πραγματοποιηθεί άλλωστε εθνικό συμβούλιο για την οικονομία τον περασμένο Απρίλη, όπου τα κόμματα παρουσίασαν τις θέσεις τους και ζήτησαν διευκρινίσεις. Ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, είχε προειδοποιήσει σε εκείνη τη συνάντηση πως οι πόροι του κράτους δεν είναι ανεξάντλητοι. Ο Πρόεδρος σημείωσε κατά τη σύσκεψη πως κάθε χώρα έχει λάβει μέτρα, καθώς πρέπει να επαναδραστηριοποιηθούν οι επιχειρήσεις μετά την κρίση. Όπως είπε η δέσμη μέτρων θα στοιχίσει στο κράτος 1,3 δισ. που αυτό σημαίνει το 6,8% του ΑΕΠ της χώρας.
Μετά την κατάθεση του κατά πολύ διαφοροποιημένου νομοσχεδίου, ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης διαμήνυσε ότι τα κόμματα αγνοούν τις δυνατότητες της οικονομίας. Δεν παρέλειψε να αφήσει αιχμές πως κάποια κόμματα δημιουργούν προσκόμματα στις κρατικές εγγυήσεις με μη ρεαλιστικές θέσεις. Στον χορό των προειδοποιήσεων βεβαίως μπήκε πλέον και ο πρώην υπουργός Οικονομικών και αναπληρωτής πλέον Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος διαμήνυσε στα κόμματα της αντιπολίτευσης πως δεν υπάρχει «λεφτοδέντρο» ούτε μαγικές λύσεις στην οικονομία. Αυτές οι προτάσεις, πρέπει επειγόντως να ψηφιστούν και να τεθούν σε εφαρμογή, όπως έχει ήδη συμβεί στα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ. Εξάλλου, μαγικές λύσεις στην οικονομία δεν υπάρχουν. Ούτε και υπάρχει «λεφτοδέντρο» που θα επέτρεπε την υλοποίηση όλων των προτάσεων που έχουν ακουστεί. Υπάρχουν όμως μέτρα, όπως αυτά που προτείνει η κυβέρνηση, που θα δώσουν ανάσες και θα διευκολύνουν τις προσπάθειες για επανεκκίνηση της οικονομίας. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να προχωρήσουμε» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ανησυχίες για την καθυστέρηση και τις ενστάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης εξέφρασαν και άλλα στελέχη του ΔΗΣΥ όπως ο βουλευτής Μιχάλης Σοφοκλέους σημειώνοντας σε ανάρτησή του πως «κάποιοι ηθελημένα ή μη κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτύχουμε. Τόσο απλά». Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, σε αντίθεση με άλλες φορές, δεν έχει τοποθετηθεί επί του ζητήματος, πέρα από τις αρχικές του συνεντεύξεις για την πορεία της οικονομίας. Όπως σημειώνουν στελέχη του ΔΗΣΥ και της κυβέρνησης, όμως, στο παρασκήνιο, επιχειρεί όπως και άλλοτε να δημιουργήσει γέφυρα συνεννόησης βουλής - κυβέρνησης. Συναγερμικά στελέχη σημείωσαν μάλιστα με σχετική δυσφορία, ότι η υπομονή που επιδεικνύει η Πινδάρου και το υπουργείο Οικονομικών για τελική συναίνεση από τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο, έχει στοιχίσει ήδη στο κράτος και στους επιχειρηματίες.
Το παζάρι
«Θυμάστε πως ήταν το νομοσχέδιο αρχικά που μας έλεγαν πως δεν μπορεί να τύχει τροποποιήσεων και δείτε πως κατέληξε» αναφέρουν δηκοϊκές πηγές παραδεχόμενες το παζάρι που γίνεται. Σημειώνουν μάλιστα πως οι όποιες βελτιώσεις στο εν λόγω νομοσχέδιο οφείλονται αποκλειστικά στις εισηγήσεις και στις αντιδράσεις του ΔΗΚΟ. «Αφού υπήρξε τόσο περιθώριο μετάλλαξης του πρώτου νομοσχεδίου με το τελευταίο, τότε, μπορούν να βελτιωθούν κι άλλες πρόνοιες».
Η αλήθεια είναι πως η στήριξη των κρατικών εγγυήσεων δεν αποτελεί εύκολο εγχείρημα για τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο. Αυτό που συζητείται στο παρασκήνιο, είναι πως δεν μπορεί η αντιπολίτευση να δώσει προεκλογικά στην κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα να χειρίζεται ένα δισ. ευρώ με τις ηγεσίες των τραπεζών. Ούτε όμως έχουν εμπιστοσύνη στο πώς θα διοχετευθούν τα χρήματα. Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ δέχτηκε δριμεία κριτική και εντός του ΔΗΚΟ αλλά και εκτός από το γεγονός ότι στήριξε το νομοσχέδιο της αναστολής δανείων όπως ήταν διαμορφωμένο. Ήδη στην κοινοβουλευτική ομάδα υπάρχει διχογνωμία απόψεων για το κατά πόσο το κόμμα πρέπει να στηρίξει της κρατικές εγγυήσεις. Καθόλου τυχαίες και οι πεντάωρες συνεδρίες της κοινοβουλευτικής ομάδας το Σαββατοκυρίακο που πέρασε, με βουλευτές όπως οι Παύλος Μυλωνάς, Ζαχαρίας Κουλίας να αντιδρούν και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Πανίκος Λεωνίδου να εκφράζει ανησυχίες για σειρά ζητημάτων. Μία διφωνία εντός της κοινοβουλευτικής επιτροπής δεν είναι κάτι που ευχαριστεί τον ΔΗΚΟϊκό Πρόεδρο δεδομένου ότι ήδη είναι πολλά τα στελέχη τα οποία εκφράζουν διαφωνίες δημοσίως. Δεν πέρασε κι απαρατήρητο το γεγονός ότι ο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ ανέλαβε την πρωτοβουλία, να στείλει επιστολή στον κεντρικό τραπεζίτη, παρά να διαβουλευθεί προηγουμένως με τον Πρόεδρο του κόμματος. Αρμόδιες πηγές του ΔΗΚΟ σημειώνουν πως οι αποφάσεις θα ληφθούν την Πέμπτη κατά τη συνεδρία της επιτροπής Οικονομικών, όταν βεβαίως λυθούν και κάποιες απορίες.
Οι κόκκινες γραμμές
Για το ΔΗΚΟ εξακολουθεί να θεωρείται απαραίτητη η εμπλοκή του γενικού ελεγκτή στις κρατικές εγγυήσεις για τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, καθώς κάτι τέτοιο θα ενισχύσει την διαφάνεια κι με την εποπτεία του δεν θα υπάρχουν κομματικές σκοπιμότητες. Στελέχη του κόμματος σημειώνουν πως δεν είναι απαραίτητο να είναι ο γενικός ελεγκτής αλλά ένα πρόσωπο που θα τυγχάνει της εμπιστοσύνης του κόσμου και θα διασφαλίζει την διαφάνεια. Σημαντικό για το κόμμα του Κέντρου είναι να μην ενισχυθεί ο ρόλος των τραπεζών έναντι του κράτους, αλλά και να τεθούν κριτήρια, κατηγοριοποιήσεις και δικλείδες ασφαλείας για το ποιες εταιρείες θα πάρουν βοήθεια και πόσα. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η ΕΔΕΚ επιμένει σε απευθείας επιχορήγηση από το κράτος και λιγότερο δανεισμό στις τράπεζες, κάτι που την απομακρύνει να το ψηφίσει. Αρνητική είναι και η Συμμαχία Πολιτών ενώ ερώτημα εγείρεται για το τι θα κάνουν οι Οικολόγοι. Δεδομένων των προϋποθέσεων που έχουν θέσει, θεωρείται πάντως δύσκολο να ψηφιστεί τελικώς.
Ο γενικός ελεγκτής
Το ζήτημα εμπλοκής του γενικού ελεγκτή με στόχο τη διαφάνεια και την εποπτεία είναι ένα ζήτημα που συζητείται εντόνως καθώς εκτός από το ΔΗΚΟ,το θέτουν και άλλα κόμματα, όπως το κίνημα Οικολόγων και η Αλληλεγγύη. Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών πάντως διαμηνύουν πως κάτι τέτοιο θεωρείται παράνομο και δεν πρόκειται να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο. Θα πρέπει να σημειωθεί πως ήδη στο νομοσχέδιο έχει μπει συγκεκριμένη πρόνοια, όπου ο υπουργός Οικονομικών θα λογοδοτεί ανά τρεις μήνες στη βουλή για το τι ακριβώς συμβαίνει κι αν αποκρύψουν στοιχεία θα είναι παράνομος.
Οι άξονες του ΑΚΕΛ
Στο ΑΚΕΛ είδαν θετικά την βελτίωση σημείων, όπως για παράδειγμα το ότι μειώθηκε το συνολικό ποσό των εγγυήσεων από 1,75 δισ. στο 1,5, την αφαίρεση της πρόνοιας για σχέδιο επιδότησης επιτοκίων 250 εκατ. ευρώ, αλλά και την αύξηση στο ποσό της εγγύησης του κράτους από το 70% στο 85% του δανείου. Το ΑΚΕΛ αναμένεται να μείνει σταθερό στους τρεις άξονες που έθεσε από την αρχή γύρω από το νομοσχέδιο. Ότι δηλαδή η ρευστότητα πρέπει να τεθεί από το κράτους και όχι από της τράπεζες, ότι πρέπει να υπάρχει έλεγχος και διαφάνεια στην παραχώρηση δανείων, χωρίς ωστόσο να θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση την εμπλοκή του γενικού ελεγκτή. Το ΑΚΕΛ αναμένεται να επιμείνει, ώστε να δοθεί προτεραιότητα στήριξης σε εκείνους που έχουν ανάγκη και να αποφευχθεί με συγκεκριμένο τρόπο το ενδεχόμενο ημετεροκρατίας. Η κίνηση του υπουργού Οικονομικών να συμπεριλάβει πάντως το σχέδιο εφάπαξ επιδότηση στο εν λόγω νομοσχέδιο, θεωρείται από πολλούς κίνηση ματ, καθώς στο ενδεχόμενο καταψήφισής του, τα κόμματα θα πρέπει να λογοδοτήσουν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αν και κύκλοι του υπουργείου απορρίπτουν πως κάτι τέτοιο έγινε εκ του πονηρού αλλά για να αποτελέσει μία ολοκληρωμένη οικονομική πολιτική, στο ΑΚΕΛ προβληματίζονται για το πώς θα κινηθούν. Δεν αποκλείεται συνεπώς να επιδιωχθεί το σχέδιο εφάπαξ επιδότησης να ανεξαρτητοποιηθεί από το νομοσχέδιο των εγγυήσεων.
Έντυπη έκδοση
