Του Απόστολου Κουρουπάκη
Στις 15 Νοεμβρίου 1983 η τ/κ πλευρά ανακήρυξε μονομερώς τα Κατεχόμενα ως «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Αυτή η απόφαση του ΡαούφΝτενκτάς δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στην Κύπρο και έμελλε να καταστεί σημαντική παράμετρος του κυπριακού προβλήματος. Όπως είπε στην «Κ» ο Νίκος Ρολάνδης, υπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας την περίοδο 1978-1983, ο ίδιος είχε αναφέρει στον πρόεδρο της Δημοκρατίας Σπύρο Κυπριανού ότι οι Τούρκοι προχωρούσαν για να ανακηρύξουν το λεγόμενο κράτος, όπως του είχαν αναφέρει διπλωματικοί κύκλοι: «Ο Σπύρος Κυπριανού μού είπε ότι είχε μιλήσει με τον πρόεδρο τότε της Ρουμανίας, Νικολάι Τσαουσέσκου, ο οποίος τον διαβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε τέτοιο ζήτημα». Ο κ. Ρολάνδης ανέφερε στον πρόεδρο Κυπριανού ότι οι Τούρκοι θα χρησιμοποιούσαν ως επιχείρημα υπέρ τους την απόρριψη από την πλευρά μας των Δεικτών Ντε Κουεγιάρ, για να αποδείξουν ότι ήμασταν απορριπτικοί: «Δεν λέω ότι το επιχείρημα αυτό ήταν πολύ ισχυρό, αφού η διεθνής κοινότητα μάς υποστήριξε. Πάντως, δεν νομίζω ότι είχαμε προετοιμαστεί αρκετά. Ωστόσο, μετά κινηθήκαμε επιτυχώς προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, αλλά δυστυχώς τέτοιες καταστάσεις, όπως η εισβολή και η ανακήρυξη, πρέπει να τα προλαμβάνεις και όχι να τρέχεις από πίσω τους. Όλα τα άλλα καταλήγουν να γίνονται κουβέντες».
Πάντως, σε συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε ο Σπύρος Κυπριανού τον Οκτώβριο του 1983 σημείωνε πως δεν μπορεί να ξέρει αν ο Ραούφ Ντενκτάς προτίθεται να ανακηρύξει ανεξάρτητο κράτος. Αυτές τις φήμες τις θεωρεί απειλές όποτε υπάρχει κάποια εξέλιξη στο Κυπριακό. «Όποτε υπάρχει μια εξέλιξις, είτε μια απόφασις της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, είτε οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη, ακολουθείται κατά κανόνα από την απειλή για ανακήρυξη ανεξαρτήτου κράτους». Τελικά, ο Τ/κ ηγέτης το πρωί της 15ης Νοεμβρίου 1983 ανακήρυξε την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου ως ανεξάρτητο κράτος, με την Κυπριακή Δημοκρατία να προσφεύγει στα Ηνωμένα Έθνη για να αναχαιτίσει διπλωματικά τους κινδύνους που ενέχει για το εθνικό ζήτημα αυτή η πράξη.
Στιγμιότυπα από τις διαμαρτυρίες των Ελληνοκυπρίων στις 15 Νοεμβρίου 1983, στο Λήδρα Πάλας.
«Η διεθνής κοινότητα να μη δεχθεί
τον νόμο της ζούγκλας»
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Σπύρος Κυπριανού, το πρωί της ανακήρυξης του ψευδοκράτους, σε διάγγελμά του προς τον κυπριακό λαό, είπε ότι η Δημοκρατία προέβη σε διαβήματα προς όλες τις κατευθύνσεις, σε όλες τις χώρες και όλους τους διεθνείς οργανισμούς. Όπως σημειώνεται στο διάγγελμα του προέδρου Κυπριανού ακόμα δεν είναι βέβαιο ότι η Τουρκία έχει αναγνωρίσει το νέο κράτος και αυτό συμπεραίνεται μόνο από δημοσιογραφικές πληροφορίες. Ωστόσο, τονίζεται ότι ο κ. Ντενκτάς και οι συνεργάτες του δεν θα μπορούσαν να προβούν σε αυτή την ενέργεια, την ανακήρυξη, αν δεν υπήρχε κατοχικός στρατός. Ο Σπύρος Κυπριανού καλεί τη διεθνή κοινότητα να αποδείξει ότι δεν δέχεται τον νόμο της ζούγκλας.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας συνεδρίασε στις 18 Νοεμβρίου σε μία φορτισμένη ατμόσφαιρα. Ο Γιώργος Ιάκωβου, υπουργός Εξωτερικών τότε, ο οποίος αναχώρησε για τη Νέα Υόρκη τη 15η Νοεμβρίου στην ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών είπε: «Η Τουρκία είναι η μόνη υπεύθυνη για αυτή την υποτιθέμενη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, η οποία θα ήταν αδύνατη αν η Τουρκία δεν κατείχε αυτή την περιοχή της Κ.Δ. [σ.σ. τα Κατεχόμενα].Δεδομένου του στρατιωτικού και πολιτικού ελέγχου που η Τουρκία ασκεί στα Κατεχόμενα, που, υπό τας περιστάσεις, δεν είναι ανεξάρτητα από την Τουρκία φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι η πολιτική, ηθική και στρατιωτική ευθύνη για τα γεγονότα στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου εναπόκειται στην τουρκική κυβέρνηση έως ότου η δημοκρατία αποκατασταθεί σε όλη την Κύπρο».
Στιγμιότυπο από τους πανηγυρισμούς των Τουρκοκυπρίων στην πλατεία Σεραγίου στην κατεχόμενη Λευκωσία, στις 21 Νοεμβρίου του 1983.
«Τι περιμένατε να κάνουμε;»: Η απορία Ραούφ Ντενκτάς
Ο Τ/κ ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς στη δική του παρέμβαση είπε: «Έτσι ελπίζουμε ότι το πρόβλημα θα λυθεί [με την ανακήρυξη], διότι όσο νομίζουν [σ.σ. οι Ε/κ] ότι μπορούν να ξεφύγουν από αυτή τη δολοφονία, τη δολοφονία της ταυτότητας του τ/κ λαού, τη δολοφονία της κοινοτικής μας ύπαρξης και των δικαιωμάτων μας και να ξεχάσουν την ιδέα ότι η Κύπρος είναι ε/κ γη στην οποία υπάρχει μία μειονότητα, το κυπριακό πρόβλημα δεν θα λυθεί και το μέλλον της κοινότητάς μου διατρέχει μεγάλο κίνδυνο. Αυτά είναι τα γεγονότα, που καθορίσαν την απόφαση της 15ης Νοεμβρίου. […] Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε το βήμα ολόκληρος ο κόσμος έπεσε πάνω μας. Γιατί; Τι κάναμε; Τι περιμένατε να κάνουμε; Να γίνουμε υποτελείς ως αποικία στους Ε/κ; να εγκαταλείψουμε τα δικαιώματά μας και να τους υποκλιθούμε; Αυτό είναι το ζήτημα ενώπιον αυτού του Συμβουλίου, αυτό είναι το καίριο ζήτημα!». Ο δε Ανδρέας Μουσιούττας, μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών σημείωσε: «Το πρόβλημα ενώπιον του Συμβουλίου είναι η όξυνση εναντίον της Κ.Δ. και η υποτιθέμενη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους σε περιοχές της Κύπρου, που ακόμα κατέχονται από ξένες δυνάμεις που είναι αποτέλεσμα επίθεσης. Αυτή η ενέργεια [σ.σ. η ανακήρυξη]δεν θα μπορούσε και δεν έγινε πράξη χωρίς την καθοδήγηση, την έγκριση, τη βοήθεια και τώρα την υποστήριξη της Τουρκίας».
Στιγμιότυπα από τις διαμαρτυρίες των Ελληνοκυπρίων στις 15 Νοεμβρίου 1983, στο Λήδρα Πάλας.
Το ψήφισμα 541
Τελικά, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 18 Νοεμβρίου 1983 υιοθέτησε το ψήφισµα 541και καταδίκασε ως παράνομη την ανακήρυξη της «Τ∆ΒΚ» και κάλεσε όλα τα κράτη - µέλη του Οργανισμού να µην αναγνωρίσουν άλλη Δημοκρατία εκτός από την Κυπριακή. Το ψήφισμα υιοθετήθηκε από 13 μέλη του Σ.Α. με μία αρνητική ψήφο, αυτή του Πακιστάν και με την αποχή της Ιορδανίας. Το 1984 το Σ.Α. εξέδωσε το ψήφισμα 550 που επαναλαμβάνει όσα ειπώθηκαν στο ψήφισμα 541 και αναφέρει ότι η μόνη νόμιμη κυβέρνηση του νησιού είναι αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αυτό το ψήφισμα, σημειώνεται και το έξης: «Ανησυχώντας βαθιά για τις πρόσφατες απειλές εγκατάστασης στα Βαρώσια προσώπων άλλων από τους κατοίκους τους» […] «Θεωρεί κάθε προσπάθεια εγκατάστασης σε οποιαδήποτε περιοχή των Βαρωσίων άλλων πέραν των κατοίκων τους ως απαράδεκτο και ζητεί τη μεταφορά αυτής της περιοχής στη διοίκηση των Η.Ε.».
Αμέσως με νέα σημαία
Ενδιαφέρον έχει να σημειωθεί ότι μία από τις πρώτες ενέργειες της «κυβέρνησης» του Ψευδοκράτους είναι να προκηρύξει διαγωνισμό για την δημιουργία νέας σημαίας της «ΤΔΒΚ». Οι διαστάσεις της σημαίας θα πρέπει να είναι 50 Χ 70 εκ. Η σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι σχέδιο του Τουρκοκύπριου ζωγράφου Ισμέτ Γκιουνέι, ο οποίος είχε κερδίσει στον διαγωνισμό που είχε προκηρυχθεί αμέσως μετά την Ανεξαρτησία, τον Αύγουστο του 1960.
