Kathimerini.com.cy
Τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Ευγένιου Σπαθάρη υπήρξαν αφορμή για την ειδική έκδοση που κυκλοφορεί μαζί με την «Καθημερινή» της Κυριακής και είναι αφιερωμένη στον Καραγκιόζη. 30 συγγραφείς (ερευνητές, πανεπιστημιακοί, καραγκιοζοπαίχτες κ.ά.) και 300 σπάνιες εικόνες συνθέτουν ένα πρωτότυπο βιβλίο για μια αγαπημένη φιγούρα, μια τέχνη κι ένα είδος ψυχαγωγίας μικρών και μεγάλων που ξεκινούν από τα βάθη του χρόνου αλλά έχουν παρόν και μέλλον.
Η εισαγωγή της έκδοσης φιλοξενεί απόψεις για τον καραγκιόζη που διατύπωσαν ο Τσαρούχης, ο Σκαρίμπας, ο Εγγονόπουλος, ο Χατζιδάκις, ο Θεοτοκάς και ο Σικελιανός, καθώς και σχόλιο του ακαδημαϊκού Χρ. Χαραλαμπάκη για τη χρήση της λέξης καραγκιόζης στις εκφράσεις του συρμού.
Στην ενότητα που είναι αφιερωμένη στον Σπαθάρη, γράφουν για τη ζωή του, τη σχέση με τον πατέρα του Σωτήρη, επίσης ονομαστό καραγκιοζοπαίχτη, και την πληθωρική παρουσία του η σύζυγος και η κόρη του, μαθητές και συνεργάτες του (Γ. Νταγιάκος, Γ. Παυριανός, Δ. Λέκκας, Κ. Σπυριούνης, Τ. Κώνστας, Τ. Βαμβακίδης).
Ποια, όμως, είναι η ιστορική διαδρομή του θεάτρου σκιών και του καραγκιόζη ειδικότερα, τα μυστικά της τέχνης και όσα γίνονται πίσω από τον μπερντέ, και ποιες οι επιδράσεις του; Στην ενότητα αυτή η Ιω. Παπαγεωργίου μάς ξεναγεί στη γέννηση του θεάτρου σκιών στην Ινδία και την Άπω Ανατολή κι ο Β. Πούχνερ στην πορεία του στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Η Κατ. Μυστακίδου πραγματεύεται τη σχέση του τουρκικού καραγκιόζ με τον ελληνικό καραγκιόζη, ενώ ο Γ. Κιουρτσάκης περιγράφει τα πρώτα βήματα του ελληνικού θεάτρου σκιών στην Πάτρα και τη μεταμόρφωση-ελληνοποίησή του. Η μουσική στον καραγκιόζη (Λ. Λιάβας), η εξέλιξη του ρεπερτορίου (Μ. Χατζάκης, Ιω. Παπαγεωργίου, Χρ. Μπουλώτης), οι έρωτες στις διάφορες παραστάσεις του (Γ. Χατζής), η επίδραση του καραγκιόζη στη μουσική (Β. Κριτζάς) και τη νεοελληνική ζωγραφική (Μ. Στεφανίδης), τα λαϊκά έντυπα με ιστορίες του Καραγκιόζη (Λ. Ταρλαντέζος) και οι παραστάσεις καραγκιόζη στις εκτός συνόρων ελληνικές κοινότητες (Α. Χοτζάκογλου) συμπληρώνουν την ενότητα.
Η Μ. Καψαμπέλη παρουσιάζει τις μεγάλες μορφές Ελλήνων καραγκιοζοπαιχτών, με συνοπτικά κείμενα τα οποία συνοδεύονται από σπάνιες φιγούρες τους. Οι συνεντεύξεις του Θανάση Σπυρόπουλου στη Μ. Καψαμπέλη και του Σωτήρη Χαρίδημο στον Β. Μηνακάκη συμπληρώνουν το θέμα.
Έχει, όμως, παρόν και μέλλον ο καραγκιόζης; Τέσσερις νέοι καραγκιοζοπαίχτες (Άθως Δανέλλης, Ηλίας Καρελλάς, Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής, Κώστας Σπυρόπουλος) κατέθεσαν την άποψή τους επ’ αυτού συζητώντας με την Σπ. Σπανέα και απαντώντας θετικά.
Η έκδοση δεν αποτελεί απλώς ένα νοσταλγικό, γοητευτικό ανάγνωσμα, από/και για ρομαντικούς του είδους. Είναι παράλληλα ένα λεύκωμα που χαρακτηρίζεται από μια φρέσκια οπτική και εμπλουτίζεται από πλουσιότατο εικονογραφικό υλικό (φιγούρες, ρεκλάμες, φυλλάδια, φωτογραφίες, πίνακες κ.ά.) το οποίο προσέφεραν μουσεία, συλλέκτες, καραγκιοζοπαίχτες, συγγραφείς και ιδρύματα).
Καραγκιόζης, μια φιγούρα από το χθες στο σήμερα, κυκλοφορεί 4 Φεβρουαρίου μαζί με την «Καθημερινή».
