Σταύρος Ιωαννίδης
Έναν ιδιαίτερο «επισκέπτη» εντόπισαν τα ραντάρ της Πολεμικής Αεροπορίας όσο η Τουρκία διατηρούσε τα πολεμικά της πλοία σε ανάπτυξη λίγο έξω από τη χωρική θάλασσα της Κάσου και της Καρπάθου. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Κ», για σχεδόν τρία εικοσιτετράωρα, από τη Δευτέρα δηλαδή που ξεκίνησε το περιστατικό μέχρι και την αποχώρηση όλων των πολεμικών πλοίων το μεσημέρι της Τετάρτης, στον ουρανό του Αιγαίου, εντός του FIR Αθηνών, πετούσε ένα τουρκικό «Aksungur». Αρμόδιες αρχές επισημαίνουν πως είναι η πρώτη φορά που αυτός ο τύπος UAV εντοπίζεται σε ελληνική περιοχή ευθύνης.
Πρόκειται για ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που κατασκευάζει η τουρκική αεροπορική βιομηχανία (ΤΑΙ) και ανήκει στη διοίκηση ναυτικών δυνάμεων της Τουρκίας. Το «Aksungur» ανήκει στην κατηγορία MALE (Medium Altitude – Long Endurance) και βρίσκεται σε υπηρεσία με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις από τις αρχές του 2022.
Είναι δικινητήριο και έχει σχεδιαστεί για αποστολές επιτήρησης, κρούσης, ναυτικής συνεργασίας και ανθυποβρυχιακού πολέμου. Η ΤΑΙ κατασκευάζει και οπλισμένη εκδοχή (UCAV) του συγκεκριμένου αεροσκάφους, με δυνατότητα μεταφοράς οπλικού φορτίου 750 κιλών για αποστολές κρούσης. Με τη συγκεκριμένη διαμόρφωση μπορεί να πετά για 12 ώρες στα 25.000 πόδια ενώ σε διαμόρφωση περιπολίας, όπως στην περίπτωση της Κάσου, ο χρόνος παραμονής στον αέρα σε ύψος 35.000 ποδών φτάνει τις 24 ώρες.
Scramble
Το «Aksungur» πρωτοεμφανίστηκε τη Δευτέρα, όταν οι τουρκικές μονάδες επιφανείας επιστρέφοντας από την Κύπρο άλλαξαν πορεία και κατευθύνθηκαν στην περιοχή μεταξύ Κάσου και Καρπάθου, λίγο έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Το UAV πετούσε εντός FIR Αθηνών χωρίς σχέδιο πτήσης κατά παράβαση των διεθνών κανόνων εναέριας κυκλοφορίας και ακολούθως το Εθνικό Κέντρο Αεροπορικών Επιχειρήσεων (ΕΚΑΕ) έδωσε εντολή απογείωσης στα αεροσκάφη επιφυλακής της Κρήτης.
Ένα ζευγάρι F-16 βρέθηκε σε λίγα λεπτά δίπλα στο τουρκικό μη επανδρωμένο και προχώρησε σε αναγνώριση της απειλής. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το «Aksungur» ήταν διαμορφωμένο για αποστολές επιτήρησης και συλλογής πληροφοριών ISR (intelligence, surveillance and reconnaissance) και παρακολουθούσε τόσο τις κινήσεις του ιταλικού ερευνητικού όσο και των ελληνικών μονάδων επιφανείας.
Η παρουσία UAV του συγκεκριμένου τύπου πάνω από την περιοχή της ανάπτυξης των τουρκικών πλοίων διήρκεσε μέχρι το μεσημέρι της Τετάρτης, οπότε και απομακρύνθηκαν όλες οι ναυτικές μονάδες. Σύμφωνα με τα δελτία συμβάντων του ΓΕΕΘΑ, πραγματοποιήθηκαν τρεις διαδοχικές παραβάσεις του FIR Αθηνών στο νοτιοανατολικό Αιγαίο.
«Βεβαρυμένο» παρελθόν
Μπορεί να είναι η πρώτη φορά που το «Aksungur» εντοπίζεται εντός του FIR Αθηνών, όμως το συγκεκριμένο σύστημα έχει απασχολήσει και στο παρελθόν τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις. Τον Σεπτέμβριο του 2022, ένα UAV αυτού του τύπου είχε χρησιμοποιηθεί για τη λήψη φωτογραφιών ελληνικών τεθωρακισμένων Μ-1117 στη Λέσβο και τη Σάμο. Τις φωτογραφίες δημοσίευσε λίγες ημέρες αργότερα το τουρκικό πρακτορείο Anadolu.
Στην περίπτωση εκείνη, το «Aksungur» δεν χρειάστηκε να εισέλθει στο FIR Αθηνών, άλλωστε εξαιτίας της εγγύτητας θα παραβίαζε και τον ελληνικό εναέριο χώρο και όπως προκύπτει από την ανάλυση των φωτογραφιών που τράβηξε, πετούσε πάνω από τα τουρκικά παράλια.
Τον Οκτώβριο του 2022, Τούρκοι αξιωματούχοι υποστήριζαν ότι τα «Aksungur» θα εφοδιάζονται με ηχοσημαντήρες τους οποίους θα αναπτύσσουν στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με σκοπό να εντοπίσουν ελληνικά υποβρύχια. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, δεν υπάρχει καταγεγραμμένη απόπειρα εντοπισμού.
