Kathimerini.com.cy
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης επισκέφθηκε σήμερα το πρωί, το Ανθρωπολογικό Εργαστήρι της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους (ΔΕΑ), στον χώρο του παλαιού αεροδρομίου Λευκωσίας, μαζί με τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας κ. Ερσίν Τατάρ.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο κ. Τατάρ ξεναγήθηκαν στους χώρους των εγκαταστάσεων του Ανθρωπολογικού Εργαστηρίου από τα τρία Μέλη της ΔΕΑ και ενημερώθηκαν εκτενώς για τις εργασίες της Επιτροπής, για το σημείο, όπου βρίσκονται αυτές, καθώς και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
Οι δύο ηγέτες επαίνεσαν το έργο της επιτροπής, το οποίο χαρακτήρισαν ως πολύ σημαντικό, και εξέφρασαν την κοινή τους πεποίηθηση ότι το έργο της ΔΕΑ, ως καθαρά ανθρωπιστικό θέμα, θα πρέπει να μείνει ανεπηρέαστο από τις πολιτικές διεργασίες.
Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, είπε ότι εξετάζονται τρόποι για να επισπευσθεί η προσπάθεια εξεύρεσης των αγνοουμένων, λέγοντας ότι «δεν έχει σημασία εάν είναι Ελληνοκύπριοι ή Τουρκοκύπριοι, είναι αγνοούμενοι που πρέπει να εντοπιστούν».
O Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι πράττει ό,τι είναι δυνατόν ως προς το ζήτημα της επανέναρξης των συνομιλιών και εξέφρασε την ελπίδα ότι σύντομα, ίσως μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, θα υπάρξουν περισσότερα προς ανακοίνωση.
Από την πλευρά του, ο κ. Τατάρ επανέλαβε την αξίωσή του περί αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας του ψευδοκράτους πριν προχωρήσει οποιαδήποτε διαδικασία συνομιλιών.
Στη δήλωση αυτή του Τατάρ αντέδρασε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης λέγοντας ότι γνωρίζει τις θέσεις του πολύ καλά και ότι δεν πρόκειται να συζητήσει περαιτέρω για το πολιτικό κομμάτι, από σεβασμό και προς τις οικογένειες των αγνοουμένων.
Επανέλαβε ότι σήμερα είναι εδώ και οι δύο για ένα καθαρά ανθρωπιστικό θέμα.
«Bρισκόμαστε εδώ για ένα καθαρά ανθρωπιστικό ζήτημα, πρέπει πρώτα από όλα να σεβαστούμε τους συγγενείς των αγνοουμένων, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, οπότε δεν πρόκειται να μπω σε καμία συζήτηση για την επανέναρξη των συνομιλιών», ανέφερε.
Επισήμανε ότι «κάνω ό,τι είναι δυνατό και ό,τι είναι απαραίτητο και ελπίζω ότι σύντομα μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, αν είναι δυνατόν, να έχω κάτι να ανακοινώσω, αλλά σήμερα είμαι εδώ και ο Έρσιν είναι εδώ για ένα καθαρά ανθρωπιστικό ζήτημα. Πρέπει να σεβαστούμε πρώτα από όλα τους συγγενείς των αγνοουμένων ΠΟΥ περιμένουν να δουν ένα θετικό αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης».
Απευθυνόμενος στον Τατάρ είπε ότι γνωρίζει πολύ καλά τη θέση του και ότι σήμερα από το εργαστήρι της ΔΕΑ έστειλαν μέσω της κοινής τους δήλωσης ένα κοινό μήνυμα. «Και είμαι εδώ για να στείλω πολύ πιο θετικά μηνύματα στον κυπριακό λαό», σημείωσε.
Σε άλλες δηλώσεις εξάλλου εξερχόμενοι του εργαστηρίου της ΔΕΑ όπου ενημερώθηκαν για την πρόοδο των εργασιών από τους επιστήμονες, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι ο Ερσίν Τατάρ είναι «πολύ ευαίσθητος για το ζήτημα, έχοντας κατά νου ότι ο πατέρας του ήταν μέλος της ΔΕΑ για 21 χρόνια». Επανέλαβε ότι Ε/κ και Τ/κ πρέπει να δώσουν πληροφορίες για να επιταχύνουμε την εξαιρετική δουλειά που κάνουν η ΔΕΑ και οι επιστήμονες για το θέμα.
«Είναι πάρα πολλά χρόνια για να περιμένουν οι συγγενείς, σίγουρα όλοι καταλαβαίνετε τον πόνο, οπότε είμαι εδώ και συζητήσαμε λίγο και με τον Ερσίν, είμαι εδώ για να εξετάσω οποιονδήποτε άλλο τρόπο προκειμένου να έχουμε περισσότερες ομάδες που μπορεί να χρησιμοποιήσει η ΔΕΑ για να επιταχύνει τη διαδικασία για το ανθρωπιστικό ζήτημα», ανέφερε.
Ο Πρόεδρος είπε ότι μέσω της ΔΕΑ ενισχύεται περισσότερο η συνεργασία των δύο κοινοτήτων και στέλνονται μηνύματα για αυτή την ανάγκη συνεργασίας.
Σε ερώτηση αν συζητήθηκαν λεπτομέρειες για περισσότερες ανασκαφές, ο Πρόεδρος είπε ότι και οι δύο έδωσαν οδηγίες στα μέλη της ΔΕΑ (το μέλος της Ε/κ και το μέλος της Τ/κ κοινότητας) να εξετάσουν κάποιες ιδέες που μπορούν να επιταχύνουν τη διαδικασία.
Απαντώντας εξάλλου σε άλλη ερώτηση για το μπορεί να ιδρυθεί μια επιτροπή συμφιλίωσης (truth and reconciliation committee) είπε ότι το θέμα αυτό τέθηκε. «Μπορούμε να εξετάσουμε την πιθανότητα (για τέτοια επιτροπή), εάν υποστηρίζει το εξαιρετικό έργο της ΔΕΑ», πρόσθεσε.
Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε και στην οικονομική πτυχή την οποία χαρακτήρισε πολύ σημαντική και για την ανάγκη να υπάρχουν περισσότερες ομάδες για ανασκαφές «γιατί είναι κρίμα να έχουμε πληροφορίες αλλά να μην έχουμε αρκετές ομάδες για να προχωρήσουν».
«Οπότε αυτά τα θέματα θα συζητηθούν από τα δύο μέλη μας (στη ΔΕΑ) και είμαι σίγουρος ότι θα έχουν κάποιες προτάσεις επί των οποίων θα αποφασίσουμε εγώ και ο Ερσίν», ανέφερε.
Ο τ/κ ηγέτης είπε ότι βρίσκονται και οι δύο σήμερα εδώ για να εκφράσουν την εκτίμηση για τη δουλειά που κάνουν οι επιστήμονες και εκφράζουν την ελπίδα να υπάρξουν περισσότερα αποτελέσματα γιατί αυτό θα είναι μια ανακούφιση για τις οικογένειες και είναι πολύ σημαντικό.
«Θέλουμε πολύ να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να μειωθεί ο πόνος των οικογενειών. Αυτό είναι ένα ανθρωπιστικό ζήτημα, αυτό είναι κάτι που είναι έξω από την πολιτική, επομένως ό,τι μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τον εντοπισμό των αγνοουμένων είναι κάτι που οφείλουμε στις οικογένειες, το οφείλουμε στην ανθρωπότητα και θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε», ανέφερε.
Για ενδεχόμενη συνάντηση με τον Πρόεδρο τη Δημοκρατίας ο Τατάρ είπε ότι η θέση του παραμένει και είναι γνωστή και την λέει από τότε που «εκλέγηκε» και αυτή η θέση αφορά την αποδοχή της «κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος και μετά μπορούμε να προχωρήσουμε».
Στις πρώτες του δηλώσεις ο Τατάρ είπε ότι είναι εντυπωσιασμένοι από την εργασία των επιστημόνων αλλά και από την πρόοδο της τεχνολογίας. Ανέφερε ότι σε όλο το κόσμο λειτουργούν 42 τέτοιες επιτροπές για αγνοούμενους και ότι η ΔΕΑ στην παγκόσμια κατάταξη είναι μια από τις καλύτερες.
Ευχαρίστησε τους επιστήμονες και τα μέλη της ΔΕΑ και συμφώνησε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι πρέπει να ενθαρρυνθεί ο κόσμος να δώσει πληροφορίες.
Οι αφίξεις και τα διαδικαστικά
Πρώτος στο χώρο του παλαιού αεροδρομίου και της ΔΕΑ έφτασε στις εννέα ο Ερσίν Τατάρ συνοδευόμενος από τον τέως διαπραγματευτή Εργκιούν Ολγκιούν. Τους υποδέχτηκαν τα μέλη της ΔΕΑ.
Περίπου 20 λεπτά αργότερα έφτασε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνοδευόμενος από τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη. Ο Ε/κ διαπραγματευτής Μενέλαος Μενελάου είχε ήδη φτάσει νωρίτερα στο χώρο.
Σε σχέση με την διαφορά στην ώρα άφιξης στο χώρο λέχθηκε από τα ΗΕ ότι και οι δύο ηγέτες έφτασαν στην προστατευόμενη περιοχή περίπου την ίδια ώρα, και ότι η Αστυνομία των ΗΕ συνόδευε την αυτοκινητοπομπή του Προέδρου μετά την άφιξη του Τατάρ «και γι’ αυτό πέρασε κάποια ώρα».
Ο Πρόεδρος, σύμφωνα με τα όσα κατέγραψαν τα ΜΜΕ, φέρεται να ανέφερε στα μέλη της ΔΕΑ που τον ανέμεναν στα σκαλιά ότι υπήρξε αυτή καθυστέρηση και διερωτήθηκε γιατί.
Οι δύο ηγέτες μετά την άφιξή τους και τις φωτογραφίες, είχαν περίπου 20 λεπτών συνάντηση με τα μέλη της ΔΕΑ και έπειτα ξεναγήθηκαν στους χώρους του εργαστηρίου και ενημερώθηκαν από τους επιστήμονες για το έργο τους.
Ακολούθησαν φωτογραφίες και δηλώσεις και μετά οι δύο ηγέτες κατευθύνθηκαν στο προαύλιο χώρο για την κοινή δήλωση των ΗΕ και τις δεύτερές τους δηλώσεις.
Το κοινό ανακοινωθέν
Συγκεκριμένα, μετά την επίσκεψη, στην παρουσία των ηγετών των δύο κοινοτήτων, ο κ. Σεργκέι Ιλαρίονοφ, επικεφαλής και συντονιστής του Γραφείου των Καλών Υπηρεσιών του ΓΓ των ΗΕ στην Κύπρο, προέβη στην ακόλουθη δήλωση στα ΜΜΕ:
« Σήμερα, 28 Ιουλίου, 2023, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Α.Ε. κ. Ερσίν Τατάρ και ο Ελληνοκύπριος ηγέτης, Α.Ε. κ. Νίκος Χριστοδουλίδης επισκέφθηκαν το Ανθρωπολογικό Εργαστήρι της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους στην Κύπρο (ΔΕΑ), όπου έτυχαν ενημέρωσης για τη συνεχιζόμενη εργασία της Επιτροπής.
Ο Ελληνοκύπριος ηγέτης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης εξέφρασαν την πλήρη στήριξη τους στην αποτελεσματική εργασία της Επιτροπής για τους Αγνοουμένους στην Κύπρο, την αναγνώριση και εκτίμηση τους για τη δουλειά που διεξάγεται από τα μέλη της Επιτροπής, το προσωπικό του Ανθρωπολογικού Εργαστηρίου και όλου του προσωπικού που εμπλέκεται στο αξιόλογο έργο της Επιτροπής.
Επαναβεβαίωσαν την πεποίθηση τους ότι η ΔΕΑ διεξάγει ξεκάθαρα μια ανθρωπιστική εργασία, έδωσαν έμφαση στη σημασία της αποσύνδεσης της ΔΕΑ από πολιτικά ζητήματα, και κάλεσαν όλους τους εμπλεκόμενους να μην πολιτικοποιούν αυτό το κρίσιμης σημασίας έργο.
Και οι δύο ηγέτες κάλεσαν όσους κατέχουν πληροφορίες για πιθανούς τόπους ταφής να τις μοιραστούν με τη ΔΕΑ, υπενθύμισαν στους μάρτυρες ότι μπορούν να ζητήσουν εμπιστευτικότητα για οποιαδήποτε πληροφορία παρέχουν, αφού οι αξιόπιστες πληροφορίες μπορούν να επιταχύνουν την όλη διαδικασία εντοπισμού, εκταφής και ταυτοποίησης λειψάνων αγνοουμένων.
Υπογράμμισαν την ανάγκη να συνεχίσουν αδιάκοπα τις προσπάθειες για εντοπισμό και ταυτοποίηση όλων των αγνοουμένων.
Οι δύο ηγέτες επαναβεβαίωσαν τη συναντίληψη τους ότι η ευθύνη της ΔΕΑ τίθεται πρωτίστως έναντι των οικογενειών των αγνοουμένων, αφού προσφέρει ένα τέλος για τις επηρεαζόμενες οικογένειας μέσα από την επιστροφή των λειψάνων των αγαπημένων τους προσώπων, για πρέπουσα ταφή, σύμφωνα με τις δικές τους θρησκευτικές παραδόσεις και πρακτικές».
Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας συνόδευαν στο Ανθρωπολογικό Εργαστήρι της ΔΕΑ, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης και ο Διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς κ. Μενέλαος Μενελάου.
Σε ερώτηση κατά πόσο οι δύο ηγέτες θα έχουν κατ’ ιδίαν συνάντηση, πηγές των ΗΕ είπαν ότι θα εξαρτηθεί από τους ίδιους και ότι μπορούν να το πράξουν.
