ΚΥΠΕ
Τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που υφίστανται στις διμερείς σχέσεις Κύπρου-Ην. Βασιλείου μετά από μια περίοδο αλλαγών με το Brexit, αλλά και τον ρόλο που αναλογεί στο Λονδίνο αναφορικά με το Κυπριακό, εξέθεσε η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Αννίτα Δημητρίου σε ομιλία της ενώπιον βουλευτών και αξιωματούχων στο πλαίσιο επίσημης δεξίωσης προς τιμή της στο βρετανικό κοινοβούλιο το απόγευμα της Τετάρτης.
Η δεξίωση είχε ως θέμα τις προκλήσεις και ευκαιρίες στις διμερείς σχέσεις και παραχωρήθηκε από τον Πρόεδρο της Βουλής των Κοινοτήτων σερ Λίντσεϊ Χόιλ στην επίσημη οικία του στο Παλάτι του Γουέστμινστερ.
Με τον τρόπο αυτό ολοκληρώθηκε η επίσημη επίσκεψη της κ. Δημητρίου στη βρετανική πρωτεύουσα, η πρώτη επίσημη για Πρόεδρο της κυπριακής Βουλής στο Ην. Βασίλειο, ως ανταπόδοση της αντίστοιχης πρώτης επίσημης επίσκεψης από τον σερ Λίντσεϊ στην Κύπρο το Φεβρουάριο του 2022.
Ως προς το Κυπριακό η κα Δημητρίου τόνισε πως επί σχεδόν πέντε δεκαετίες ο λαός της Κύπρου υπομένει σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της τουρκικής εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής, με την ντε φάκτο διαίρεση του νησιού να παραμένει να σημαντικό εμπόδιο στην ειρήνη και στη σταθερότητα στην περιοχή.
Είπε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά καταβάλλει «κάθε δυνατή προσπάθεια για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων προς επίτευξη μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, σύμφωνης με το διεθνές δίκαιο, τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τις ευρωπαϊκές αρχές - μια λύση που θα επανενώσει τη χώρα μας σε συνθήκες διαρκούς ειρήνης και σταθερότητας, όπου όλοι οι Κύπριοι (…) θα μπορούν να ευημερούν και να χτίσουν ένα λαμπρό μέλλον στην κοινή τους πατρίδα. Το χρωστούμε στους νέους μας και στις επόμενες γενιές».
Συνέχισε αντιπαραβάλλοντας την αντίθετη στάση της Τουρκίας και της υποτελούς παράνομης οντότητας στα κατεχόμενα που ζητούν λύση δύο κρατών», εκτός πλαισίου ΗΕ και αντιθέτως προς τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. «Τέτοιες αξιώσεις δεν μπορούν με κανέναν τρόπο να γίνουν δεκτές και έχουν απορριφθεί ρητώς από τα ΗΕ, την ΕΕ και ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα», συμπλήρωσε.
Εξήγησε δε ότι αυτές οι αξιώσεις, ως μέρος του τουρκικού δόγματος περί Γαλάζιας Πατρίδας, αποτυπώνονται σε κλιμακούμενες προκλήσεις στην ΑΟΖ, και στην Αμμόχωστο, στο σφετερισμό ελληνοκυπριακών περιουσιών, στην «εργαλειοποίηση» των παράτυπων μεταναστών, στην αυξανόμενη στρατικοποίηση των κατεχομένων και στον όλο και ασφυκτικότερο έλεγχο επί των Τουρκοκυπριίων, με στόχο την ισλαμοποίηση των κατεχομένων και εν τέλει την προσάρτηση της κατεχόμενης Κύπρου, αλλά και την εργαλειοποίηση των παράτυπων μεταναστών. «Η τακτική υβριδικού πολέμου της Τουρκίας αποσκοπεί στην αλλαγή του δημογραφικού χαρακτήρα και στην αποσταθεροποίηση της Κυπριακής Δημοορατίας», είπε η Πρόεδρος της Βουλής.
Σημείωσε πως είναι απαράδεκτο οι Κύπριοι να ξυπνούν και να αντικρίζουν δεκάδες χιλιάδες Τούρκους στρατιώτες, να υπάρχουν ακόμα πρόσφυγες και αγνοούμενοι. Επισήμανε προς τους παριστάμενους βουλευτές πως συνεχίζοντας ως εγγυήτρια δύναμη να παρέχει τη στήριξη, την ειδίκευση και τη διπλωματική επιρροή του υπέρ μιας συνολικής λύσης, το ΗΒ «μπορεί να παίξει έναν βασικό ρόλο στη διευκόλυνση εποικοδομητικών διαπραγματεύσεων για να επέλθει η επανένωση της Κύπρου και ως εκ τούτου να προωθηθεί η ειρήνη, η σταθερότητα και η ευημερία για όλους τους Κύπριους».
Προχώρησε σε παραλληλισμό της κατάστασης στην Κύπρο με την κατάσταση στην Ουκρανία, έναντι της οποίας τόσο η Κύπρος όσο και το ΗΒ στηρίζουν τις αρχές της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας εντός των διεθνών αναγνωρισμένων συνόρων της, στεκόμενες επίσης σθεναρά υπέρ του σεβασμού του διεθνούς δικαίου.
Τόνισε ότι η Κύπρος έχει συνταχθεί πλήρως με τις κυρώσεις της ΕΕ έναντι της Ρωσίας, παρά το αναπόφευκτο κόστος για τη χώρα λόγω των στενών σχέσεων με τη Ρωσία, καθώς και ότι παρά τις δυσανάλογα μεγάλες μεταναστευτικές πιέσεις το νησί έχει υποδεχθεί και ενισχύσει χιλιάδες Ουκρανούς μετανάστες.
«Είναι κρίσιμο η διεθνής κοινότητα να επιδείξει το ίδιο επίπεδο αποφασιστικότητας και υποστήριξης για την Κύπρο με αυτό που επιδεικνύει για την Ουκρανία. Για μια ακόμα φορά, η λογική των δύο μέτρων και δύο σταθμών είναι απαράδεκτα εμφανής και υπάρχει απόλυτη ανάγκη συνέπειας με αρχές, αν εννοούμε να εργαστούμε τις την ειρήνη», παρατήρησε η κα Δημητρίου.
Σε ό,τι αφορά την ανταλλαγή επισκέψεων των Προέδρων της Βουλής των δύο χωρών, εκτίμησε ότι «έχουν βάλει τα θεμέλια για ενισχυμένο διάλογο, κοινές πρωτοβουλίες και δράσεις, ώστε να αντιμετωπιστούν οι πολλαπλές κοινές προκλήσεις που η Ευρώπη και ολόκληρος ο κόσμος αντιμετωπίζουν».
Αφού επισήμανε τους ιστορικά στενούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών και τον ιδιαίτερο ρόλο που έχει έναντι της Κύπρου το Ηνωμένο Βασίλειο, αναφέρθηκε στη διμερή συνεργασία σε τομείς όπως το εμπόριο, ο τουρισμός, η έρευνα και η καινοτομία, η ναυτιλία και η ασφάλεια, που συνεχίζει να ανθεί και μετά το Brexit, λαμβάνοντας ώθηση, και το Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ των δύο χωριών πέρυσι.
Στόχος, είπε, είναι η κοινή αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή, η μετάβαση στην πράσινη οικονομία, οι προκλήσεις για την ελευθερία και τη δημοκρατία και η ανάγκη για καλύτερη ανοικοδόμηση μετά από την πανδημία.
Αναφέρθηκε στη σημαντική παρουσία Κυπρίων ομογενών ως ένα δυναμικό και αναπόσπαστο μέρος της βρετανικής κοινωνίας, καθώς και των Κυπριων φοιτητών στο ΗΒ αλλά και των Βρετανών στην Κύπρο ως αντανάκλαση των ισχυρών ιστορικών και πολιτισμικών διμερών δεσμών.
Ως μία από τις μεγάλες προκλήσεις στις διμερείς σχέσεις μετά από το Brexit επισήμανε την αύξηση των διδάκτρων για Κύπριους φοιτητές στα βρετανικά πανεπιστήμια και τις μειωμένες ευκαιρίες ανταλλαγής φοιτητών, δηλώνοντας αισιόδοξη ότι θα βρεθεί λύση, ενδεχομένως μέσω της κοινής συμμετοχής στην Κοινοπολιτεία.
Στάθηκε στη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια, με περαιτέρω κοινή εκπαίδευση και σχεδιασμό αντιμετώπισης κρίσεων, με πρόσφατο παράδειγμα τη βρετανική επιχείρηση εκκένωσης του Χαρτούμ μέσω της Κύπρου.
Στο εμπόριο και στις οικονομικές συναλλαγές, συνέχισε, υπάρχει μεγάλο περιθώριο για ενίσχυση της συνεργασίας, με την κυπριακή οικονομία να έχει επιδείξει «αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα», καταγράφοντας πέρυσι ρυθμό ανάπτυξης 5,6%, παρά το αρνητικό διεθνές περιβάλλον.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε επίσης στον τουρισμό, στις επενδύσεις από το εξωτερικό και τις κυπριακές εξαγωγές, με το Ηνωμένο Βασίλειο να έχει σημαίνοντα ρόλο σε όλους αυτούς τους τομείς.
Τέλος, αφιέρωσε μέρος της ομιλίας της στο ζήτημα της ισότητας και της ανάγκης για μεγαλύτερη γυναικεία εκπροσώπηση στην πολιτική, αλλά και για εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, θέματα που όπως είπε είναι υψηλής προτεραιότητας για την ίδια. Αναφέρθηκε δε σε σχετικούς νόμους που έχουν προωθηθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Από τη δική του πλευρά ο οικοδεσπότης Σερ Λίντσεϊ Χόιλ χαρακτήρισε την επίσκεψη της ομολόγου του ευκαιρία να ανταλλαγούν βέλτιστες πρακτικές και απόψεις για θέματα κοινού ενδιαφέροντος.
Τόνισε ότι η δική του επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο τού έχει εντυπωθεί και ήταν για εκείνον ιδιαίτερη, ιδίως η εμπειρία του να βλέπει κανείς από κοντά πώς είναι να υπάρχει μια διαιρεμένη χώρα, «κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε», όπως είπε.
«Το όραμά σας για μια επανενωμένη Κύπρο είναι και δικό μου», είπε ο σερ Λίντσεϊ απευθυνόμενος στην κα Δημητρίου και πρόσθεσε πως το Ην. Βασίλειο είναι σταθερό στη στήριξή του σε μια λύση επανένωσης της Κύπρου εντός των παραμέτρων των Ην. Εθνών, δηλαδή σε μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία».
Νωρίτερα το πρωί της Τετάρτης η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων συναντήθηκε με την επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Κοινοτήτων Αλίσια Κέιρνς και παρακολούθησε από τα θεωρεία την εβδομαδιαία συνέδρια της ολομέλειας της Βουλής των Κοινοτήτων με ερωτήσεις προς τον Πρωθυπουργό (αναπληρωτή Πρωθυπουργό εν προκειμένω).
Η κα Δημητρίου επιστρέφει στην Κύπρο απόψε.
