ΚΥΠΕ
Στην προοπτική του φυσικού αερίου της Κύπρου όσον αφορά τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στο πως η προοπτική αυτή περιορίζεται από το γεγονός πως το Κυπριακό παραμένει άλυτο, αναφέρεται εκτενές ρεπορτάζ της ευρωπαϊκής ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Politico.
Το κείμενο εστιάζει ιδιαίτερα στο πως η ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας αποτρέπει την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων εντός των συνόρων της ίδιας της ΕΕ, τη στιγμή που η Ευρώπη αναζητεί εναλλακτικές πηγές ενέργειας για απεξάρτηση από το φυσικό αέριο.
Στο ρεπορτάζ, το οποίο υπογράφει η ανταποκρίτρια του Politico στην Ελλάδα, την Κύπρο και τα Βαλκάνια, Νεκταρία Σταμούλη, αναφέρεται πως η Τουρκία ζητά να έχει λόγο στην αξιοποίηση των πόρων της Κύπρου διασφαλίζοντας πως τα οφέλη θα κατευθύνονται και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.
Παράλληλα η Τουρκία επιθυμεί το όποιο αέριο στην περιοχή να περνά από τα εδάφη της προς την Ευρώπη, ενώ η Ελλάδα στηρίζει σχέδια για μεταφορά φυσικού αερίου μέσω Κύπρου και Ελλάδας.
Όπως επισημαίνει το ρεπορτάζ, η εμπλοκή στις διαβουλεύσεις του Ισραήλ, της Αιγύπτου και του Λιβάνου είναι ακόμα ένας παράγοντας που φέρνει τα πράγματα σε αδιέξοδο.
Μετά τις αρχικές ελπίδες πως η ενότητα που έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία θα έφερνε επαναπροσέγγιση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπως διαφαινόταν από τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν, πλέον οι εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών έχουν επανέλθει με τον Ερντογάν να κόβει τους δεσμούς και τις Ελληνικές αρχές να θέτουν τα στρατεύματά τους σε επιφυλακή, προστίθεται.
Το κείμενο διασυνδέει την ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με το γεγονός πως 15 χρόνια μετά την ανακοίνωση των πρώτων ερευνών και 11 χρόνια μετά την ανακάλυψη των πρώτων κοιτασμάτων η Κύπρος δεν έχει προχωρήσει καθώς δεν έχει αντληθεί φυσικό αέριο και δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις για το πώς θα μπορούσε να μεταφερθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη μαζί με αέριο από άλλες πηγές στην περιοχή.
Μιλώντας στη δημοσιογράφο, ο γενικός διευθυντής του ΥΠΕΞ, Κορνήλιος Κορνηλίου, αναφέρει πως η Κύπρος είχε μειωμένες προσδοκίες για τη συμπεριφορά της Τουρκίας, ενώ ο διευθυντής του PRIO Cyprus, Χάρης Τζήμητρας, επισημαίνει πως η ενέργεια θα μπορούσε να είναι πεδίο συνεργασίας στην περιοχή αλλά δυστυχώς έχει γίνει ακόμα ένα πεδίο σύγκρουσης.
Όπως αναφέρεται, οι Κύπριοι ανησυχούν καθώς οι εντάσεις θα αποθαρρύνουν τις εταιρίες ενέργειας να συνεχίσουν τις έρευνες, σε μια εποχή όπου η χώρα ήδη επηρεάζεται από την απώλεια των εσόδων από Ρωσικές πηγές.
Στο άρθρο γίνεται επίσης σύντομη αναφορά στις εντάσεις με την Τουρκία για την Ανατολική Μεσόγειο και τα στοχευμένα μέτρα που επέβαλε η ΕΕ το 2019.
Σήμερα, προστίθεται, η ExxonMobil και η Qatar Energy δραστηριοποιούνται στην περιοχή, ενώ όπως δήλωσε η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου στο Politico αναμένεται η είσοδος και των Eni και Total στην περιοχή τις επόμενες εβδομάδες, καθώς και προτάσεις για το κοίτασμα «Αφροδίτη» από κοινοπραξία με επικεφαλής την Chevron.
Η κ. Πηλείδου δήλωσε ακόμα πως υπάρχει ανάγκη επίσπευσης της ανάπτυξης των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου και της χρήσης του φυσικού αερίου ως μεταβατικού καύσιμου ενόψει της κλιματικής ουδετερότητας το 2050.
Το άρθρο καταγράφει τις επιλογές για την μεταφορά του φυσικού αερίου αναλόγως των κοιτασμάτων που θα εντοπιστούν που θα επηρεάσει και τη βιωσιμότητα των επιλογών αυτών.
Συγκεκριμένα καταγράφεται η ιδέα για διασύνδεση του «Αφροδίτη» με τερματικό στην Αίγυπτο, την πρόταση που έχει κατατεθεί από Ελληνική εταιρεία για σύνδεση με το Ισραήλ με μικρό αγωγό και εξαγωγή του φυσικού αερίου μέσω πλατφόρμας υγροποίησης στην Κύπρο, αλλά και η ιδέα για μεταφορά του αερίου με αγωγό μέσω Τουρκίας. Η ιδέα αυτή, σύμφωνα με το άρθρο, ενισχύθηκε μετά την πρόσφατη επαναπροσέγγιση Τουρκίας - Ισραήλ.
Ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα, Μπουράκ Οζουγκεργκίν, αναφέρθηκε στη γεωπολιτική και οικονομική διάσταση της ενέργειας στην περιοχή, υποστηρίζοντας πως η Τουρκία πρέπει να εμπλακεί καθώς αποτελεί κεντρικό κόμβο και μεγάλη αγορά.
Η κ. Πηλείδου από την άλλη υπογραμμίζει πως το αδιέξοδο δεν πλήττει μόνο την Κύπρο αλλά τη διεθνή κοινότητα, σημειώνοντας πως τα γεωπολιτικά και τεχνικά θέματα που εγείρονται όσον αφορά τον αγωγό EastMed μπορούν να εγερθούν και σε σχέση με έναν αγωγό από το Ισραήλ στην Τουρκία.
Τέλος, το άρθρο αναφέρεται στις επικείμενες εκλογές σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο το αργότερο πριν το 2023, κάτι που όπως σημειώνεται δημιουργεί περιορισμένες προσδοκίες για αποκλιμάκωση.
Από τη μια, ο κ. Οζουγκεργκίν αφήνει να νοηθεί πως η προεκλογική περίοδος δημιουργεί συνθήκες όπου η Τουρκία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο αποπροσανατολισμού, ενώ ο κ. Κορνηλίου αναφέρεται στην πρακτική της Τουρκίας να δημιουργεί τετελεσμένα που εμποδίζουν την διεξαγωγή διαπραγματεύσεων.
Γίνεται ακόμα αναφορά στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που παρουσίασε η ε/κ πλευρά και το ότι δεν έφεραν πρόοδο, με την κ. Πηλείδου να δηλώνει πως ελπίζει πως θα εξεταστούν με σοβαρότητα από την τ/κ πλευρά.
