Του Απόστολου Τομαρά
Η αποχώρηση του τουρκικού γεωτρύπανου «Πορθητής», από περιοχή 38 ναυτικά μίλια δυτικά της Πάφου, ουδόλως συνιστά κίνηση εκτόνωσης του τεταμένου κλίματος που έχει δημιουργήσει τους τελευταίους επτά μήνες, στην κυπριακή ΑΟΖ η Τουρκία. Το τρυπάνι που αποτέλεσε την κορωνίδα της επιθετικής συμπεριφοράς της Άγκυρας εντός της ΑΟΖ, σήκωσε άγκυρες το πρωί της Πέμπτης με κατεύθυνση προς τα απέναντι από την Κύπρο τουρκικά παράλια.
Μια εξέλιξη που αποδίδεται στην ολοκλήρωση των παράνομων εργασιών που πραγματοποιούσε, από τον περασμένο Απρίλιο. Η αποχώρηση του «Πορθητή» όπως και του «Γιαβούζ», προηγουμένως, αναδεικνύει δυο ζητήματα. Πρώτον το βαθμό αποτελεσματικότητας και δεύτερον αν θα μετακινηθεί σε κάποια άλλη θαλάσσια περιοχή ή αν θα επιστρέψει εντός της ΑΟΖ. Στο πρώτο ζήτημα η Άγκυρα απέφυγε να κάνει την παραμικρή αναφορά μια συμπεριφορά που ενισχύει τις απόψεις που εκφράζονται πως και τα δυο τουρκικά γεωτρύπανα αντιμετωπίζουν λειτουργικές δυσκολίες που ενδεχομένως να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα τους. Στο δεύτερο ζήτημα, η τουρκική τακτική είναι διαφορετική με κυβερνητικούς αξιωματούχους να επιδίδονται σε ένα αγώνα δρόμου να πείσουν πως η παρουσία της Τουρκίας, στην περιοχή θα συνεχισθεί.
Με πράσινο χρώμα είναι η περιοχή που είναι δεσμευμένη από τις Βρετανικές Βάσεις και με κόκκινο από τις ρωσικές ναυτικές δυνάμεις.
Εν αναμονή
Η αποχώρηση του «Πορθητή» από την περιοχή είχε ανακοινωθεί πριν ένα μήνα περίπου. Δημοσιεύματα στον τουρκικό τύπο, ήθελαν το γεωτρύπανο να μετακινείται στην πλευρά της Μαύρης Θάλασσας, προκειμένου να πραγματοποιήσει έρευνες. Επί του παρόντος η Άγκυρα δεν έχει δώσει ενδείξεις για τις προθέσεις της, κάτι που ενισχύει τις απόψεις που εκφράζονται πως το τουρκικό τρυπάνι, σε σύντομο διάστημα θα επιστρέψει στην περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες του Νίκου Στέλγια από την Άγκυρα, η τουρκική πλευρά θα συνεχίσει την προκλητική συμπεριφορά της στην Ανατολική Μεσόγειο, ανεξάρτητα από τις όποιες εξελίξεις στις συνομιλίες στο Κυπριακό αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό που τονίζουν οι ίδιες πηγές είναι η τετριμμένη επιχειρηματολογία περί διαφύλαξης των συμφερόντων της Τουρκίας και των Τ/κ, κάτι που αποτελεί προτεραιότητα για την Άγκυρα, όπως τονίζεται.
Ο Χουλουσί Ακάρ
Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, αναφέρθηκε στις δραστηριότητες πολεμικών μέσων της χώρας του, στην περιοχή που σχετίζονται με τις παράνομες διεκδικήσεις στα ενεργειακά. Σύμφωνα με τον Νίκο Στέλγια, ο Χουλουσί Ακάρ δηλώνει ότι συνεχίζονται οι δραστηριότητες των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων σε Κύπρο, Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο. Όπως δήλωσε ο τούρκος ΥΠΑΜ σε εικοσιτετράωρη βάση ο τουρκικός στρατός καταβάλλει προσπάθεια για την εξασφάλιση των συμφερόντων και δικαιωμάτων της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο. «Αυτό δεν είναι μια απειλή. Επίσης, το γεγονός ότι δηλώνουμε πως σεβόμαστε τις διεθνείς συμβάσεις, το διεθνές δίκαιο στις συνομιλίες, δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως μια αδυναμία».
Μικρό καλάθι
Στη Λευκωσία η αποχώρηση του «Πορθητή» παραμένει στα χαμηλά, με την κυβέρνηση και στην περίπτωση αυτή να αποφεύγει τους υψηλούς τόνους. Στο παρασκήνιο οι εκτιμήσεις που υπάρχουν, μάλλον είναι απαισιόδοξες αν ληφθεί μάλιστα υπόψη και το τι ακολούθησε της αναχώρησης, του άλλου τουρκικού γεωτρύπανου από την Καρπασία το οποίο μετά από μικρή ανάπαυλα στο λιμάνι της Αττάλειας, μετακινήθηκε στην καρδιά της ΑΟΖ και το τεμάχιο 7.
Ένας παράγοντας που ενδεχομένως να λειτουργήσει αποτρεπτικά, σεενδεχόμενη μετακίνηση και του «Πορθητή», σε κάποια περιοχή εντός της ΑΟΖ το επόμενο διάστημα, είναι η αυξημένη δραστηριότητα από πλευράς ασκήσεων. Ήδη η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προχωρήσει με τη δέσμευση δυο περιοχών εντός της ΑΟΖ για τις ανάγκες της ετήσιας πολυεθνικής άσκησης, έρευνας και διάσωσης με την επωνυμία «ΝΕΜΕΣΙΣ». Άσκηση στην οποία θα λάβουν μέρος, μέσα των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου. Ποια περιοχή από τις δυο θα χρησιμοποιηθεί θα αποφασισθεί πριν την έναρξη της άσκησης, στις 13ης Νοεμβρίου. Επιπλέον ένα μεγάλο κομμάτι της ανατολικής ΑΟΖ, όπως φαίνεται και στο χάρτη του ΚΣΕΔ με την ημερήσια δραστηριότητα εντός περιοχών στην δικαιοδοσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι δεσμευμένο από τους Βρετανούς αλλά και τις ρωσικές ναυτικές δυνάμεις που βρίσκονται στην περιοχή για στρατιωτικές ασκήσεις.
Το γεωτρύπανο
Ο «Πορθητής» είχε αφιχθεί στην κυπριακή ΑΟΖ τα ξημερώματα της 4 ης Απριλίου, ημέρα Σάββατο, προκαλώντας διπλωματικό συναγερμό στη Λευκωσία. Σε μια πρώτη αντίδραση το Υπουργείου Εξωτερικών, την ίδια μέρα, κατέθεσε στα Ηνωμένα Έθνη συντεταγμένες οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας για τα βόρεια και ανατολικά παράλια ανάμεσα σε Κύπρο και Τουρκία. Επίσης η κυβέρνηση προχώρησε στην έκδοση διεθνών και ευρωπαϊκών ενταλμάτων σύλληψης για όσους συνεργάζονται με την Τουρκία στις παράνομες εργασίες της εντός της κυπριακής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Μια τακτική η οποία φαίνεται, σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, να ευθύνεται για την διακοπή της συνεργασίας τεσσάρων εταιρειών με την Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο.
