Της Οριάνας Παπαντωνίου
Τον Ιούλιο του 2021, αποχωρώντας από την ηγεσία του ΑΚΕΛ, ο τέως γ.γ. του κόμματος Άνδρος Κυπριανού, μεταξύ άλλων, επεσήμανε ότι θα πρέπει να γίνει παραδοχή πως το κόμμα έχασε τον πρωτοποριακό του ρόλο στην κοινωνία και επιβάλλεται να εντοπίσει το γιατί και να βρει λύσεις.
Άλλωστε, το απογοητευτικό αποτέλεσμα που έλαβε το κόμμα στις βουλευτικές που προηγήθηκαν, με 22,34% –μείον 3,3% από τις εκλογές του 2016 και την απώλεια μιας έδρας, αποτυγχάνοντας να κεφαλαιοποιήσει τη φθορά της κυβέρνησης Αναστασιάδη, δεν άφηνε περιθώρια εφησυχασμού. Η ελεύθερη πτώση βέβαια είχε αρχίσει νωρίτερα, αν συνυπολογίσει κανείς ότι σε μία δεκαετία τα ποσοστά του κόμματος μειώθηκαν κατά δέκα περίπου ποσοστιαίες μονάδες, τον Μάιο του 2011 το ΑΚΕΛ είχε εξασφαλίσει ποσοστό 32,67%.
Με αυτά τα βαρίδια στο καταστατικό συνέδριο του κόμματος, τον Νοέμβριο του 2023 όπου αποφασίστηκαν αλλαγές τόσο στη δομή όσο και στη λειτουργία του κόμματος ο νυν γενικός γραμματέας Στέφανος Στεφάνου θέλησε να στείλει μήνυμα αισιοδοξίας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «όλοι και όλες θα ριχθούμε στη δουλειά ενωμένοι και αποφασισμένοι για να γίνουν οι αλλαγές ζωή και πράξη. Για να γίνει το κόμμα καλύτερο, πιο αποτελεσματικό… και το ΑΚΕΛ ισχυρό, μεγάλο, πρωταγωνιστικό».
Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, στις ευρωεκλογές το κόμμα βλέπει και πάλι τα ποσοστά του να συρρικνώνονται, λαμβάνοντας μόλις το 21,49%, με την ηγεσία να παρουσιάζεται προβληματισμένη, ενώ έκδηλη είναι και η απογοήτευση. Στελέχη του κόμματος επισημαίνουν πλέον ότι έχει χαθεί η επικοινωνία με τη βάση, οι θέσεις και τα μηνύματα δεν φτάνουν στους ψηφοφόρους. Την ίδια ώρα, τονίζεται ότι λέγονται πολλά, γίνονται αναλύσεις κάθε φορά που το κόμμα δέχεται μία ήττα, ωστόσο στην πορεία υλοποιούνται λίγα σε σχέση με όσα αποφασίζονται.
Σημειώνεται, μάλιστα, πως για να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να σηκώσει μανίκια η ηγεσία ώστε να δώσει και την ώθηση. Μπορεί άλλωστε να μην καταλογίζεται ευθύνη για το κακό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών στον Στέφανο Στεφάνου, ωστόσο αναμένουν από τον ίδιο και την ηγετική πυραμίδα να πάνε ένα βήμα παραπέρα, και με πράξεις να προχωρήσουν σε ουσιαστικές αλλαγές, ακόμη και αν χρειαστεί να συγκρουστούν με στελέχη.
Άλλωστε γίνεται παραδοχή πως πιθανόν αυτή η σύγκρουση να έχει κόστος εντός, αλλά πιθανώς το κέρδος να είναι μεγαλύτερο ως προς την ευρύτερη κοινωνία, μιας και οι ισορροπίες που προσπαθεί να κρατήσει ο γ.γ. του κόμματος σε κάποιες των περιπτώσεων απομακρύνουν τους πολίτες που δεν δείχνουν πλέον ανοχή.
Την ίδια ώρα υπάρχει και στο δωμάτιο του ΑΚΕΛ «ελέφαντας», και δεν είναι άλλος από τον ακραίο συντηρητισμό κυρίως στα λαϊκά στρώματα της βάσης, όπου παρατηρείται έντονη –αν και συγκριτικά μικρότερη απ’ ό,τι σε άλλα κόμματα– ροπή προς τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, λόγω και των μεγάλων οικονομικών δυσκολίων που αντιμετωπίζουν τα τελευταία χρόνια. Βέβαια, η ηγεσία ως προς αυτό δεν φέρεται να κάνει βήμα προς τα πίσω, σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να αλλάξει απόψεις ώστε να είναι και αρεστή. Ηγετικά στελέχη τονίζουν ωστόσο πως θα πρέπει το κόμμα αυτή την ώρα να επιστρέψει στα βασικά, στην κοινωνική ατζέντα και να επικεντρωθεί στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην καθημερινότητά τους. Θέματα υγείας, παιδείας και εργασιακά, με συγκεκριμένες θέσεις και δράσεις. Με αυτό τον τρόπο ίσως, όπως σημειώνεται, το κόμμα να φύγει προς τα εμπρός, δίνοντας την ώθηση που χρειάζεται.
Βασικός παίχτης σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να είναι και οι κομματικές ομάδες, η ραχοκοκαλιά του ΑΚΕΛ, όπου σε κάποιες των περιπτώσεων στελέχη λειτουργούν με παλαιοκομματικό τρόπο, αποκλείοντας με έτσι νεότερους ανθρώπους που θέλουν να ενταχθούν και να συμβάλουν στην προσπάθεια ανόδου της Αριστεράς στην Κύπρο. Δεν παραλείπουν να αναφέρουν ότι κάποιες φορές ο ρόλος τους είναι διακοσμητικός, και αυτό ενοχλεί, μιας και βρίσκονται προ τετελεσμένων, εγκρίνοντας αποφάσεις που έχει λάβει ήδη η ηγεσία και για τις οποίες ενημερώνονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ το καταστατικό προνοεί η συζήτηση να ξεκινάει από τη βάση.
Την ίδια ώρα, σκεπτικισμός υπάρχει και σε σχέση με την αντιπολιτευτική στάση που κρατάει το ΑΚΕΛ. Μπορεί να υπάρχει η άποψη ότι το βασικό δεν είναι να φωνάζεις, αλλά όσα λες να μεταφέρονται στην κοινωνία και να έχουν αποτέλεσμα, ενώ έντονα ακούγεται και η θέση πως θα πρέπει πλέον να σκληρύνει η θέση του κόμματος στις πολιτικές Νίκου Χριστοδουλίδη και να υπάρχουν άμεσες και ουσιαστικές παρεμβάσεις.
Κοινωνική συμμαχία
Πάντως, αυτό που τονίζεται είναι πως μαγικό ραβδί δεν υπάρχει, ωστόσο, το κόμμα θα πρέπει να βρει τρόπους ώστε να βρεθεί κοντά στην κοινωνία. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι αυτοί που σημειώνουν πως πιθανότατα, ενόψει βουλευτικών εκλογών το 2026, να εμφανιστούν και άλλοι υποψήφιοι που βρίσκονται πιο κοντά στην προσέγγιση του νυν ευρωβουλευτή Φειδία Παναγιώτου, και αυτό σίγουρα δεν θα ευνοήσει τα παραδοσιακά κόμματα. Παράλληλα, δεν περνά απαρατήρητη και η δύναμη που φαίνεται να αποκτά το κόμμα των Κυνηγών.
Την ίδια ώρα γίνονται σκέψεις και για το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η επιτυχία όπως χαρακτηρίζεται στις δημοτικές εκλογές, μιας και κρίνεται πως οι άνθρωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στο άνοιγμα του κόμματος στην κοινωνία. Βέβαια υπάρχει και ανησυχία, αν και σε μικρό ποσοστό, κατά πόσον πρόσωπα της ευρύτερης κοινωνίας που στήριξε το ΑΚΕΛ θα συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση, ή τυχόν απογοήτευση που μπορεί να υπάρξει μεταξύ των πολίτων θα έχει αντίκτυπο στο κόμμα. Στο ΑΚΕΛ πιστεύουν πολύ και στο κεφάλαιο Κοινωνική Συμμαχία σε σχέση με τη δυναμική που μπορεί να τους δώσει. Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται και η επίσημη παρουσίαση της κεντρικής συντονιστικής που θα προσκαλείται στις πλείστες συνεδρίες της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, μιας και θα ζητείται η άποψη και οι θέσεις της σε ουσιαστικά ζητήματα. Άλλωστε, όπως σημειώνεται, με αυτό τον τρόπο θα βοηθηθεί το κόμμα να δει την ευρύτερη εικόνα της κοινωνίας πέρα από τα κομματικά στεγανά.
Αντίστοιχο ρόλο θα έχουν και οι επαρχιακές συντονιστικές της Κοινωνικής Συμμαχίας στις συνεδρίες των επαρχιακών του ΑΚΕΛ, με στόχο να δώσουν μία νέα πνοή στο κόμμα με δράσεις και ενέργειες που θα λειτουργούν αμφίρροπα. Το κόμμα να φτάσει κοντά στην κοινωνία και την ίδια ώρα οι θέσεις του κόμματος να φτάσουν στους πολίτες. Ανάμεσα στα στελέχη της κοινωνικής συμμαχίας που θα ανακοινωθούν, γιατί ορισμένα λόγω και του επαγγελματικού πεδίου δράσης τους δεν επιθυμούν να γίνουν ευρέως γνωστά, θα είναι πρόσωπα που το ΑΚΕΛ έχει συνεργαστεί μαζί τους στις πρόσφατες εκλογές του Ιουνίου.
Δυνατό χαρτί θεωρείται, όπως όλα δείχνουν, ο Ανδρέας Ασσιώτης που ήταν υποψήφιος του κόμματος για τον ΕΟΑ Λευκωσίας, όπως και η Μέλανη Στέλιου υποψήφια ευρωβουλευτής.
Άλλωστε στο ΑΚΕΛ γνωρίζουν καλά πως ο χρόνος μετρά πλέον αντίστροφα ενόψει των βουλευτικών του 2026 και η ηγεσία δεν θα έχει περιθώρια για μία νέα μείωση των ποσοστών. Μία εκλογική αναμέτρηση σημαντική για το κόμμα και σε σχέση με την ουσιαστική ανανέωση της κοινοβουλευτικής του ομάδας, λόγω και του ορίου των θητειών. Το κόμμα, όπως σημειώνεται από τους πιο αισιόδοξους, έχει να επιλέξει από μία δεξαμενή νέων ανθρώπων με λόγο και άποψη που μόνο θετικά στοιχεία μπορούν να του προσθέσουν.
Το ζητούμενο ωστόσο είναι πώς η ηγεσία θα καταφέρει αυτά τα δύο χρόνια να τους φέρει στο προσκήνιο, χωρίς να κατηγορηθεί ότι προκρίνει συγκεκριμένους υποψήφιους, ώστε ο κόσμος να έχει τον χρόνο να τους γνωρίσει. Την ίδια ώρα λέγεται πως πιθανότατα να δοθεί η εξαίρεση για μία ακόμη θητεία σε δύο βουλευτές του κόμματος, Γιώργο Λουκαΐδη και Άριστο Δαμιανού, μιας και η εμπειρία και των δύο στα κοινοβουλευτικά έδρανα δεν μπορεί τόσο εύκολα να αντικατασταθεί. Πάντως, υπάρχουν και οι φωνές που σημειώνουν πως μία τέτοια κίνηση πιθανώς και να δημιουργήσει αντιδράσεις, αν αναλογιστεί κανείς πως την ίδια ώρα γίνεται προσπάθεια ανανέωσης του κόμματος.
Όποια πάντως και αν είναι η επιλογή στο συγκεκριμένο ζήτημα, θα υπάρξουν αντιδράσεις, ενώ υπάρχουν και αυτοί που αναφέρουν πως ακόμη είναι νωρίς και οι όποιες αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν βάσει και του σκηνικού που θα έχει διαμορφωθεί τον επόμενο χρόνο.
