Της Οριάνας Παπαντωνίου
«Δική μου θέση ήταν και παραμένει ότι θέλουμε να μας δώσουν την περιουσία μας πίσω και να πάρουμε τα ενοίκια από το ’74 μέχρι σήμερα και όχι να πουληθούν οι περιουσίες μας. Αν θέλει ο κόσμος να διεκδικήσει, εγώ το προσφέρω αυτό στο επίπεδο αποτελέσματος. Εξασφάλισα σε πολλές περιπτώσεις το δικαίωμα ιδιοκτησίας. Δεν ξέρω αν μου στοίχισε πολιτικά. Γνωρίζω όμως καλά ότι αυτή είναι η ομορφιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λέει σε συνέντευξή του στη «Κ» ο υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας Αχιλλέας Δημητριάδης. Ελπίζει ότι θα προσελκύσει και κόσμο που μέχρι σήμερα δεν θέλησε να ψηφίσει ενώ σημειώνει ότι το πιο σοβαρό πρόβλημα που έχει η χώρα μας είναι η έλλειψη αξιοπιστίας. Λέει ότι δεν υπάρχει χαμένη ψήφος, προσθέτοντας ότι το θέμα των παράλογων προνομίων που απολαμβάνουν ορισμένοι κρατικοί λειτουργοί είναι εκεί και πρέπει να συζητηθεί.
–Η απόρριψή σας από το ΑΚΕΛ σας προβλημάτισε; Κάνετε δεύτερες σκέψεις σχετικά με την υποψηφιότητά σας;
–Όχι δεν κάνω. Έχω ένα σχέδιο δράσης, τελείωσα τη διαβούλευση, ολοκλήρωσα το πρόγραμμά μου και θα το προωθήσω μέχρι τέλους. Αποδέχομαι τη διαδικασία του παιχνιδιού, στην οποία ένα κόμμα αποφασίζει. Η υποψηφιότητά μου, όμως, επειδή είναι πραγματικά ανεξάρτητη, δεν είναι συνάρτηση της ενδεχόμενης υποστήριξής μου από κάποιο κόμμα. Είναι συνάρτηση με τα πιστεύω μου για το τι χρειάζεται αυτή η χώρα και καμία απόφαση κανενός κόμματος δεν μπορεί να αλλάξει αυτή τη θέση.
–Και πώς απαντάτε σε αυτούς που λένε ότι δύσκολα μπορεί να εκλεγεί κάποιος χωρίς τη στήριξη ενός κόμματος;
–Μαθηματικά έχουν ένα επιχείρημα. Αλλά το πιο μεγάλο κόμμα είναι η αποχή και εγώ προβλέπω ότι και σε αυτό θα έχω διείσδυση. Το 30% του πληθυσμού δεν πάει να ψηφίσει και ένα άλλο 15% δεν εκπροσωπείται στη Βουλή άρα το 45% των πολιτών δεν είναι στο σύστημα. Πρέπει η ψήφος τους να έχει αντίκρισμα και ελπίζω ότι θα προσελκύσω και κόσμο που μέχρι σήμερα δεν πήγε να ψηφίσει, στάση την οποία σέβομαι απόλυτα. Το ζήτημα είναι τι ζητάει πλέον ο κόσμος. Πολλοί λένε ότι δεν επιθυμούν αυτή την κομματοκρατία στη νομή της εξουσίας. Αν το θέλουν αυτό και το πρόγραμμά μου τους βρίσκει σύμφωνους έχουν μια επιλογή για ένα τίμιο κράτος.
–Πώς το Κυπριακό μπορεί να βγει από το αδιέξοδο που βρίσκεται σήμερα;
–Το πιο σοβαρό πρόβλημα που έχει η χώρα μας είναι η έλλειψη αξιοπιστίας ή αν θέλετε η αναξιοπιστία της κυβέρνησής μας στις Βρυξέλλες και στη Νέα Υόρκη. Δεν μας πιστεύουν και δεν μας λαμβάνουν υπόψη. Αφού αποκατασταθεί η αξιοπιστία δύο είναι τα κλειδιά για τη λύση: Το ενεργειακό και τα ευρωτουρκικά. Τώρα είναι η ευκαιρία το ενεργειακό να χρησιμοποιηθεί ως καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού. Το δεύτερο κλειδί που έχει να κάνει με τη θετική ατζέντα στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Στηρίζω πρόοδο στα ευρωτουρκικά με πρόοδο επί της ουσίας του Κυπριακού στον OHE. Αυτή απαρτίζεται από τρία σημεία. Την τελωνειακή ένωση όπου οι τεχνικές επιτροπές συνεχίζουν να εργάζονται αλλά εμείς δεν είμαστε εκεί. Δεύτερο το μεταναστευτικό όπου υπάρχει συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας και πρέπει και εμείς να το διαχειριστούμε και τρίτο θέλει βίζα για τους πολίτες της στην Ευρώπη. Και πιο σημαντικό είναι η ευρωπαϊκή ομπρέλα που μας δίδει δυνατότητες και μας προστατεύει από τα «δύο κράτη».
–Η Τουρκία διαμηνύει πλέον ότι η λύση στην Κύπρο είναι τα δύο κράτη. Πώς μπορεί να αλλάξει η στάση της;
–Η Τουρκία παίζει το παιχνίδι για το δικό της συμφέρον. Τα τελευταία 33 χρόνια στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είδα ακριβώς πώς παζαρεύουν. Ζητούν εκείνο που θέλουν και ακόμη παραπάνω. Έτσι όταν θα έλθει η ώρα για παζάρι φτάνουν μέχρι το σημείο μηδέν, αλλά βγαίνουν πάλι κερδισμένοι. Τα «δύο κράτη» κανένας δεν τα υποστηρίζει εκτός από την Τουρκία. Με την στήριξη της Ε.Ε. είμαι βέβαιος ότι το θέμα των «δύο κρατών» θα φύγει. Όλα τα άλλα όμως αρχίσαμε να τα συζητάμε; Ή απλώς βρήκαμε την ευκαιρία στο άκουσμα των «δύο κρατών» και σταματήσαμε κάθε προσπάθεια; Μαγκιά είναι να αγωνίζεσαι να ενώσεις τη χώρα σου.
–Πιστεύετε ότι στην πορεία έγιναν λάθος εκτιμήσεις και χειρισμοί;
–Οι χειρισμοί ήταν λανθασμένοι δεδομένου ότι έγιναν λάθος εκτιμήσεις. Προεκλογικό πυροτέχνημα μάς είπαν ότι θα άνοιγε το Βαρώσι, ακολούθησε το πικ νικ Ερντογάν και μετά το άνοιγμα του 3,5% και στη συνέχεια άνοιξε μέρος της παραλίας. Τέσσερα βήματα και εμείς τι κάναμε; Τίποτα. Μας είπαν για 5η διακρατική προσφυγή. Πού είναι; Ζητήσαμε ψήφισμα από το Σ.Α. του ΟΗΕ; Πρακτικά πράγματα. Όταν άνοιξε το 3,5% του Βαρωσιού γιατί δεν πήγαμε εμείς στα Η.Ε. και να πούμε ότι τα ψηφίσματα 550 και 789 έχουν δύο βάσεις. Η μία να πάνε πίσω οι νόμιμοι κάτοικοι και η άλλη η περιφραγμένη πόλη να δοθεί στα Η.Ε. Γιατί δεν το ζητήσαμε αυτό; Μπορεί να μην το πάρουμε, αλλά διερωτώμαι όμως γιατί δεν το ζητάμε; Τρίτο σημείο, πού είναι οι προσπάθειές μας στην Ε.Ε.; Δεν πας πουθενά μόνο με καταγγελίες. Τι κάναμε στο Συμβούλιο της Ευρώπης όπου έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω των αποφάσεων του ΕΔΑΔ;
–Κατηγορηθήκατε για αναγνώριση του ψευδοκράτους μέσω της επιτροπής ακίνητης ιδιοκτησίας.
–Ποιου είναι η επιτροπή ακίνητης ιδιοκτησίας; Είναι της Τουρκίας. Όταν το κατανοήσουμε αυτό κατανοούμε ότι βόρεια της γραμμής κατάπαυσης του πυρός δεν υπάρχει τίποτα άλλο εκτός από τον τουρκικό έλεγχο. Άρα τα περί ψευδοκράτους και «δημοκρατίας της βόρειας Κύπρου» είναι απλώς άτοπα. Και όχι γιατί το λέω εγώ αλλά η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την Τιτίνα Λοϊζίδου. Εκεί υπάρχει μια υποτελής τοπική διοίκηση. Αυτό όμως δεν μπορεί να συγχίζεται με κράτος. Αν εμείς ξεκαθαρίσουμε ότι αν πας στην επιτροπή δεν συνιστά αναγνώριση τότε ξεπερνάμε ένα τεράστιο θέμα. Δεύτερο ερώτημα είναι τι θες να κάνεις με την περιουσία σου; Οι επιλογές είναι δύο. Μπορεί να περιμένεις τη λύση του Κυπριακού ή μπορείς να διεκδικήσεις την επιστροφή στην περιουσία μαζί με αποζημιώσεις για τα ενοίκια. Τονίζω τα ενοίκια, γιατί η δική μου θέση ήταν και παραμένει ότι θέλουμε να μας δώσουν την περιουσία μας πίσω και να πάρουμε τα ενοίκια από το ’74 μέχρι σήμερα και όχι να πουληθούν οι περιουσίες μας. Το επείγον αυτής της ανάλυσης βρίσκεται στο Βαρώσι που ήταν κλειστό. Δεν μπορούσες να πας στην περιουσία και παράλληλα κανένας άλλος δεν μπορούσε να την αναπτύξει. Αυτό είναι το επείγον, αν έχεις προσφυγή να διεκδικήσεις πας πίσω και θα ζητήσεις και τα ενοίκιά σου. Αυτός είναι ένα τρόπος να εμποδίσεις την Τουρκία να αναπτύξει αυτές τις περιουσίες.
–Παραμένετε λοιπόν στη θέση ότι οι πολίτες μπορούν να καταφεύγουν στην επιτροπή αποζημιώσεων;
–H επιτροπή είναι ένα ένδικο μέσο της Τουρκίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ακολουθώντας την πάγια νομολογία για όλους τους κατοίκους του Συμβουλίου της Ευρώπης λέει ότι πρέπει να εξαντληθούν όλα τα εσωτερικά ένδικα μέσα και μετά να πας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η θέση μου είναι καθαρή από παλιά. Δεν ξέρω άλλο νομικό τρόπο (που να έχεις λογικές πιθανότητες επιτυχίας) από το να πας στην επιτροπή να εξαντλήσεις τα εσωτερικά ένδικα μέσα και να προχωρήσεις στο ΕΔΑΔ. Απόλυτα σεβαστή η θέση ότι κάποιος έχει εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση ότι θα λύσει το Κυπριακό και θα δικαιωθεί. Αντιλαμβάνομαι τη θέση αυτή αλλά και ο κόσμος που θέλει να διεκδικήσει έχει αυτό τον τρόπο και δημιουργεί κόστος στην Τουρκία. Ούτε η μία ομάδα αλλά ούτε και η άλλη μπορεί να επιβάλει τη θέση της, διότι η περιουσία είναι ατομικό δικαίωμα και όποιος θέλει μπορεί να το διεκδικήσει. Αν με ρωτάτε στο πρόγραμμά μου έχω πρόνοια για Ταμείο Αλληλεγγύης. Αν θέλει ο κόσμος να διεκδικήσει, εγώ το προσφέρω αυτό στο επίπεδο αποτελέσματος. Εξασφάλισα σε πολλές περιπτώσεις το δικαίωμα ιδιοκτησίας. Δεν ξέρω αν μου στοίχισε πολιτικά. Γνωρίζω όμως καλά ότι αυτή είναι η ομορφιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο καθένας έχει μια άποψη - Δεν υπάρχει χαμένη ψήφος
–Πώς απαντάτε στη θέση ότι η ψήφος σε ανεξάρτητο υποψήφιο είναι χαμένη;
–Το βρίσκω υποτιμητικό για τον κόσμο που πάει να ψηφίσει. Ο καθένας έχει μια άποψη. Δικαιούται μία φορά κάθε πέντε χρόνια να την πει. Υποτιμάς τους ψηφοφόρους και αυτό είναι λάθος. Δεν υπάρχει χαμένη ψήφος. Στον πρώτο γύρο ο καθένας λέει αυτό που θέλει και αυτοί που προκρίνονται στον δεύτερο γύρο πρέπει να κάνουν συνασπισμούς με τους υπόλοιπους με στόχο τη νίκη. Έτσι είναι το σύστημά μας.
–Σε περίπτωση που δεν περάσετε στον δεύτερο γύρο θα χρησιμοποιήσετε το ποσοστό σας για να έχετε λόγο σε αυτόν;
–Στο παιχνίδι υπάρχει και το ενδεχόμενο ότι δεν θα περάσεις. Το ποσοστό που θα δοθεί στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, γιατί το πρόγραμμά μου θέλω να ψηφίσει ο κόσμος και όχι γιατί με συμπαθεί προσωπικά, θα το διαβουλευτώ με τον υποψήφιο που θα είναι πιο κοντά σε αυτές τις θέσεις και θα τον στηρίξω.
–Άρα θα τοποθετηθείτε και επίσημα;
–Βεβαίως. Μα νομίζω θα ήταν ανεύθυνο να μην τοποθετηθώ. Δεν έχω κανένα πρόβλημα να λέω τη γνώμη μου.
–Παραμένετε στη θέση σας για τη διπλή μισθοδοσία του κ. Μαυρογιάννη;
–Το θέμα των παράλογων προνομίων που απολαμβάνουν ορισμένοι κρατικοί λειτουργοί είναι εκεί και πρέπει να συζητηθεί. Δημοσιεύθηκε πρόσφατα και θέμα σε σχέση με τη δωρεάν φοίτηση για παιδιά διπλωματών. Η κατάργηση των παράλογων προνομίων είναι προτεραιότητά μου. Τέρμα στις διπλές συντάξεις, άλλα ωφελήματα και λιμουζίνες. Διακίνηση με υπηρεσιακά υβριδικά αυτοκίνητα και μόνο για υπηρεσιακούς λόγους. Είναι όλα αυτά μέσα στην έννοια του Τίμιου Κράτους που υποστηρίζω γιατί πιστεύω ότι η Κύπρος αξίζει καλύτερα.
Η οικονομία δεν πάει καλά λόγω της διαφθοράς
«Πιστεύω ότι οι κυβερνητικές εγγυήσεις που δόθηκαν τον Νοέμβριο του 2021, ενώ αρχικά προορίζονταν για την αρχή της πανδημίας, ήταν ένα μέτρο τη λάθος στιγμή. Έκαναν τα πράγματα χειρότερα».
–Για τα μεγάλα προβλήματα της οικονομίας έχετε να προτείνετε λύσεις;
–Οι θέσεις μου για την οικονομία είναι καταγραμμένες. Ένας από τους λόγους που δεν πάει καλά η οικονομία είναι η διαφθορά. Όταν το σύστημα έχει μέσα διαπλοκή μπορεί να μην έχεις άμεσο κόστος ως πολίτης αλλά έμμεσο στην πορεία της οικονομίας. Για το μεγάλο πρόβλημα του πληθωρισμού το θέμα είναι τι κινήσεις έγιναν από πλευράς κυβέρνησης για να μετριαστούν οι επιπτώσεις; Πιστεύω ότι οι κυβερνητικές εγγυήσεις που δόθηκαν τον Νοέμβριο του 2021, ενώ αρχικά προορίζονταν για την αρχή της πανδημίας, ήταν ένα μέτρο τη λάθος στιγμή. Έκαναν τα πράγματα χειρότερα. Την ίδια ώρα προκύπτουν και ερωτήματα σε σχέση με την καθυστέρηση υλοποίησης των ΑΠΕ και απεξάρτησης από το μαζούτ.
–Ο νέος Πρόεδρος όμως θα πρέπει να έχει χειροπιαστές λύσεις για να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις στην οικονομία...
–Πρέπει να μειώσει τη «θέρμανση» της οικονομίας. Ο μόνος τρόπος είναι να ρίξεις τη ζήτηση αλλά ταυτόχρονα να βοηθήσεις τις ευάλωτες ομάδες. Θα πρέπει να υπάρξουν στοχευμένα μέτρα και όχι οριζόντια βοήθεια. Για το πώς θα γίνει η χρηματοπιστωτική πολιτική μας το αποφασίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που φαίνεται ότι θα αυξήσει τα επιτόκια. Για τα υπόλοιπα πρέπει να φροντίσουμε εμείς. Να μπούμε στις ΑΠΕ και να χρησιμοποιήσουμε τις κυβερνητικές εγγυήσεις στον τομέα αυτό.
–Για τη γενιά των 800 ευρώ που δεν βλέπει το μέλλον με αισιοδοξία τι θα κάνετε;
–Πρέπει να αλλάξουμε το μοντέλο της ανάπτυξης. Nα πούμε όχι στις αρπαχτές, όπως το να χτίζουμε πύργους και να πουλάμε διαβατήρια. Πρέπει να επενδύσουμε σε τομείς που έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα όπως π.χ. οι ιατρικές υπηρεσίες. Να κάνουμε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης γης. Να στηρίξουμε νεοφυείς επιχειρήσεις, αυτό είναι το μέλλον μας. Να δώσουμε τα εφόδια και ψηφιακές δεξιότητες.
