Του Απόστολου Τομαρά
Είκοσι επτά χρόνια μετά την απόκτηση της πρώτης παρτίδας το ρωσικό άρμα μάχης T80U βρίσκεται σε διαδικασία τερματισμού των υπηρεσιών του στην Ε.Φ. Το ρωσικό εμπάργκο κατά της Ρωσίας αλλά και στροφή της Ε.Φ στα εξοπλιστικά προς δυσμάς σηματοδοτούν το τέλος εποχής για την επί πολλά έτη ναυαρχίδα της Ε.Φ. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές της «Κ» η κυβέρνηση φαίνεται να έχει δεσμεύσει ένα σημαντικό ποσό στον προϋπολογισμό του 2024 για την αγορά νέων αρμάτων μάχης που θα αντικαταστήσουν τα ρωσικά T80U. Ο προϋπολογισμός για την αγορά αρμάτων μάχης αποτελεί ένα σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα αγοράς των νέων αρμάτων με την Ε.Φ να έχει εστιάσει την προσοχή της στο γειτονικό Ισραήλ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες το ισραηλινό άρμα μάχης Merkava φαίνεται να είναι το επικρατέστερο να αντικαταστήσει τα Τ80U με την ομάδα. Οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν πως στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες του ΓΕΕΦ έχουν πραγματοποιήσει επισκέψεις στο γειτονικό Ισραήλ έχουν δει από κοντά το Merkava το οποίο έχει αφήσει θετικές εντυπώσεις.
Ο πόλεμος
Οι διαδικασίες αγοράς των νέων αρμάτων μάχης θα είχαν προχωρήσει περισσότερο εάν δεν είχαν ξεσπάσει οι εχθροπραξίες μετά το τρομοκρατικό κτύπημα της Χαμάς. Οι ισραηλινοί φαίνεται πως είχαν διαβεβαιώσει την Ε.Φ πως ήταν σε θέση να ξεκινήσουν τις παραδώσεις των νέων αρμάτων αμέσως μετά την υπογραφή του σχετικού συμβολαίου. Ωστόσο η κατάσταση που επικρατεί στο γειτονικό Ισραήλ φαίνεται να επηρεάζει το κομμάτι παράδοσης μιας και οι πληροφορίες που υπάρχουν θέλουν τους ισραηλινούς να φρενάρουν την εξαγωγή στρατιωτικού υλικού ένεκα του πολέμου με τη Χαμάς και του άγνωστου παράγοντα διάρκειας του. Με βάση της ανάγκες, η Ε.Φ θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα με τη πρώτη παρτίδα των Τ80U και T80UK τα οποία αγοράσθηκαν από τη Ρωσία σε δυο φάσεις το 1996 και 1997. Τα 41 άρματα μάχης έχουν ξεπεράσει το όριο της εργοστασιακής ανακατασκευής τους η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί λόγω του εμπάργκο της Ε.Ε. Επιπλέον πρόβλημα εντοπίζεται και στα ανταλλακτικά των αρμάτων μάχης παρά το στοκ που δημιουργήθηκε πριν την εισβολή στην Ουκρανία.
Το ισραηλινό άρμα μάχης Merkava φαίνεται να είναι το επικρατέστερο να αντικαταστήσει τα Τ80U
Το κόστος
Το οικονομικό τίμημα αγοράς ισάριθμου αριθμού αρμάτων που θα αντικαταστήσουν τα ρωσικά για την ώρα παραμένει άγνωστο. Από ανοιχτές ισραηλινές πηγές ο τύπος άρματος που προτίθεται να προμηθευτεί η Ε.Φ κυμαίνεται πάνω από τα €3 εκατ. ευρώ. Ποσό που θα αφορά ανακατασκευασμένο άρμα που ενδεχομένως να διαφοροποιείται από τα ηλεκτρονικά συστήματα που θα φέρει. Άρμα παρόμοιου τύπου και δυνατοτήτων με το ισραηλινό Merkava η μέση τιμή αγοράς μονάδας κυμαίνεται από €8 εκατ. ευρώ έως €12 εκατ. ευρώ. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως για τα 80 περίπου T-80U η Δημοκρατία κατέβαλε πάνω από €250 εκατ. δολάρια.
Το plan B
Σε περίπτωση αδυναμίας του Ισραήλ να ικανοποιήσει τα θέλω του ΓΕΕΦ από χρονικής απόψεως η εναλλακτική επιλογή του ΥΠΑΜ είναι πρώτα η ευρωπαϊκή αγορά. Το ενδιαφέρον για το γερμανικό Leopard συνεχίζει να υπάρχει και αν δεν είχε ευτυχεί κατάληξη αυτό δεν οφείλεται στη Λευκωσία. Όπως σημειώνουν στρατιωτικές πηγές, ανοιχτή παραμένει η προοπτική προμήθειας απευθείας από τη Γερμανία ή μιας παρτίδας από τον ελληνικό στρατό. Από εκεί και πέρα άλλη επιλογή που υπάρχει είναι η γαλλική ή και η αμερικάνικη με την προϋπόθεση ότι θα επιμηκυνθεί το όριο του ενός έτους για την ανανέωση άρσης του εμπάργκου όπλων. Σε μια τέτοια εξέλιξη η Ε.Φ δεν θα απέρριπτε το αμερικανικό άρμα μάχης Μ1Α2 SEPv3 Abrams. Όποια επιλογή και αν προκριθεί στο τέλος, σε στρατιωτικό επίπεδο εκτιμάται πως θα τερματιστούν τα προβλήματα συντήρησης και ανακατασκευής που αντιμετωπίζουν τα υφιστάμενα άρματα με αποτέλεσμα ο υπό αγορά στρατιωτικός εξοπλισμός να έχει διάρκεια επιχειρησιακής ζωής πάνω από τα 25 χρόνια.
Ισραηλινή αντιπυραυλική ομπρέλα
Παρατηρώντας τα εξοπλιστικά προγράμματα και σχεδιασμούς της Ε.Φ των τελευταίων ετών σε ένα τομέα που έχουν γίνει σημαντικά βήματα είναι της αντιαεροπορικής άμυνας. Η ψηφιακή αναβάθμιση του Κέντρου Αεροπορικού Ελέγχου (ΚΑΕ) με την ενοποίηση των συστημάτων, αναμφίβολα ενίσχυσε την διαλειτουργικότητα των μέσων, μειώνοντας τον πρωτεύοντα ρόλο των TOR M1 και BUK, οπλικών συστημάτων ρωσικής προέλευσης. Τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργήσει οι κατοχικές δυνάμεις με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) δημιουργούν επιπρόσθετες ανάγκες στο επιχειρησιακό κομμάτι της Ε.Φ από αέρος. Και εδώ η προσοχή είναι στραμμένη προς το Ισραήλ και το Iron Done. Στις επαφές που έχουν γίνει σε επίπεδο στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων των δυο χωρών, η κυπριακή πλευρά παρουσίασε πρόταση η οποία αποτελεί παραλλαγή του συστήματος που χρησιμοποιεί ο ισραηλινός στρατός και καλύπτει τις αμυντικές ανάγκες της Κύπρου. Το σύστημα δεν περιορίζεται μόνο στην αναχαίτηση ρουκετών αλλά ενισχύει και την αντιπυραυλική ομπρέλα για αντιμετώπιση τουρκικών UAV. Το συγκεκριμένα σύστημα αντιμετωπίζεται θετικά σε στρατιωτικό επίπεδο μετά και από τις διαβεβαιώσεις των Ισραηλινών πως μπορεί να συνεργαστεί με τα υφιστάμενα αντιπυραυλικά συστήματα TOR M1 και BUK, μικρού και μεσαίου βεληνεκούς, αντίστοιχα. Το αντιαεροπορικό σύστημα που φαίνεται να καλύπτει τα θέλω της Ε.Φ είναι μια από τις τρείς εκδοχές του Barak – MX με εμβέλεια 35 χιλιόμετρα.
