ΚΥΠΕ
Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι ένα «κακό προηγούμενο» για την Κυπριακή Δημοκρατία και τον αξιακό πυρήνα που προβάλλει για προσήλωση στα ζητήματα διεθνούς δικαίου, λέει ο Σωτήρης Σέρμπος, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ενώ προκρίνει ρεαλισμό στην επαναξιολόγηση της κατάστασης που αναδύεται στην Ευρώπη, αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μιλώντας στο ΚΥΠΕ για τον αντίκτυπο των εξελίξεων στην Ουκρανία, λέει ότι καθώς η Δύση αρχίζει να εξετάζει την επόμενη ημέρα τις σχέσεις της με τη Μόσχα, η Λευκωσία θα πρέπει να κινηθεί με όρους «ρεαλπολιτίκ» και να ευθυγραμμιστεί με όσους θεωρεί ότι η συστράτευση μαζί τους θα της δώσει μεγαλύτερες πιθανότητας να διεκδικήσει τα συμφέροντά της.
Σε σχέση με τις πρόσφατες αναφορές του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών στο ψευδοκράτος ως «τουρκικής δημοκρατίας βόρειας Κύπρου» ο κ. Σέρμπος σημειώνει ότι «ο Σεργκέι Λαβρόφ δεν κάνει τέτοια λάθη» και το ερμηνεύει ως μια προσπάθεια της Ρωσίας να προσεταιριστεί την Τουρκία «κλείνοντάς της το μάτι» σε θέματα που την ενδιαφέρουν, όπως το Κυπριακό.
Με τα γεγονότα στην Ουκρανία ο πυρήνας του φιλελεύθερου δυτικού παραδείγματος έχει δεχθεί ένα ισχυρό πλήγμα, σημειώνει ο καθηγητής, προσθέτοντας πως η Τουρκία είναι μια χώρα που προκρίνει τη συναλλακτική προσέγγιση στα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής.
Η Κύπρος, συνεχίζει, πρέπει να παραμείνει προσηλωμένη στον αξιακό της πυρήνα, πρέπει να συστρατευθεί με όρους «ρεάλπολιτικ» και κυρίως πρέπει να κάνει μια προβολή στον χρόνο, αξιολογώντας την επόμενη ημέρα στο υποσύστημα της Ανατολικής Μεσογείου όσον αφορά τη Δύση, τη Ρωσία και την Τουρκία.
«Το επίπεδο δυσκολίας έχει πια αυξηθεί. Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές όσον αφορά την ανάγνωση της πραγματικότητας» λέει. Χαρακτηρίζει την επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία ένα «κακό προηγούμενο» για την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και για τα δυνητικά σενάρια του Τούρκου Προέδρου τα οποία μπορεί να προκύψουν στο μέλλον, εφόσον αποτύχουν άλλες προσπάθειες, για προσάρτηση των κατεχομένων.
Δημιουργείται ένα προηγούμενο και οι πρώτοι που θα θέλουν να το αξιοποιήσουν είναι αυτοί που επίσης ανήκουν στους αναθεωρητές, που δεν ασπάζονται τον πυρήνα των αξιών, λέει στο ΚΥΠΕ.
Ένα δεύτερο σημείο, το οποίο σύμφωνα με τον καθηγητή χρήζει επίσης προσοχής για την Κύπρο, είναι και η πρόσληψη της Τουρκίας από εταίρους και συμμάχους, ειδικά στην ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα γεγονότα στην Ουκρανία. Καθώς ανοίγει το μέτωπο με τη Ρωσία, πολλοί εταίροι και σύμμαχοι θα δουν με διαφορετικό μάτι την Άγκυρα εξαιτίας του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει, εξηγεί. Αυτό, σημειώνει, θέλει προσοχή σε σχέση με τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει σε ζητήματα κυπριακού ενδιαφέροντος.
«Οι κυρώσεις πρέπει να είναι μέρος μια ευρύτερης φαρέτρας»
Κληθείς να σχολιάσει τις κυρώσεις που αποφάσισε να επιβάλει η ΕΕ κατά της Ρωσίας, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής σημειώνει ότι οι περιορισμοί δεν επιβάλλονται για να αλλάξει συμπεριφορά η Ρωσία.
Τις κυρώσεις τις βάζεις προκειμένου σε βάθος χρόνου – μερικών μηνών ή περισσότερο – να υπάρχει ένα πλήγμα στις πηγές που έχει στη διάθεσή της η ρωσική οικονομία, λέει ο κ. Σέρμπος, εκτιμώντας ότι δεν θα φέρουν άμεσα αποτελέσματα, καθώς ξεκινά ένα καινούργιο «βιβλίο» στις σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση.
Οι κυρώσεις είναι ένα σημαντικό εργαλείο αλλά πρέπει να το έχεις στο πλαίσιο ενός οπλοστασίου που περιλαμβάνει και άλλα πράγματα και είναι στοιχείο μιας στρατηγικής, συνεχίζει, σημειώνοντας ότι δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι θα υπάρξει μια αλλαγή παραδείγματος μόνο με κυρώσεις. Παραπέμπει στο παράδειγμα στο Ιράν, όπου οι κυρώσεις δεν έχουν δουλέψει.
Πέρα του κόστους για την Ρωσία, ο κ. Σέρμπος εκτιμά ότι θα υπάρξει αντίκτυπος και για την Ευρώπη, καθώς προοδευτικά η συνοχή και η ενότητα των κρατών μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ θα δοκιμαστεί εκ νέου, σε σχέση με τη στάση που θα τηρηθεί έναντι της Ρωσίας.
Όσον αφορά τις επιπτώσεις στις σχέσεις Κύπρου-Ρωσίας, ο καθηγητής παραπέμπει στις πρόσφατες αναφορές του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών στο ψευδοκράτος ως «τδβκ» χωρίς τη χρήση εισαγωγικών.
Αυτό δείχνει, όχι μια αλλαγή στάσης έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά μια προσπάθεια της Ρωσίας να ρίξει γέφυρες προς την Τουρκία, εκτιμά. Όπως εξηγεί, η Ρωσία γνωρίζει ότι η Τουρκία «θα παίξει αυτή τη στιγμή το χαρτί της γεωπολιτικής αναβάθμισης εκ νέου στη Μαύρη Θάλασσα έναντι της Δύσης».
Στην παρούσα φάση, λέει, η Τουρκία κάνει μια προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων της, κυρίως με τους Αμερικανούς και γνωρίζει πόσο σημαντική είναι η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας για τις ΗΠΑ, όπου η ισορροπία δυνάμεων δεν είναι υπέρ της Δύσης ή των χωρών της ΕΕ χωρίς την Άγκυρα.
Με την αναφορά του Λαβρόφ στο ψευδοκράτος, η Ρωσία «κλείνει το μάτι στην Τουρκία» σε ένα θέμα που την ενδιαφέρει, εκτιμά ο κ. Σέρμπος σημειώνοντας ότι στα θέματα αρχών και αξιών «ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών είναι από τους πλέον έμπειρους». «Ο Σεργκέι Λαβρόφ δεν κάνει τέτοια λάθη», λέει, σημειώνοντας παράλληλα τη συγκυρία κατά την οποία έγιναν οι αναφορές.
Σύμφωνα εξάλλου με τον Αναπληρωτή Καθηγητή, αν κάπου συναντιούνται οι δύο ηγεσίες Ρωσίας και Τουρκίας είναι στο ότι και οι δύο, για διαφορετικούς λόγους, επιθυμούν να αναθεωρήσουν κάποιους από τους κανόνες του παιχνιδιού. Από τη σκοπιά των μεγάλων χωρών, πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όσα λέγοντα για το διεθνές δίκαιο είναι καλά, αλλά «οι μεγάλες χώρες αποφασίζουν αλλιώς, με γνώμονα τα ζωτικά τους συμφέροντα και την εθνική τους ασφάλεια», λέει.
Ο καθηγητής σημειώνει εξάλλου το ανανεωμένο ενδιαφέρον της Ρωσίας για τον χώρο της Μεσογείου, «ειδικά στο υποσύστημα της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής», λέγοντας πως «το ειδικό βάρος της Κύπρου αυξάνεται για την ίδια τη Ρωσία». Ωστόσο, επισημαίνει, αυτή τη στιγμή η Μόσχα δείχνει περισσότερο μια διάθεση προσέγγισης της Τουρκίας, επιδιώκοντας να μην αφεθεί να γείρει τελείως η πλάστιγγα της Τουρκίας στο δυτικό στρατόπεδο.
