Του Απόστολου Τομαρά
Ως ένα σημαντικό εργαλείο στην ενίσχυση του πλαισίου διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών θεωρείται το μνημόνιο συναντίληψης Ε.Ε. Κυπριακής Δημοκρατίας που υπεγράφη τη Δευτέρα το απόγευμα στη Λευκωσία. Το μνημόνιο συναντίληψης ήλθε να ικανοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τις επιδιώξεις και της Κύπρου για εντονότερη εμπλοκή της Ε.Ε. στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος, το οποίο όπως τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ε.Ε. Μαργαρίτης Σχοινάς «έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις και δημιουργεί ένα δυσανάλογο βάρος διαχείρισης στην Κύπρο, ένα από τα μικρότερα κράτη μέλη της ΕΕ, που δέχεται μεγάλη πίεση, σε μια ιδιαίτερη πολιτική και θεσμική πτυχή της λειτουργίας της, που συνδέεται άμεσα με την πράσινη γραμμή». Το περιεχόμενο του μνημονίου κάνει πράξει το πάγιο αίτημα της Λευκωσίας για την αλληλεγγύη των κρατών της Ε.Ε. προς τις χώρες της πρώτης γραμμής, στην αντιμετώπιση του προβλήματος κάτι που φαίνεται να ικανοποιεί την κυπριακή πλευρά. Ωστόσο το μνημόνιο συνεργασίας και η αποτελεσματικότητά του θα κριθεί σε βάθος χρόνου. Τότε θα φανεί αν πράγματι η Ε.Ε. «Μας άκουσαν, κατάλαβαν το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε και είναι στο πλευρό μας» όπως είπε κατά την τελετή υπογραφής ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής.
Οι πυλώνες
Το μνημόνιο συναντίληψης καλύπτει το συνολικό φάσμα του μεταναστευτικού ζητήματος, όπως το περιέγραψε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.
Πρώτον τα σημεία εκκίνησης και προέλευσης των μεταναστευτικών ροών.
Δεύτερον την ευρωπαϊκή συνδρομή στην Κύπρο για ενισχύσει των δομών υποδοχής και διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, με την ιδιαιτερότητα της πράσινη γραμμής.
Τρίτον την υιοθέτηση ενός ενισχυμένου κύματος επιστροφών των μεταναστών στις χώρες προέλευσης τους, οι οποίοι δεν έχουν λόγο να βρίσκονται υπό τη νόμιμη προστασία της ΕΕ, με το καθεστώς ασύλου.
Πράσινη Γραμμή
Το μνημόνιο συναντίληψης ενισχύει το καθεστώς της πράσινης γραμμής ενώ μειώνει τις ανησυχίες που υπήρχαν για μετατροπή της, σε εξωτερικό σύνορο της Ε.Ε από τα μέτρα που λαμβάνονται για ανακοπή των παράνομων ροών από τις κατεχόμενες περιοχές. Επί του προκειμένου ιδιαίτερη αξία έχει η τοποθέτηση του Μαργαρίτη Σχοινά ο οποίος χθες είχε επισκεφθεί σημείο της Πράσινης Γραμμής. «Η πράσινη γραμμή δεν είναι εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πράσινη γραμμή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτό που κάνουμε σήμερα είναι να συστηματοποιούμε σε ένα ενιαίο πλαίσιο πολιτικών δεσμεύσεων, δράσεων και συγκεκριμένων δεσμεύσεων, ένα πλέγμα πρωτοβουλιών που θα κινητοποιήσει όλες τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες, αλλά και όλους τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς, που συνδέονται με τη διαχείριση του μεταναστευτικού και του ασύλου, σε μια ενιαία συνεκτική δέσμη πρωτοβουλιών, που πιστεύω εγώ ότι θα αλλάξει την κατάσταση κα μάλιστα σύντομα», ανάφερε.
Επιστροφές
Το μνημόνιο ενισχύει τη συνεργασία της Κυπριακής Δημοκρατίας με ευρωπαϊκούς οργανισμούς και όργανα όπως η EUAA, η Frontex, και Europol στη διαχείριση των ροών. Εκτός από την πράσινη γραμμή σημαντικό κομμάτι της συνεργασίας θεωρούνται οι επιστροφές. Εδώ πέρα από το πρακτικό κομμάτι βοήθειας, η Λευκωσία ζητά τη συνδρομή της Κομισιόν για τη σύναψη συμφωνιών με αριθμό τρίτων χωρών που δεν συνεργάζονται. Για τη Λευκωσία ως προτεραιότητα τίθεται η διαχείριση της πράσινης γραμμής με τον Υπουργό Εσωτερικών να επικαλείται το παράδειγμα της Λιθουανίας, της Πολωνίας, και Εσθονίας. «Η αναγκαιότητα ύπαρξης φυσικών εμποδίων λειτουργεί και είναι αποτρεπτικός παράγοντας για τις διελεύσεις». Καταλήγοντας είπε πως ό,τι συμβαίνει στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης θα πρέπει να συμβεί και στην πράσινη γραμμή, ενώ για το θέμα των επιστροφών τόνισε ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το μνημόνιο επικυρώνει τη στήριξη της ΕΕ προς την Κύπρο, κυρίως μέσω του αναθεωρημένου Σχεδίου Δράσης που συμφωνήθηκε μεταξύ της Επιτροπής και της Κύπρου το 2019, και θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για όλες τις προτεραιότητες που απαιτούνται σε όλη την αλυσίδα διαχείρισης της μετανάστευσης, από την υποδοχή των νεοαφιχθέντων μεταναστών, στις διαδικασίες ασύλου, την ένταξη και τις επιστροφές σημείωσε η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων κα Ύλβα Γιόχανσον.
