ΚΥΠΕ
Ενημέρωση σε σχέση με το πόσα περιουσιακά στοιχεία Ρώσων ολιγαρχών στην Κύπρο έχουν παγώσει, καθώς μέχρι στιγμής σήμερα με επίσημα στοιχεία έχουν παγώσει περιουσιακά στοιχεία αξίας 104 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό που θεωρείται χαμηλό, θα ζητήσει ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέρ Ρέιντερς κατά τη διάρκεια των επαφών του στην Κύπρο, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ενόψει της επίσκεψής του την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης αναφέρθηκε ακόμα στην πορεία της διαδικασίας επί παραβάσει για τα χρυσά διαβατήρια, σημειώνοντας πως από τα τρία κράτη μέλη στα οποία εστίασε η Κομισιόν, η Βουλγαρία έχει σταματήσει πλήρως τα σχετικά προγράμματα και ως εκ τούτου η διαδικασία έκλεισε, η Μάλτα συνεχίζει το πρόγραμμα και ως εκ τούτου έχει παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της ΕΕ, αλλά πως η Κύπρος βρίσκεται στη μέση.
Όπως είπε, η Κύπρος έχει αναστείλει τη σχετική νομοθεσία χωρίς να την καταργήσει, επικαλούμενη νομικούς λόγους, που σχετίζονται με την επανεξέταση υπηκοοτήτων που έχουν δοθεί. Σύμφωνα με τον Επίτροπο Ρέιντερς, προτιμότερο θα ήταν να υπάρξει πλήρης κατάργηση της νομοθεσίας.
Ο κ. Ρέιντερς δήλωσε επίσης ευχαριστημένος από τη μέχρι στιγμής συνεργασία σε σχέση με την παρακολούθηση του κράτους δικαίου στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων της Κομισιόν (μέρος της προετοιμασίας των οποίων είναι και οι επαφές του σε διάφορα κράτη μέλη), καθώς και για τις μεταρρυθμίσεις της δικαστικής εξουσίας στην Κύπρο.
Τόνισε ωστόσο πως αυτό που έχει σημασία είναι πως αρχές όπως αυτή κατά της διαφθοράς θα μπορούν να λειτουργήσουν στην πράξη και πως θα έχουν το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό και πόρους.
Τέλος, ο κ. Ρέιντερς αναφέρεται στην κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στην Κύπρο, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών ΜΜΕ, με αφορμή την αναφορά στο ΡΙΚ στην τελευταία έκθεση της Κομισιόν, αλλά και στην προώθηση από την Κομισιόν ευρωπαϊκής νομοθεσίας κατά των καταχρηστικών αγωγών κατά δημοσιογράφων.
Αναφερόμενος στην πρόσφατη επίσκεψή του στη Μάλτα, ο κ. Ρέιντερς ανέφερε πως είχε επαφές με μέλη της κυβέρνησης της χώρας, του κοινοβουλίου, της κοινωνίας των πολιτών και με το γραφείο του γενικού εισαγγελέα. Όπως είπε, στόχος της επίσκεψης ήταν η συζήτηση θεμάτων κράτους δικαίου και η εξέλιξη μιας σειράς μεταρρυθμίσεων, τονίζοντας πως πέρα από την υιοθέτηση μιας νομοθεσίας, η εφαρμογή της είναι αυτό που είναι πιο σημαντικό.
Μιλώντας γενικότερα για τη διαδικασία σύνταξης των ετήσιων Εκθέσεων για το Κράτος Δικαίου της Κομισιόν, ο κ. Ρέιντερς επεσήμανε πως για πρώτη φορά την περασμένη χρονιά τα κεφάλαια για κάθε χώρα περιλάμβαναν εισηγήσεις και ως εκ τούτου φέτος μπορεί να γίνει μια εκτίμηση για την εφαρμογή των εισηγήσεων.
Στη Μάλτα συγκεκριμένα, όπως είπε, παρέπεμψε στην ανάγκη για μεγαλύτερη συνεργασία με ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως τη Europol, παραπέμποντας στον ρόλο που έπαιξε η εμπλοκή της υπηρεσίας στη διερεύνηση της δολοφονίας της Ντάφνε Καρουάνα Γκαλίζια καθώς και με το γραφείο της Ευρωπαίας Εισαγγελέα.
Την επίσκεψη στη Μάλτα απασχόλησαν επίσης θέματα εφαρμογής των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία, ζητώντας ιδιαίτερα να ενημερωθεί για την συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων που πάγωσαν στη χώρα ως αποτέλεσμα των κυρώσεων, παρατηρώντας πως σε ορισμένες χώρες τα ποσά που δηλώθηκαν ήταν χαμηλότερα από ό,τι θα ανέμενε κανείς.
Φέρνοντας την Κύπρο ως παράδειγμα, σημείωσε πως μετά από χρόνια λειτουργίας του προγράμματος «χρυσών διαβατηρίων» έναντι επενδύσεων, το οποίο αφορούσε πολλές φορές πολίτες της Ρωσίας ή της Λευκορωσίας, εγείρεται το ερώτημα πώς μπορούν να καταγράφονται χαμηλά σχετικά ποσά παγωμένων περιουσιακών στοιχείων.
Επεσήμανε πως σε ορισμένα κράτη μέλη, η υποχρέωση για ενημέρωση της Κομισιόν για τα ποσά περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει, έχει φέρει αλλαγές στα ποσά που δηλώθηκαν.
«Έχω δει στην Ιταλία, στην Ισπανία, μετά την επίσκεψη μου» ανέφερε, «μια μεγάλη αύξηση των αριθμών», κάτι που όπως είπε δεν αποκλείεται να οφείλεται σε τεχνικά θέματα. Έφερε ως ακόμα ένα παράδειγμα την Ουγγαρία, όπου αρχικά είχαν δηλωθεί περίπου 3000 ευρώ σε παγωμένα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία στη συνέχεια έφτασαν στα 870 εκατομμύρια.
Πάγωμα περιουσιακών στην Κύπρο
Μιλώντας για την επίσκεψή του στην Κύπρο, σημείωσε πως θα υπάρξει μια διαδικασία διαλόγου για τις μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί και για το κράτος δικαίου, καθώς και για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την ελευθερία του Τύπου.
Ερωτηθείς ποια ενημέρωση έχει για τα περιουσιακά στοιχεία ατόμων που περιλαμβάνονται στις κυρώσεις της ΕΕ και έχουν παγώσει στην Κύπρο από τις αρχές, σημείωσε πως πρόκειται για πιο σημαντικά ποσά από αυτά που έχουν αναφερθεί στη Μάλτα ή στην Ελλάδα, φτάνοντας στα 104 εκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, σημείωσε, πριν μερικά χρόνια τα επίσημα στοιχεία έδειχναν μεγάλο αριθμό περιουσιακών στοιχείων Ρώσων στην Κύπρο. Όπως είπε, κατά τις επαφές του θα συζητήσει «γιατί είναι δύσκολο να βρεθούν περισσότερα» περιουσιακά στοιχεία, «ίσως σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή περιουσιακά στοιχεία σε διάφορες εταιρείες, αλλά και ακίνητη περιουσία ή γιοτ ή άλλα περιουσιακά στοιχεία Ρώσων ολιγαρχών».
Πρόσθεσε πως το δεύτερο σημείο συζήτησης είναι η καλύτερη εφαρμογή κυρώσεων, καθώς, ανέφερε, «ανησυχούμε για τους διαφορετικούς πιθανούς τρόπους για διάφορους ολιγάρχες και οντότητες να προσπεράσουν τις κυρώσεις», μεταφέροντας περιουσιακά στοιχεία σε άλλα άτομα ή δομές. Κάποτε, όπως είπε, αυτό αφορά μέλη της οικογένειας τους ή πολύπλοκες διεθνείς δομές σε φορολογικούς παραδείσους.
Ο κ. Ρέιντερς υπενθύμισε ακόμα πως έχει προτείνει την προσθήκη της παράκαμψης κυρώσεων στα εγκλήματα που αναγνωρίζεται σε όλη την ΕΕ, και πως βρίσκεται σε εξέλιξη διαβούλευση με το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε μελλοντικό στάδιο, σημείωσε, αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να κατασχεθούν, ακόμα και να χρησιμοποιηθούν για στήριξη της Ουκρανίας.
Παράκαμψη κυρώσεων
Κληθείς να σχολιάσει την πρόσφατη προσθήκη φυσικών και νομικών προσώπων από την Κύπρο στις κυρώσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου για φερόμενη συνδρομή στην παράκαμψη κυρώσεων από Ρώσους ολιγάρχες, ο κ. Ρέιντερς δεν σχολίασε συγκεκριμένα την υπόθεση αλλά παρέπεμψε στο γεγονός πως η συζήτηση για το επόμενο πακέτο κυρώσεων εστιάζει πλέον ακόμα περισσότερο στην αποτελεσματική εφαρμογή τους.
Όπως είπε, η διαδικασία για επέκταση του καταλόγου των αναγνωρισμένων από την ΕΕ εγκλημάτων (eurocrimes) είναι μακρά, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη και συζήτηση για επέκταση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Ερωτηθείς σχετικά ο κ. Ρέιντερς πρόσθεσε ότι θα ζητήσει ενημέρωση και συγκεκριμένα στοιχεία από τις κυπριακές αρχές όσον αφορά τις κυρώσεις κατά Κυπρίων πολιτών από τις ΗΠΑ και το ΗΒ.
Σε σχέση με το ευρύτερο θέμα της εφαρμογής των κυρώσεων, αναφέρθηκε στην αποστολή του απεσταλμένου της ΕΕ για θέματα εφαρμογής των κυρώσεων, Ντέιβιντ Ο’ Σάλιβαν, και τις επαφές του με τρίτες χώρες. Ειδικότερα αναφέρθηκε στα ζητήματα που αφορούν την Τουρκία για διασφάλιση πως δεν υπάρχει παράκαμψη κυρώσεων με τη συμμετοχή τουρκικών εταιρειών, καθώς και με τη Γεωργία και χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ιδιαίτερα τη Σερβία η οποία δεν εφαρμόζει τις κυρώσεις.
Αναγνωρίζοντας πως φυσικά οι υποψήφιες χώρες για ένταξη στην ΕΕ μπορούν να πουν πως δεν θα εφαρμόσουν οι ίδιες τις κυρώσεις, πρόσθεσε πως «αν δεν τις εφαρμόσουν, πρέπει να κινηθούν κατά της παράκαμψης των κυρώσεων».
«Αυτή τη στιγμή το κύριο μήνυμα είναι, παρακαλώ εξηγήστε τα στοιχεία και τι κάνετε για τις κυρώσεις από την ΕΕ, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, όλους τους διαφορετικούς εταίρους», σημείωσε.
«Προσπαθούμε να ζητήσουμε από διάφορους εταίρους και τρίτες χώρες να ευθυγραμμίσουν την πολιτική τους με τις κυρώσεις που αποφασίστηκαν όχι μόνο από την ΕΕ αλλά και τις ΗΠΑ, το ΗΒ και άλλους», πρόσθεσε, κάνοντας λόγο για πραγματική διπλωματική προσπάθεια.
Όσον αφορά τις υποψήφιες για ένταξη χώρες, τόνισε πως «είναι λογικό πως ζητούμε την ευθυγράμμιση στην εξωτερική πολιτική, αποτελεί κανόνα η ευθυγράμμιση με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ».
Συγκεκριμένα, για την Κύπρο, τόνισε πως «αν υπάρχουν διασυνδέσεις μεταξύ εταιρειών στην Κύπρο και σε τρίτη χώρα για παράκαμψη κυρώσεων, δεν έχουμε μόνο διπλωματικές ενέργειες, αλλά και την πιθανότητα να ενεργήσουμε κατά ποινικού αδικήματος», προσθέτοντας πως σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να έχει ρόλο και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε περίπτωση που κάποιες ενέργειες επηρεάζουν κονδύλια της ΕΕ.
Χρυσά διαβατήρια
Ερωτηθείς πού βρίσκεται η διαδικασία επί παραβάσει κατά της Κύπρου για τα «χρυσά διαβατήρια», ο κ. Ρέιντερς επανέλαβε κατ’ αρχήν πως είναι ξεκάθαρο ότι, όπως ανέφερε και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, «οι αξίες της ΕΕ δεν είναι προς πώληση».
«Είχαμε συζητήσεις για τα λεγόμενα χρυσά διαβατήρια με τρία από τα 27» κράτη μέλη, επεσήμανε. Στην πρώτη περίπτωση, της Βουλγαρίας, πλέον διαπιστώνεται πως «δεν υπάρχει πρόθεση για προώθηση νέας νομοθεσίας», που να παραπέμπει σε τέτοια προγράμματα και ως εκ τούτου δεν υπάρχει πλέον διαδικασία επί παραβάσει.
Στην Μάλτα ωστόσο, συνέχισε, «συνέχισαν να λαμβάνουν αιτήσεις» με τη διαφορά πως «αποφάσισαν μόνο να αναστείλουν (το πρόγραμμα) για Ρώσους και Λευκορώσους πολίτες».
«Όμως το μήνυμα ήταν καθαρό, πως γίνεται για λόγους προϋπολογισμού», και για αυτό η Κομισιόν οδήγησε την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ και αναμένει την απόφασή του, καθώς «είμαστε βέβαιοι πως υπάρχει έλλειψη ειλικρινούς συνεργασίας με όλα τα κράτη μέλη», καθώς η Μάλτα δεν παρέχει μόνο ένα εθνικό διαβατήριο, αλλά πρόσβαση στην υπηκοότητα της ΕΕ.
«Στο ενδιάμεσο έχουμε την Κύπρο», ανέφερε, προσθέτοντας πως είχε πολλές συζητήσεις με μέλη της κυβέρνησης και τον Γενικό Εισαγγελέα. «Αυτό που έχουμε ζητήσει είναι να σταματήσει η διαδικασία και να γίνει αναθεώρηση των παλιών αιτήσεων. Και έχω δει πως γίνεται πραγματική δουλειά για την αναθεώρηση της εφαρμογής» της νομοθεσίας στο παρελθόν, συνέχισε, αναφερόμενος στην επανεξέταση υπηκοοτήτων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος.
Ωστόσο, συνέχισε, όσον αφορά την κατάργηση του προγράμματος, «η απόφαση ήταν η αναστολή του προγράμματος, κάτι που μου εξήγησαν έγινε καθώς πρέπει να διατηρήσουμε τον νόμο, ώστε να μπορούμε να επανεξετάσουμε παλαιότερες αποφάσεις. Αυτό το αναλύουμε».
«Θα προτιμούσα να δω μια μέρα τον νόμο να αποσύρεται» και «να διασφαλιστεί πως ο νόμος μπορεί να αποσυρθεί και δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί», σημείωσε, προσθέτοντας πως θα συζητήσει το θέμα με τον Γενικό Εισαγγελέα.
«Δεν θέλουμε να σταματήσουμε τη διαδικασία (επί παραβάσει) χωρίς την τελική βεβαιότητα πως μπορούμε να έχουμε κατάργηση της νομοθεσίας και όχι απλά αναστολή» τόνισε ο Επίτροπος Ρέιντερς.
Ερωτηθείς αν η Κομισιόν έχει ενημερωθεί για τα νούμερα των υποθέσεων που έχουν επανεξεταστεί, ο κ. Ρέιντερς δήλωσε πως έχουν λάβει κάποια στοιχεία, όμως προτιμά πριν σχολιάσει να ενημερωθεί για τα τελευταία στοιχεία κατά τη διάρκεια της επίσκεψης.
Ο Επίτροπος Ρέιντερς συνέδεσε επίσης τη διαδικασία αναθεώρησης των υπηκοοτήτων που δόθηκαν μέσω του προγράμματος των χρυσών διαβατηρίων με τα περιουσιακά στοιχεία ολιγαρχών που έχουν παγώσει ως αποτέλεσμα των κυρώσεων. Όπως επεσήμανε, το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα δεν αφορούσε απλά πληρωμή για απόκτηση διαβατηρίου αλλά «πραγματική επένδυση σε περιουσιακά στοιχεία στη χώρα».
Αν ανατρέξει κανείς τα στοιχεία των τελευταίων χρόνων για ρωσικές επενδύσεις στην Κύπρο, ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα «προσπαθούμε να καταλάβουμε καλύτερα γιατί στο τέλος μιας τόσο μακράς διαδικασίας έχουμε 100 εκατομμύρια ευρώ σε παγωμένα περιουσιακά στοιχεία και όχι περισσότερα».
Αναφερόμενος στην πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για πλήρη νομοθετική απαγόρευση προγραμμάτων που παρέχουν υπηκοότητα έναντι επενδύσεων, σημείωσε πως η απάντηση της Κομισιόν είναι πως κάτι τέτοιο δεν χρειάζεται καθώς «θα ζητήσουμε από το Δικαστήριο (της ΕΕ) να δηλώσει πως αυτό πλέον απαγορεύεται λόγω του πώς τέτοιες διαδικασίες επηρεάζουν την ευρωπαϊκή υπηκοότητα».
Όσον αφορά τα κριτήρια τα οποία έχει ορίσει η κυβέρνηση για τη μόνιμη διαμονή επενδυτών, σημείωσε πως θα συζητήσει ποια είναι τα κριτήρια αυτή τη στιγμή ώστε να κατανοήσει ακριβώς την κατάσταση.
Ανέφερε πως το γραφείο του, σε συνεργασία με την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων έχει σταματήσει αντίστοιχες διαδικασίες από τρίτες χώρες και υπογράμμισε πως στην ΕΕ «υπάρχει διαφορά μεταξύ της υπηκοότητας και της άδειας διαμονής», αλλά πως «πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι υπάρχει πραγματική επένδυση και πραγματική οικονομική δραστηριότητα στη χώρα».
Όπως σημείωσε, σε αρκετά κράτη μέλη υπάρχει το κριτήριο των επενδύσεων για τη διαμονή και δραστηριότητα σε μια χώρα. «Θέλουμε να είμαστε βέβαιοι ότι είτε μέσω τρίτης χώρας ή μέσω κράτους μέλους, θα είναι αδύνατο να έρθει κάποιος στην ΕΕ χωρίς πραγματική επένδυση ή λόγο να βρίσκεται στην ΕΕ» πρόσθεσε.
Κράτος δικαίου και δικαιοσύνη
Αναφορικά με το κράτος δικαίου, ο Επίτροπος Δικαιοσύνης εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεργασία με τις αρχές για την προετοιμασία της ετήσιας έκθεσης κράτους δικαίου, σημειώνοντας πως είναι πλέον κανόνας τα κράτη μέλη να εμπλέκονται στη διαδικασία, αλλά και η συνεργασία με διάφορα κομμάτια της κοινωνίας.
«Αυτό που είναι πολύ ξεκάθαρο είναι πως έχουμε δει ένα πακέτο πραγματικό μεταρρυθμίσεων για το δικαστικό σύστημα και την καταπολέμηση της διαφθοράς» ανέφερε.
«Το κύριο μήνυμα είναι πως πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται νέες νομοθεσίες, όχι όμως μόνο μέσω της έγκρισής τους στη Βουλή, αλλά και με την πολύ σωστή εφαρμογή τους», τόνισε.
Ο κ. Ρέιντερς υπογράμμισε ιδιαίτερα το ζήτημα των πόρων, σε προσωπικό και τεχνική αρωγή, για το σύστημα δικαιοσύνης, παραπέμποντας στις μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ άλλων για την ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης και τις δεσμεύσεις της Κύπρου μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Μεταξύ των μεταρρυθμίσεων τις οποίες θεωρεί σημαντικές, συνέχισε, αφορούν τον ρόλο του Γενικού Εισαγγελέα και τους περιορισμούς στις πιθανές δράσεις κατά αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα, αλλά και την καλύτερη παρακολούθηση των διαδικασιών δίωξης υποθέσεων διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο.
«Για να είμαι συγκεκριμένος, και αυτό το είπα και στη Μάλτα, δεν ζητώ να έχουμε καταδίκες, ζητώ εφόσον υπάρχει διερεύνηση, πού είναι οι τελικές αποφάσεις», συνέχισε, επισημαίνοντας πως αυτό δεν αφορά το περιεχόμενο της απόφασης.
Ο κ. Ρέιντερς παρέπεμψε επίσης στην ανάγκη «ενός πραγματικού διαλόγου σε εθνικό επίπεδο με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς».
Αναφερόμενος στην κατάταξη της Κύπρου στους δείκτες αντίληψης για ύπαρξη διαφθοράς στην Κύπρο της Transparency International, ο κ. Ρέιντερς σημείωσε πως υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει για το συγκεκριμένο θέμα.
«Όπως σε άλλα κράτη μέλη, συζητήσαμε τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθοράς. Είναι σημαντικό στοιχεία του πρόσφατου Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», σημείωσε.
Πρόσθεσε πως είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό μια τέτοια υπηρεσία να έχει «τους κατάλληλους τεχνικούς και ανθρώπινους πόρους». Έφερε ως παράδειγμα την περίπτωση της Γαλλίας, όπου μετά τη δημιουργία αρχής για τη διαφάνεια στη δημόσια ζωής, και την κατεύθυνση σημαντικών πόρων προς αυτή την κατεύθυνση, έρχονται στο φως όλο και περισσότερες υποθέσεις.
«Έχουμε δει πολύ καλή πρόοδο με τη δημιουργία της αρχής. Θέλουμε να είμαστε βέβαιοι πως είναι πραγματικά ανεξάρτητη στη λειτουργία της» σημείωσε, προσθέτοντας πως αυτό ωστόσο δεν είναι αρκετό. «Πρέπει να είμαστε βέβαιοι πως έχει αρκετούς πόρους για να αναλάβει πρωτοβουλίες κατά υποθέσεων διαφθοράς υψηλού επιπέδου» πρόσθεσε.
Ο Επίτροπος επεσήμανε ακόμα τη σημασία σε αυτό το πλαίσιο και της διαφάνειας όσον αφορά τα περιουσιακά στοιχεία και κυβερνητικών αξιωματούχων ώστε «να μπορεί να υπάρξει σύγκριση της οικονομικής κατάστασης των αξιωματούχων στην αρχή της θητείας τους, κατά τη διάρκεια της θητείας τους και μετά τη θητεία τους».
«Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η πραγματική εφαρμογή και η πραγματική λειτουργία» σημείωσε, προσθέτοντας πως στις επαφές του θα ζητήσει να ενημερωθεί ποιους πόρους θα έχει η αρχή κατά της διαφθοράς, και τις πραγματικές προθέσεις για ανάπτυξη μιας κουλτούρας διαφάνειας όσον αφορά τα περιουσιακά στοιχεία.
Ελευθερία του Τύπου
Ο κ. Ρέιντερς αναφέρθηκε τέλος στα θέματα ελευθερίας του Τύπου και ειδικότερα στις αναφορές σε περασμένες εκθέσεις για τη νομοθεσία για την διαφάνεια όσον αφορά την ιδιοκτησία των ΜΜΕ, καθώς και το καθεστώς του ΡΙΚ.
«Δεν είναι το ίδιο να συζητάμε για την ελευθερία των ΜΜΕ και τον πλουραλισμό σε μια πολύ μεγάλη χώρα και μια μικρότερη» ανέφερε ο κ. Ρέιντερς, σημειώνοντας πως σε μικρές αγορές «είναι όλο και περισσότερο σημαντικό να δίνουμε προσοχή στις δημόσιες υπηρεσίες ΜΜΕ».
Αν τα δημόσια ΜΜΕ, ανέφερε «βρίσκονται στα χέρια της κυβέρνησης, αυτό είναι πρόβλημα παντού, αλλά σε άλλα κράτη μέλη υπάρχει ανταγωνισμός και χωρίς καθυστέρηση αντίδραση». Για αυτό το λόγο, υπενθύμισε, ασχολήθηκε ο ίδιος με το ζήτημα που είχε προκύψει αναφορικά με το κρατικό πρακτορείο στη Σλοβενία.
Ο κ. Ρέιντερς αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο ενός δημόσιου διάλογου με διαφορετικά κράτη μέλη παρόμοιου μεγέθους με την Κύπρο ώστε να συζητηθούν οι προκλήσεις που προκύπτουν από την ύπαρξη μικρής αγοράς σε εθνικό επίπεδο.
Σε αυτό το πλαίσιο, συνέχισε, η διαφάνεια για την ιδιοκτησία των ΜΜΕ είναι πολύ σημαντική, όμως ο ρόλος των δημόσιων ΜΜΕ στις μικρότερες χώρες «έχει γίνει ίσως το πιο σημαντικό θέμα».
Ο κ. Ρέιντερς έκανε επίσης ειδική αναφορά στην προστασία των δημοσιογράφων, παραπέμποντας στη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη για έγκριση οδηγίας της ΕΕ κατά των καταχρηστικών αγωγών (SLAPP) με στόχο δημοσιογράφους και υπερασπιστές δικαιωμάτων.
Η πρόταση, σημείωσε, προβλέπει ισορροπημένη προσέγγιση καθώς «πρέπει να είναι δυνατόν να προσφεύγεις στη δικαιοσύνη για δυσφήμιση», αλλά πως παράλληλα είναι δύσκολο να δικαιολογηθούν 40 μηνύσεις κατά των ίδιων δημοσιογράφων για διαφορετικούς λόγους, όπως είχε γίνει στην περίπτωση της Ντάφνε Γκουαράνα Γκαλίζια, με στόχο να σταματήσει τις προσπάθειες διερεύνησης.
Για αυτό, συνέχισε, ο στόχος είναι ο δικαστής «να μπορεί να σταματήσει τη δίωξη από την αρχή λέγοντας πως δεν υπάρχει υπόθεση».
Ουκρανία
Σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη συνεισφορά της ΕΕ στη δίωξη εγκλημάτων πολέμου που φέρονται να έχουν διαπραχθεί κατά τη ρωσική εισβολή, ο κ. Ρέιντερς σημείωσε πως η Κύπρος είναι πολύ ενεργή στις συζητήσεις στη σχετική ομάδα διαλόγου.
«Είναι πολύ σημαντικό πως υπάρχει πραγματική στήριξη όχι μόνο για διερεύνηση αλλά για δίκες για διεθνή εγκλήματα», σημείωσε, αναφερόμενος μεταξύ άλλων στη σημασία του ότι το διεθνές ένταλμα σύλληψης κατά του Βλαντιμίρ Πούτιν αφορά τις απαγωγές παιδιών από την Ουκρανία.
