Του Μιχάλη Βρυωνίδη
Η ακτινογράφηση του κοινωνικοπολιτικού σκηνικού, όπως αποτυπώνεται μέσα από τη δημοσκόπηση, είναι άκρως αποκαρδιωτική για την κυβέρνηση και αποκαλύπτει μια κοινωνία σε διογκούμενη απόγνωση να παρακολουθεί εμβρόντητη τη χώρα να κινείται σε λάθος κατεύθυνση και ταυτόχρονα την ακρίβεια να εφορμά αμείλικτα, συνθλίβοντας την ποιότητα ζωής.
Ένα χρόνο μετά την εκλογή της, η διακυβέρνηση Χριστοδουλίδη λειτουργεί σε καθεστώς διολίσθησης και είναι σε πλήρη διάσταση με την πλειοψηφία των πολιτών, ακόμα και των ψηφοφόρων που την ανέδειξαν στην εξουσία. Η προεκλογική οριζόντια αποδοχή του προέδρου έχει κατακερματιστεί και ο βαθμός αποδοχής σε όλα τα κριτήρια που εξέτασε η δημοσκόπηση είναι περιορισμένης εμβέλειας. Η δημοσκόπηση αποδεικνύει ότι στην πολιτική δεν υπάρχουν απόρθητα κάστρα, οι πολίτες όπως ξέρουν να επιβραβεύουν γνωρίζουν εξίσου καλά και να αποδοκιμάζουν. Όταν οι προσδοκίες τους δεν επαληθεύονται, επικρίνουν αδίστακτα. Τα σύνορα της ανοχής των πολιτών έχουν εξαντληθεί από το 2013, τα προβλήματα πολλά και μακροχρόνια, οι λύσεις έκτοτε σε παρατεταμένη χειμερία νάρκη.
Στον κομματικό χάρτη εξέλειπε το ένδοξο Κέντρο και διασώζονται οριακά οι δύο πόλοι που παρακολουθούν, ανήμποροι να αντιδράσουν, την επέλαση της Ακροδεξιάς που αναδεικνύεται σε τρίτη δύναμη. Το ΕΛΑΜ πολλαπλασιάζει την εκλογική του επιρροή ωφελούμενο από το πρόσφορο έδαφος που καλλιέργησαν τα παραδοσιακά κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα διά του στεγνού τους λόγου, της έλλειψης οράματος, τη διαφθορά και διαπλοκή, την ατιμωρησία και τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις.
Ο δείκτης αισιοδοξίας για το μέλλον της χώρας καταρρέει με ταχύτητα φωτός και κείται πλέον στον πάτο. Η αισιοδοξία για το μέλλον της χώρας είναι σχεδόν ανύπαρκτη, μόλις 14%. Η δε απαισιοδοξία φτάνει στο δυσθεώρητο ύψος του 86%. Οι πολίτες δηλώνουν τη δυσφορία τους για τα στραβά της χώρας και πορεύονται ουσιαστικά χωρίς ελπίδα.
Ποιες ελπίδες και ποια όνειρα μπορεί να έχει ένας λαός όταν η οικονομία και το κόστος ζωής είναι το μείζον θέμα συζήτησης με το εκκωφαντικό ποσοστό του 71%. Το μέγεθος του προβλήματος καθιστά όλα τα άλλα ζητήματα που αντιμετωπίζουν σχεδόν επουσιώδη. Το Κυπριακό με 32% είναι το δεύτερο κρίσιμο ζήτημα και η διαφθορά το τρίτο με 29%. Στην τέταρτη θέση οι παράτυποι μετανάστες με 27%, μια ανησυχία που αυξάνεται γεωμετρικά τα τελευταία χρόνια.
Οι πολίτες με ομοβροντία αρνητικών βολών, πλήττουν καίρια την εικόνα της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση, δώδεκα μήνες μετά την εκλογή της, παγιώνει μια εξαιρετικά θρυμματισμένη εικόνα, αφού η αποτίμηση του έργου της αποδοκιμάζεται από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών σε ποσοστό που υπερβαίνει το 70%. Είναι εμφανές ότι εξανεμίστηκαν σε δώδεκα μήνες τα ψηλά ποσοστά αποδοχής που ανέδειξαν τον πρόεδρο στην εξουσία. Συγκρίνοντας μάλιστα τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη με την αντίστοιχη περίοδο των διακυβερνήσεων Χριστόφια και Αναστασιάδη, είναι σαφέστατα σε δυσμενή θέση.
Απέναντί της η κυβέρνηση δεν έχει μόνο τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και ένα σημαντικό πυρήνα των ψηφοφόρων του Χριστοδουλίδη. Οι στυλοβάτες της εκλογής του στην προεδρία παρουσιάζονται σήμερα διχοτομημένοι, με τους μισούς να τον στηρίζουν και τους άλλους μισούς να συμπορεύονται με το αντιπολιτευτικό ρεύμα.
Η ικανοποίηση με τη διακυβέρνηση κυμαίνεται στο 21% και η δυσαρέσκεια στο 78%. Από τους ψηφοφόρους του Χριστοδουλίδη, 48% είναι ικανοποιημένοι και 51% δυσαρεστημένοι. Ο βαθμός δυσαρέσκειας στον ΔΗΣΥ αγγίζει το 81%.
Ο δείκτης έγκρισης για τον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος εκτελεί τα καθήκοντά του κυμαίνεται στο 28%, ενώ φθάνει στο 64% στους ψηφοφόρων του στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Στους συναγερμικούς, ο δείκτης απόρριψης αγγίζει το 62%.
Ούτε στη διαχείριση του Κυπριακού αποδίδεται ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Αντιθέτως, 73% επικρίνουν τους χειρισμούς και μόλις 22% δηλώνουν ικανοποιημένοι (54% στους ψηφοφόρους του). Το ίδιο χαμηλά κινείται και η αξιολόγηση για τη διαχείριση της οικονομίας με μόλις 19% να δηλώνουν ικανοποιημένοι και 80% δυσαρεστημένοι. Μεταξύ των ψηφοφόρων του προέδρου επικρατεί χάσμα απόψεων με 50% να επικροτούν και 50% να επικρίνουν.
Στην κοινωνική πολιτική, οι θετικές ψήφοι είναι 23% και οι αρνητικές 74%. Τα δε αποτελέσματα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής είναι καταθλιπτικά, με μόνο 17% θετικές κρίσεις και 82% αρνητικές. Ειδικά στο δεύτερο κριτήριο, 53% των ψηφοφόρων του προέδρου επικρίνουν την κυβέρνηση.
Η τήρηση των προεκλογικών δεσμεύσεων είναι η βασική πληγή της εικόνας του προέδρου. Η πλειοψηφία, 67%, θεωρεί ότι οι δεσμεύσεις αποδείχτηκαν έωλες, σε αντίθεση με 22% που πιστεύουν ότι τις έχει υλοποιήσει. Η επικριτική στάση είναι διάσπαρτη σε όλο το πολιτικό φάσμα, ακόμα και στα κόμματα που τον υποστήριξαν.
Οι αρνητικές απόψεις για την κυβέρνηση πλήττουν αποφασιστικά τη δημοφιλία του προέδρου, αφού υποχώρησε στο 30% σε σύγκριση με 52% τον Ιανουάριο του 2023. Στον ΔΗΣΥ, οι θετικές κρίσεις για τον πρόεδρο είναι 28% και μεταξύ των ψηφοφόρων του στο 59%. Η Αννίτα Δημητρίου είναι η μόνη αρχηγός με πλεόνασμα θετικών κρίσεων (51% έναντι 42% αρνητικών). Ιδιαίτερα θετική είναι και η δημοφιλία του Στεφάνου με 37% (ΑΚΕΛ 77%). Από τους υπόλοιπους αρχηγούς, ξεχωρίζει ο Περδίκης με 33% και έπονται ο Παπαδόπουλος 28% (ΔΗΚΟ 60%), Χρίστου 27% (ΕΛΑΜ 81%), Καρογιάν 20% (ΔΗΠΑ 65%) και Σιζόπουλος 15% (ΕΔΕΚ 44%).
Τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου έχουν καταποντιστεί, με μικρή πλέον εμβέλεια επιρροής, χαμηλές συσπειρώσεις και ελάχιστες εισροές. Τα δύο μεγάλα κόμματα, παρόλο που δεν επιτυγχάνουν ποσοστά παλαιότερων αναμετρήσεων, διατηρούν τη δυνατότητα εκλογής δύο ευρωβουλευτών και φαίνεται να διασώζονται κυρίως από το εύρος της αποχής που σαφέστατα τους ευνοεί.
Ο ΔΗΣΥ προηγείται οριακά του ΑΚΕΛ με 20,5% έναντι 19,4%. Πρόκειται για μια αμφίρροπη μάχη που θα κριθεί στο νήμα, ανάλογα με τη συσπείρωση που μπορούν να επιτύχουν, την κεφαλαιοποίηση των αδυναμιών του ενδιάμεσου χώρου αλλά και τον αστάθμητο παράγοντα της ψήφου των Τουρκοκύπριων, που ευνοεί το ΑΚΕΛ. Η συσπείρωση στον ΔΗΣΥ είναι 62% και στο ΑΚΕΛ 74%.
Το ΕΛΑΜ προχωρεί ακάθεκτο και αυξάνει την επιρροή του στο 9,1% με συσπείρωση 72% και σημαντικές εισροές από τον ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ και τους ανένταχτους. Το ΔΗΚΟ περιορίζεται στο 7,3% με συσπείρωση 48%. Τα υπόλοιπα κόμματα κερδίζουν γύρω στο 2%-3%, μαζί και το νεοεμφανιζόμενο Volt Κύπρου.
Η περιδίνηση των κομμάτων, η ολίσθηση της κυβέρνησης και η αγανάκτηση των πολιτών είναι τα κύρια ευρήματα της δημοσκόπησης. Οι πολίτες ζητούν την επίλυση των διαιωνισμένων ζητημάτων που τους ταλαιπωρούν. Απαιτούν πράξεις και όχι υποσχέσεις ή αναπαραγωγή εικόνας, ζητούν σύγκρουση και όχι σύμπραξη.
Ανάθεση: Καθημερινή Κυπριακή Πολιτική & Οικονομική Εφημερίδα ΛΤΔ. Γραφείο: Symmetron Market Research, μέλος ESOMAR. Ημερομηνία Διεξαγωγής: 2-9 Φεβρουαρίου 2024. Κάλυψη: Παγκύπρια αστικές και αγροτικές περιοχές, άνδρες και γυναίκες 18 ετών και άνω με δικαίωμα ψήφου. Μέγεθος Δείγματος: 800 άτομα. Μέθοδος Δειγματοληψίας: Τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Συλλογή Δεδομένων: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Τυπικό Περιθώριο Απόκλισης: 95% βαθμός εμπιστοσύνης, περιθώριο απόκλισης +/- 3,5.
