Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν στον προεκλογικό των ευρωεκλογών, το ΕΛΑΜ έδειχνε να φλερτάρει με την έκτη έδρα στην ευρωβουλή, ο ενδιάμεσος χώρος είχε ξεκινήσει μία ενορχηστρωμένη επίθεση απέναντι στο ΕΛΑΜ. Είχαν ανασύρει τη φυγοστρατία του προέδρου του ΕΛΑΜ Χρίστου Χρίστου και άλλων στελεχών του, κάτι που ερχόταν βεβαίως σε αντιδιαστολή με το όποιο πατριωτικό του αφήγημα. Θυμήθηκαν όμως και τη φασιστική τους ιδεολογία, καλώντας τους πολίτες να ενεργοποιήσουν τα δημοκρατικά τους αντανακλαστικά, κρατώντας τους εκτός Βρυξελλών. Και πράγματι τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των ψηφοφόρων ενεργοποιήθηκαν αφήνοντάς τους αφενός εκτός ευρωβουλής και ενισχύοντας αφετέρου τα ποσοστά της ΕΔΕΚ. Ήταν άλλωστε μία δεύτερη ευκαιρία των ψηφοφόρων προς την ΕΔΕΚ για να επαναπροσδιορίσει τη σοσιαλιστική της ταυτότητα σε μία περίοδο που έκλεινε το μάτι δεξιότερα. Αυτό βεβαίως που πέρασε απαρατήρητο, μετά τους πανηγυρισμούς πολλών για τον αποκλεισμό του ΕΛΑΜ, ήταν η σημαντική αύξηση των ποσοστών του σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2016.
Η άνοδος του ΕΛΑΜ
Και λέμε πως πέρασε απαρατήρητο δεδομένου ότι την επομένη των ευρωεκλογών, ο οποίος αντιφασιστικός αγώνας μπήκε στον πάγο από όλους ανεξαιρέτως. Ο ΔΗΣΥ, σε μία προσπάθειά του να μαζέψει τις διαρροές προς το ΕΛΑΜ, συνέχισε την πολιτική των ευρωεκλογών, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στο μεταναστευτικό. Ήταν τα συρματοπλέγματα που έβαλε ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής για να εμποδίσουν την κάθοδο μεταναστών, ήταν και το περιβόητο προεκλογικό σποτ «θέλω να είμαι ασφαλής στη χώρα μου» που αποσύρθηκε συνοπτικά μετά και τις αντιδράσεις που προκάλεσε. Η όλη πορεία του ΔΗΣΥ τρία κλικ πιο δεξιά θεωρείται πως ωφέλησε το ΕΛΑΜ ως το αυθεντικό ακροδεξιό κόμμα. Πέραν όμως τούτου, ο ΔΗΣΥ ουδέποτε μπήκε σε ευθεία αντιπαράθεση με το ΕΛΑΜ, με αναλυτές να θεωρούν πως κάτι τέτοιο θα το ενδυναμώσει εκλογικά και άλλα στελέχη να επισημαίνουν πως η ευθεία αντιπαράθεση θα έδιωχνε το πιο σκληρό ακροατήριο του κόμματος που έμενε κοντά στο κόμμα, αλλά παράλληλα έβλεπε με συμπάθεια το ακροδεξιό κόμμα. Στην ενίσχυσή του θεωρείται πως ρόλο έπαιξε και η κίνηση του ΕΛΑΜ να στηρίξει τον προϋπολογισμό, παίρνοντας μάλιστα και τα εύσημα του Δημοκρατικού Συναγερμού. Όμως το ΕΛΑΜ δεν ενισχύθηκε μόνο από την απογοητευμένη συναγερμική ψήφο. Φαίνεται να συλλέγει και ψήφο οργής όπως ανέκαθεν κάνουν τα ακροδεξιά κόμματα διεθνώς. Μαζί τους είναι και μερίδα πολιτών που αρνείται και την ύπαρξη της πανδημίας αλλά και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Καθόλου τυχαία η παραδοχή Χρίστου στο ΡΙΚ, ότι δεν έχει εμβολιαστεί, καθώς δεν είναι σίγουρος για την αποτελεσματικότητά του, ψέγοντας μάλιστα και την αξιοπιστία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων.
ΕΔΕΚ και οι άλλοι
Μπορεί, ωστόσο, η ΕΔΕΚ να χάσει τη διαχρονικά τέταρτη θέση που κατείχε στην κομματική σκακιέρα; Υπενθυμίζεται πως πτώση ποσοστών και πιθανή απώλεια της τέταρτης θέσης διαφαινόταν και στις βουλευτικές εκλογές του 2016, με τη Συμμαχία Πολιτών να αποτελούσε τότε τον μεγάλο κίνδυνο. Παρόλα αυτά, η ΕΔΕΚ κατάφερε την υστάτη να διατηρήσει την τέταρτη θέση στο Κοινοβούλιο. Όπως αναφέρουν κομματικά στελέχη, ανέκαθεν το κόμμα των Σοσιαλιστών βρισκόταν πιο κάτω στις δημοσκοπήσεις από την πραγματική του δύναμη και αυτό παρατηρείται και σήμερα. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως η ΕΔΕΚ πήρε μία δεύτερη ευκαιρία στις ευρωεκλογές για να ανασυνταχθεί, κερδίζοντας το εντυπωσιακό ποσοστό του 10%. Η ηγεσία της ΕΔΕΚ θεώρησε προφανώς πως το ποσοστό των ευρωεκλογών ήταν επιβράβευση της πολιτικής της και εν πολλοίς κλειδωμένο το 10%. Η εσωκομματική κρίση που οδήγησε στην αποβολή του ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδάκη και η δικαστική διαμάχη, λάβωσαν προφανώς το κόμμα και το brand του. Αντιδράσεις προκάλεσε και η κίνηση της ΕΔΕΚ να υπερψηφίσει για πρώτη φορά τον προϋπολογισμό. Κίνηση που έκανε μέλη του κόμματος να αντιδράσουν και να καταγγείλουν σύμπλευση με τη Δεξιά. Το κατά πόσο το κόμμα θα έχει όντως πληγεί από τα γεγονότα των τελευταίων δύο ετών είναι ένα ζήτημα που θα διαφανεί με το άνοιγμα της κάλπης. Εκεί θα διαπιστωθεί και αν η ΕΔΕΚ οδηγείται σε νέα εσωστρέφεια.
Τη θέση, πάντως, της ΕΔΕΚ απειλεί και η δυναμική που παρουσιάζει το Κίνημα των Οικολόγων. Η αλλαγή σκυτάλης με την παρουσία του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου στην προεδρία του κόμματος, μία προσωπικότητα πολύ πιο μετριοπαθής από αυτήν του Γιώργου Περδίκη σε συνδυασμό με τη συμπερίληψη προσώπων που τάσσονται υπέρ της λύσης, όπως η Αλεξάνδρα Ατταλίδου και η Θεανώ Καλαβανά, άνοιξε τη συζήτηση πως το κόμμα οδηγείται σε rebranding, ακολουθώντας τα βήματα των Πρασίνων της Ευρώπης. Μία σειρά ανακολουθιών, ωστόσο, ιδιαίτερα στο Κυπριακό από πλευράς Θεοπέμπτου ανέκοψαν τη δυναμική τους. Το Κίνημα Οικολόγων πάντως φιλοδοξεί να λάβει την τέταρτη θέση και να ενισχύσει την παρουσία του στη Βουλή. Ήδη έχουν προτάξει το θέμα της διαφάνειας και φαίνεται να έχουν εισροές, τόσο από απογοητευμένος συναγερμικούς όσο και από αριστερούς ψηφοφόρους. Αν και το κόμμα ξεκαθαρίζει πως τάσσεται εναντίον της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, στους διαδρόμους διαρρέεται πως κάτι τέτοιο θα αλλάξει αμέσως μετά την κάλπη.
