Του Απόστολου Τομαρά
Χρονιά ολοκλήρωσης μιας σειράς εξοπλιστικών προγραμμάτων της Εθνικής Φρουράς θα είναι το 2024 με βάση τον προϋπολογισμό του υπουργείου Άμυνας που κατατέθηκε στη Βουλή και συζητήθηκε στην Επιτροπή Άμυνας. Στην κεκλεισμένων των θυρών συνεδρία τα μέλη της Επιτροπής ενημερώθηκαν για τις αμυντικές δαπάνες που έχουν προϋπολογιστεί, οι οποίες στο σύνολό τους, σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», ανέρχονται στα €553,1 εκατ. Ποσό ιδιαίτερα υψηλό, αν ληφθούν υπόψη και οι έκτακτες δαπάνες τις οποίες καλείται να εγκρίνει η Βουλή σχεδόν κάθε χρόνο. Ο φετινός προϋπολογισμός ενδεχομένως να ξεπεράσει τους προηγούμενους των τελευταίων επτά ετών, εάν αποφασισθεί η σημαντική ανανέωση του αρματικού δυναμικού της Εθνικής Φρουράς, ένα πρόγραμμα από τα μεγαλύτερα των τελευταίων δέκα ετών. Στον προϋπολογισμό του 2024, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας, δεν υπάρχει προϋπολογισμένη δαπάνη για την αγορά νέων αρμάτων μάχης χωρίς αυτό να σημαίνει πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα μπαίνει στο ράφι.
Στον προϋπολογισμό του ΥΠΑΜ συμπεριλαμβάνεται το πλαίσιο ανανέωσης των αρμάτων μάχης κάτι που φανερώνει, όπως εξήγησαν στρατιωτικές πηγές στην «Κ», τη μη ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων επιλογής και αγοράς των αρμάτων μάχης.
Όπως έχει γράψει επανειλημμένως η «Κ» φαβορί για να αντικαταστήσει το ρωσικό T80 U είναι το ισραηλινό Merkava η απόκτηση του οποίου, όπως επιβεβαιώθηκε από ισραηλινούς αξιωματούχους, έχει σκοντάψει στις συνεχιζόμενες εχθροπραξίες με τη Χαμάς. Ωστόσο, στον προϋπολογισμό του 2024 υπάρχουν σημαντικά εξοπλιστικά προγράμματα τα οποία σχεδιάστηκαν από το 2017 και μετά και φαίνεται ότι ολοκληρώνονται μέσα στο 2024. Για την αμυντική θωράκιση οι δαπάνες που έχουν προϋπολογιστεί ανέρχονται στα €162,1 εκατ., το σύνολο των οποίων θα απορροφήσουν οπλικά συστήματα τα οποία παραδίδονται στην Εθνική Φρουρά και θα πρέπει να εξοφληθούν.
Αεράμυνα
Ο προϋπολογισμός του 2024 δείχνει ξεκάθαρα τις κατευθύνσεις των επιτελών του ΓΕΕΦ προκειμένου να ενισχυθεί το εξοπλιστικό δυναμικό της Εθνικής Φρουράς. Η αεράμυνα ήταν ένα από τα φιλόδοξα εξοπλιστικά προγράμματα που σχεδιάστηκαν κατά τη δεύτερη θητεία της προηγούμενης κυβέρνησης και το οποίο ολοκληρώνεται. Πέρα από την αναβάθμιση του Κέντρου Αεροπορικού Ελέγχου με την ψηφιακή ενοποίηση και έλεγχο των συστημάτων αεράμυνας, η Εθνική Φρουρά έχει παραλάβει ή παραλαμβάνει μέσα στην επόμενη χρονιά δύο σημαντικά συστήματα που θα ενισχύσουν σε μεγάλο βαθμό την αντιαεροπορική ομπρέλα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το ένα προέρχεται από το γειτονικό Ισραήλ και αφορά πυραυλικό σύστημα μέσου και μεγάλου βεληνεκούς. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις πρόκειται για μια παραλλαγή του ισραηλινού Iron Done προσαρμοσμένο στις κυπριακές ανάγκες. Το δεύτερο προέρχεται από την ευρωπαϊκή στρατιωτική βιομηχανία. Όπως γνωρίζουμε πρόκειται για πυραύλους μικρούς βεληνεκούς χωρίς να δίνονται περισσότερα στοιχεία. Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές και οι δύο επιλογές φανερώνουν την πρόθεση των επιτελών του ΓΕΕΦ αλλά και της πολιτικής ηγεσίας να κάνει στροφή και στα αντιαεροπορικά συστήματα που προέρχονται από τη ρωσική βιομηχανία.
Το γαλλικό θα έχει ως προορισμό την αντικατάσταση του ρωσικού συστήματος αεράμυνας μικρού βεληνεκούς TOR-M1, το οποίο «παρέχει αεράμυνα σημείου για προστασία ζωτικών εγκαταστάσεων και φίλιων χερσαίων δυνάμεων και δύναται να αντιμετωπίσει αεροσκάφη, ελικόπτερα, μη επανδρωμένα αεροχήματα, αεροδυναμικούς πύραυλους και βλήματα αέρος-εδάφους, ανεξαρτήτως συνθηκών καιρού και φωτός, σε μικρά και μεσαία ύψη. Το ισραηλινό Iron Done θα καλύψει τις ανάγκες αεράμυνας που σήμερα εξυπηρετούνται από το επίσης ρωσικό σύστημα κατευθυνόμενων βλημάτων BUK M1-2, το οποίο μπορεί να αντιμετωπίσει απειλές από αεροσκάφη, ελικόπτερα, μη επανδρωμένα αεροχήματα, βαλλιστικούς και αεροδυναμικούς πύραυλους, ανεξαρτήτως συνθηκών καιρού και φωτός, σε μεσαία και μεγάλα ύψη.
Exocet – Spike
Στον προϋπολογισμό του 2024 περιλαμβάνεται και η δαπάνη για την αγορά δύο επίσης σημαντικών οπλικών συστημάτων. Των αντιπλοϊκών γαλλικών πυραύλων Exocet καθώς και τους υπερσύγχρονους ισραηλινο-γερμανικούς αντιαρματικούς πυραύλους Spike.
Οι γαλλικοί Exocet θα επεκτείνουν το βεληνεκές των υφιστάμενων που διαθέτει η Εθνική Φρουρά, μιας και πρόκειται για καινούργιες συστοιχίες. Οι αντιαρματικοί Spike πιστεύεται πως θα ενισχύσουν τη δύναμη πυρός της Εθνικής Φρουράς. Το ίδιο οπλικό σύστημα θα ενταχθεί στο οπλοστάσιο και του ελληνικού στρατού μετά τη συμφωνία που υπογράφηκε τον περασμένο Απρίλιο. Ο ελληνικός στρατός θα αποκτήσει τον SPIKE-NLOS και σύμφωνα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά οι δυνατότητές του είναι πολλαπλών χρήσεων με εμβέλεια μέχρι τα 32 χιλιόμετρα. Το Spike NLOS μπορεί να προσαρμοστεί σε επίγειες αεροπορικές η θαλάσσιες πλατφόρμες.
Γαλλικά ελικόπτερα
Μέσα στο 2024 η ΕΦ θα παραλάβει τα πρώτα γαλλικά επιθετικά ελικόπτερα, τα οποία θα αντικαταστήσουν τα ρωσικά MI35, τα οποία πουλήθηκαν στη Σερβία. Η Κύπρος, με βάση το συμβόλαιο αγοράς, θα προμηθευτεί έξι ελικόπτερα H145M, με δικαίωμα για αγορά άλλων έξι. Το ελικόπτερο κατασκευάζει η γαλλική Airbus και μπορεί να μεταφέρει μέγιστο φόρτο οκτώ βλημάτων Spike-ER2, με δυνατότητα επέκτασης. Με την υπογραφή των συμβολαίων η Βουλή αποδέσμευσε κονδύλι €53 εκατ. Στο προϋπολογισμό για τον 2024 περιλαμβάνεται πυραυλικό σύστημα για το πυροβολικό χωρίς να δίνονται περισσότερα στοιχεία και το σύστημα επιτήρησης της πράσινης γραμμής.
Άμεση απόσυρση των T80 U
Η απουσία προϋπολογισμένης δαπάνης για την αγορά νέων αρμάτων μάχης δεν μειώνει ουδόλως την αδήριτη ανάγκη και πρόθεση πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας για αντικατάσταση των ρωσικών T80 U. Στον προϋπολογισμό του 2024 υπάρχουν και άλλα εξοπλιστικά για τα οποία υπάρχει μόνο πλάνο απόκτησης. Σε ό,τι αφορά τα άρματα μάχης στο πλάνο του προϋπολογισμού δεν παρουσιάζεται συγκεκριμένος τύπος ή χώρα αγοράς. Πηγές με γνώση της πρακτικής που ακολουθείται με μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα εξηγούσαν στην «Κ» πως δεν πρέπει να θεωρείται απίθανο η αγορά των αρμάτων μάχης να μπει μπροστά μέχρι το τέλος του επόμενου χρόνου, εάν και εφόσον οι ισραηλινοί προχωρήσουν σε άρση της απαγόρευσης εξαγωγής στρατιωτικού υλικού. Σε μια τέτοια περίπτωση εάν και εφόσον το ενδιαφέρον από κυπριακής πλευράς συνεχίζει να υπάρχει το πρώτο βήμα θα αφορά την αντικατάσταση των T80 U που αγοράσθηκαν το 1996 και 1997, τα οποία έχουν ξεπεράσει ο όριο εργοστασιακής ανακατασκευής, η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί λόγω του ρωσικού εμπάργκο.
