Του Γιάννη Αδειλίνη
Κύριος μοχλός ανάκαμψης της κυπριακής οικονομίας είναι οι επενδύσεις, και το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε συνδυασμό με το «Όραμα 2035» μπορούν να επιλύσουν διαχρονικά προβλήματα της κυπριακής οικονομίας, η οποία «δείχνει μια αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στις προκλήσεις των τελευταίων ετών». Την εκτίμηση αυτή διατυπώνει στην επιχειρηματική έκδοση της «Καθημερινής» Κ-CEOs, ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος Τράπεζας Κύπρου, Δρ. Χάρης Πουαγκαρέ, και λέει ότι η κερδοφορία ενισχύει και θωρακίζει τα κεφάλαια, τη ρευστότητα και γενικότερα τον ισολογισμό των τραπεζών, ειδικά σε περιόδους μεγάλης αβεβαιότητας. Ο ίδιος αναφέρεται στη διπλή αναβάθμιση της Τράπεζας Κύπρου από τον οίκο Fitch Ratings στη βαθμίδα «ΒΒ», στην επαναδιαπραγμάτευση της Τράπεζας για τους όρους δανείων ύψους €2 δισ. το 2023 ενόψει της απόφασης της ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια και βεβαιώνει ότι οι κυπριακές τράπεζες έχουν ανακτήσει την επενδυτική τους ελκυστικότητα. Αλλά, όπως τονίζει, το οικονομικό περιβάλλον είναι τόσο διεθνοποιημένο που όποια σύρραξη ευρείας έκτασης ξεσπάσει στον κόσμο, «μπορεί να μας επηρεάσει κι εμάς».
- Την ικανότητα μιας χώρας για βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης ορίζουν δείκτες όπως η πραγματική απόδοση της οικονομίας της. Τι απόσταση έχει να διανύσει η Κύπρος σε αυτό το επίπεδο;
Θα πρόσθετα ότι το ζητούμενο για οποιαδήποτε χώρα είναι οι βιώσιμοι ρυθμοί ανάπτυξης που την ίδια ώρα είναι επωφελής για όσο το δυνατό περισσότερους συμπολίτες μας. Η Κύπρος έχει καταγράψει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στις παντός είδους προκλήσεις των τελευταίων ετών. Παράλληλα, σημαντική πρόοδος καταγράφεται και σε σχέση με τους πλείστους Δείκτες Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals) των Ηνωμένων Εθνών.
Έχοντας πει αυτά, δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός. Η Κύπρος ακόμα παρουσιάζει διαρθρωτικές αδυναμίες, οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τάχιστα και με τον ορθό τρόπο. Τόσο το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όσο και το «Όραμα 2035», μπορούν να επιλύσουν διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυπριακή οικονομία και να εκσυγχρονίσουν προβληματικές διαδικασίες, οι οποίες δημιουργούν αχρείαστο φόρτο και αλγεινή εντύπωση τόσο στους Κύπριους όσο και σε ξένους.
- Πώς μεταφράζεται σε αριθμούς η στήριξη που παρέχει η Τράπεζα Κύπρου στους πελάτες της και κατ’ επέκταση στην κυπριακή οικονομία για το 2023 και ποιες οι προβλέψεις για το 2024;
Η Τράπεζα Κύπρου βρίσκεται διαχρονικά και αποδεδειγμένα στο πλευρό των πελατών της για να τους υποστηρίξει στα εύκολα και στα δύσκολα. Γνωρίζουμε καλά τον καθοριστικό και πολυσύνθετο ρόλο που έχουμε να επιτελέσουμε. Να αποτελέσουμε δηλαδή τον χρηματοδότη, τον σύμβουλο και πρωτίστως τον συνεργάτη των κυπριακών επιχειρήσεων. Κατά το α΄ εξάμηνο του 2023, ο νέος δανεισμός που παραχώρησε η Τράπεζα ανήλθε σε €1,1 δισ. ενώ συνεχίζουμε να είμαστε με διαφορά η Τράπεζα που εμπιστεύονται περισσότερο για τις καταθέσεις τους οι πολίτες και οι επιχειρήσεις.
Στην Τράπεζα Κύπρου μπορούμε να προσφέρουμε εξατομικευμένες λύσεις, αξιοποιώντας πλήρως τη γνώση και τις εμπειρίες των ανθρώπων του οργανισμού. Σε συνδυασμό με τις διαρκώς αναβαθμισμένες τεχνολογικές υποδομές και λύσεις που προσφέρουμε, καλύπτουμε κάθε σύγχρονη ανάγκη των πελατών μας. Η Τράπεζα Κύπρου πρωτοπορεί στην ψηφιακή τραπεζική, παρέχοντας στους πελάτες της την ταχύτητα και την ευελιξία που επιθυμούν μέσω των ψηφιακών της καναλιών. Χρησιμοποιώντας τεχνολογία αιχμής επενδύει συνεχώς στην ανανέωση, στη βελτίωση, στην ενίσχυση και στον εμπλουτισμό τους με νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, με το BoC Mobile Αpp να αποτελεί τη ναυαρχίδα της ψηφιακής εξυπηρέτησης. Η χρήση των ψηφιακών καναλιών από τους ιδιώτες πελάτες της Τράπεζας ανήλθε στο 83,44% στο τέλος Αυγούστου 2023, ενώ οι ενεργοί χρήστες σε Internet και Mobile Banking έφτασαν τις 443.000.
Για το 2024, η δέσμευσή μας για διαρκή και ουσιαστική στήριξη των πελατών μας και του συνόλου των πολιτών παραμένει ισχυρή κι αδιαπραγμάτευτη. Θα συνεχίσουμε να παρέχουμε ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες προσαρμοσμένα στις σύγχρονες απαιτήσεις, διατηρώντας παράλληλα τον ηγετικό μας ρόλο στην αγορά.
- Τι δεδομένα δημιουργούν για τις κυπριακές τράπεζες τα υψηλά επιτόκια και πως οι τράπεζες μπορούν να χρησιμοποιήσουν εποικοδομητικά αυτή την κερδοφορία;
Η άνοδος των επιτοκίων οφείλεται στη νομισματική πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ με στόχο να τιθασεύσει τον πληθωρισμό. Μέχρι πριν μερικά χρόνια η πολιτική ήταν ακριβώς αντίθετη και τα επιτόκια της ΕΚΤ ήταν αρνητικά. Με αποτέλεσμα τράπεζες όπως η δική μας με μεγάλο όγκο καταθέσεων, να αναγκάζονται να καταβάλλουν μεγάλα ποσά για τη φύλαξη των χρημάτων των πελατών τους.
Η κερδοφορία μιας τράπεζας είναι δείκτης υγείας. Για να το θέσω απλά, όταν μία τράπεζα ή η όποια επιχείρηση δεν κάνει κέρδος σημαίνει ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα. Ειδικά για τις τράπεζες, οι οποίες έχουν την ευθύνη να διαχειρίζονται τα χρήματα άλλων, οι απαιτήσεις είναι τεράστιες. Άρα, η κερδοφορία ενισχύει και θωρακίζει τα κεφάλαια, τη ρευστότητα και γενικότερα τον ισολογισμό της τράπεζας, ειδικά σε περιόδους τόσο μεγάλης αβεβαιότητας. Την ίδια ώρα θα πρέπει να δημιουργούμε απόδοση και για τους μετόχους μας, οι οποίοι για πολλά χρόνια στήριξαν την Τράπεζα χωρίς να έχουν κάποιο όφελος.
- Κοινωνικοί φορείς επιμένουν κ. Πουαγκαρέ πως οι τράπεζες εμφανίζονται αρκετά επιφυλακτικές σε ό,τι αφορά αναδιαρθρώσεις δανείων που πραγματικά ανακουφίζουν τον κόσμο και διευκολύνουν στην αποπληρωμή χρεών. Πώς το σχολιάζετε;
Να μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Οι τράπεζες δεν είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί αλλά οργανισμοί ενταγμένοι στην κοινωνία για υποβοήθηση της ανάπτυξής της. Ως εκ τούτου, κάναμε και συνεχίζουμε να κάνουμε πολλά για να βοηθήσουμε τους πελάτες μας. Να υπενθυμίσω ότι ενόψει της απόφασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια, η Τράπεζα προέβηκε σε επαναδιαπραγμάτευση των όρων δανείων ύψους €2 δισ. το 2023.
Επιπρόσθετα, έχουμε ανακοινώσει σχέδιο επιβράβευσης περίπου 19.000 συνεπών πελατών μας με στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι €350.000 μέσω του προγράμματος «ανταμοιβή». Το κόστος της παραπάνω ενέργειας για την Τράπεζα υπολογίζεται να πλησιάσει τα €4 εκατ. Επιπλέον, έχουμε εισαγάγει νέα σχέδια με ελκυστικά επιτόκια για αγορά στέγης με πολλές επιλογές επιτοκίων. Μια τέτοια επιλογή είναι και το στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο και δόση για 25 χρόνια, γεγονός που προστατεύει τα νεαρά ζευγάρια από τις διακυμάνσεις των επιτοκίων.
Επιπρόσθετα, δώσαμε τη συναίνεσή μας στις συνεχείς αναστολές των εκποιήσεων παρόλο που είναι μία πρακτική ιδιαίτερα επιζήμια τόσο για τις τράπεζες όσο και για την οικονομία γενικότερα.
- Σε ποιο βαθμό μπορούν οι κυπριακές τράπεζες να συμβάλουν στην προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό; Και πόσο επηρεάζει αυτή την προσπάθεια η αύξηση των επιτοκίων;
Τα τελευταία χρόνια καταγράφονται σημαντικές επενδύσεις στις κυπριακές τράπεζες από ξένους θεσμικούς επενδυτές. Τόσο άμεσα στο μετοχικό τους κεφάλαιο όσο κι έμμεσα, μέσω των διαφόρων εκδόσεων ομολόγων που πραγματοποιούν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εντοπίζουμε και στην Τράπεζα Κύπρου κατά τα διάφορα road shows που κάνουμε για θεσμικούς επενδυτές με το τελευταίο στο Λονδίνο. Το ότι οι κυπριακές τράπεζες έχουν ανακτήσει την επενδυτική τους ελκυστικότητα αποτελεί ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, καθώς αποτελεί απτή απόδειξη της βελτίωσης της ποιότητας του ενεργητικού τους αλλά και της προόδου που παρουσιάζει η κυπριακή οικονομία γενικότερα τα τελευταία χρόνια. Θα πρέπει επιτέλους να αλλάξουμε αυτή τη νοοτροπία ότι είναι κακό πράγμα οι τράπεζες να τα πηγαίνουν καλά. Όσον αφορά την αύξηση των επιτοκίων, δεν δημιουργεί κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα ή μειονέκτημα με τράπεζες σε άλλες χώρες της ευρωζώνης αφού η ίδια πολιτική εφαρμόζεται παντού.
- Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την παγκόσμια οικονομία στη νέα χρονιά και πως το διεθνές οικονομικό περιβάλλον και ο πόλεμος στη γειτονιά μας θα επηρεάσει την κυπριακή οικονομία;
Μακάρι να ήταν τόσο απλό να γίνουν προβλέψεις αλλά δυστυχώς ζούμε σε μία εποχή τεράστιας αβεβαιότητας και μεταβλητότητας. Για παράδειγμα ο πόλεμος στο γειτονικό Ισραήλ και τη Λωρίδα της Γάζας ήταν κάτι που δεν αναμέναμε και το οποίο δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθεί και πόσο θα κρατήσει.
Το οικονομικό περιβάλλον είναι πλέον τόσο διεθνοποιημένο που οποιοδήποτε γεγονός ευρείας έκτασης οπουδήποτε στον κόσμο, μπορεί να μας επηρεάσει κι εμάς. Το ζητούμενο είναι να γίνεται η όσο το δυνατό καλύτερη προετοιμασία και η οικονομία μας, παρά το ότι επηρεάζεται από διεθνείς εξελίξεις όντας ιδιαίτερα εξωστρεφής, να συνεχίσει να επιδεικνύει ισχυρή ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα.
- Ποια είναι τα μεγάλα στοιχήματα και οι προκλήσεις της Τράπεζας Κύπρου για το 2024;
Πρόσφατα η Τράπεζα έτυχε διπλής αναβάθμισης από τον οίκο Fitch Ratings -αντανακλώντας την ενισχυμένη κεφαλαιοποίησή της, τη μείωση των παλιών κινδύνων στο ενεργητικό της, τη δομικά ενισχυμένη κερδοφορία και την ισχυρή της θέση στις καταθέσεις- και πλέον βρίσκεται στη βαθμίδα «ΒΒ» με θετικό outlook. Ακόμα μία ένδειξη ότι κινούμαστε προς την ορθή κατεύθυνση.
Στην Τράπεζα Κύπρου, προχωράμε βάσει συγκεκριμένου πλάνου και των αναγκών των πελατών μας. Θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε τα προσφερόμενα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας, να υλοποιούμε τον ψηφιακό μας μετασχηματισμό, να μειώνουμε τα προβλήματα του παρελθόντος και να στηρίζουμε την κυπριακή οικονομία στο σύνολό της. Έχουμε πάντα στο επίκεντρο των προσπαθειών μας τον πελάτη και φροντίζουμε να τον εξυπηρετούμε με την μεγαλύτερη δυνατή ευκολία μέσα από τα διάφορα κανάλια εξυπηρέτησης της Τράπεζας.
Ο Δρ. Χάρης Πουαγκαρέ είναι Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος Τράπεζας Κύπρου.
