Αίσθηση προκαλούν τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων (ΕΑΣ) για την ενασχόληση των γυναικών με τα τυχερά παιχνίδια. Πρόκειται για την πρώτη συγκεκριμένη έρευνα που αφορά στοχευμένα την σχέση του γυναικείου φύλου με τον κόσμο των τυχερών παιχνιδιών, και καταδεικνύει αφενός ότι δεν πρόκειται για ανδροκρατούμενο χώρο και αφετέρου, ότι αυτή η σχέση αρχίζει συχνά εξ απαλών ονύχων. Συγκεκριμένα, δύο στις δέκα παίκτριες έχουν παίξει για πρώτη φορά τυχερό παιχνίδι σε ηλικία μέχρι 10 ετών, ενώ το 12% σε ηλικία 11-14 ετών. Επιπλέον, για το 15% η πρώτη ενασχόληση με κάποιο τυχερό παιχνίδια ήταν και πάλι πριν την ενηλικίωσή τους, μεταξύ 15-17 ετών. Προκύπτει δε ότι ποσοστό 45% έχουν παίξει τυχερά παιχνίδια πριν την ενηλικίωσή τους. Ψηλός είναι ο δείκτης και μετά την ενηλικίωση στη νεαρή ηλικία 18-24 ετών. Φυσικά αυτοί οι αριθμοί προβληματίζουν. Μιλώντας σε διάσκεψη Τύπου η πρόεδρος της ΕΑΣ Ιωάννα Φιάκου τόνισε ότι τα ευρήματα της έρευνας έχουν αξιολογηθεί και είναι στο στάδιο διαμόρφωσης στοχευμένων προγραμμάτων και δράσεων ενημέρωσης και πρόληψης. Πέρα από την επιβολή προστίμων η ΕΑΣ επικεντρώνεται στους μαθητές με συγκεκριμένα προγράμματα ώστε να κατανοούν τον κίνδυνο συμμετοχής τους ειδικά κάτω των 18, έτσι ώστε είτε οι ίδιοι να μην συμμετέχουν, είτε μεταφέροντας την γνώση τους, να αποτρέψουν συμμαθητές τους να συμμετέχουν, επισήμανε η πρόεδρος της Αρχής. Τόνισε επίσης πως ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό η ενδυνάμωση των δεξιοτήτων των νέων ώστε να μην είναι επιρρεπείς. «Καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για να καταλάβουν οι μαθητές ότι δεν πρέπει να συμμετέχουν και ότι δεν θα επιφέρει ούτε στο μέλλον θετικά αποτελέσματα. Τρέχουμε ήδη προγράμματα και θα τρέξουμε περισσότερα στο μέλλον τα οποία θα στοχεύουν και προς τους γονείς», ανέφερε σχετικά.
Προβληματική συμπεριφορά
Μόλις 1% του συνόλου των γυναικών φαίνεται να είναι πιθανές παθολογικές παίκτριες. Ωστόσο, 21% των παικτριών παρουσιάζει συμπτώματα πιθανής παθολογικής συμπεριφοράς. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, 4% των παικτριών ομολογούν ότι νιώθουν να αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τα τυχερά παιχνίδια, ενώ επιπρόσθετα ποσοστό 2% δήλωσαν ότι έχουν νιώσει ότι θα ήθελαν να σταματήσουν την ενασχόληση τους αλλά δεν πίστευαν ότι μπορούν να τα καταφέρουν. Μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των παικτριών που έχουν νιώσει ενοχές που προέρχονται από την στοιχηματική τους συμπεριφορά (7%). Τα ευρήματα της έρευνας έχουν δείξει ότι το 6% των παικτριών τις περισσότερες φορές που χάνουν, ξαναπαίζουν στοίχημα για να κερδίσουν τα χρήματα που έχουν χάσει, 2% έχουν ισχυριστεί ότι έχουν κερδίσει χρήματα παίζοντας στοίχημα ή τυχερά παιχνίδια ενώ στην πραγματικότητα είχαν χάσει, ενώ το 13% απάντησαν ότι έχουν στοιχηματίσει περισσότερο από το ποσό που είχαν αρχικά σκοπό. Το 4% έχουν δεχτεί επικρίσεις για την στοιχηματική τους συμπεριφορά ενώ επιπλέον ένα μικρό ποσοστό 2% των παικτριών δήλωσε ότι ένιωσε την ανάγκη να διακόψει την ενασχόληση με το στοίχημα ή τα τυχερά παιχνίδια, αλλά δεν πίστευε ότι μπορεί να τα καταφέρει καθώς και ότι έχει κρύψει αποδείξεις αυτής της ενασχόλησης από την οικογένειά του. Την ίδια ώρα, το 30% του δείγματος απάντησε ότι υπάρχουν άτομα στον στενό τους κύκλο που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια. Η παθολογική ενασχόληση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια είναι μια αναγνωρισμένη ψυχιατρική διαταραχή και αναφέρεται στην επίμονη και επαναλαμβανόμενη δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά ενασχόλησης με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια και μπορεί να διαταράξει προσωπικές, οικογενειακές ή επαγγελματικές επιδιώξεις. Το ποσοστό στην Κύπρο είναι 1,2%. Από την άλλη, η προβληματική ενασχόληση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια είναι μια λιγότερο σοβαρή μορφή της διαταραχής ενώ περιγράφει μια κατάσταση στην οποία η ενασχόληση με την στοιχηματική δραστηριότητα και τα τυχερά παιχνίδια συμβάλλει σε διάφορες μορφές βλάβης.
Όπως επεξηγείται στην βιβλιογραφία η παθολογική ενασχόληση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια προσδιορίζεται ως ο κύριος όρος που χρησιμοποιείται στην ψυχιατρική και ορίζεται σε μεγάλο βαθμό ως προς τους μηχανισμούς που είναι κεντρικοί για τις διαταραχές χρήσης ουσιών, ενώ πρόκειται για μια αναγνωρισμένη ψυχιατρική διαταραχή. Η προβληματική ενασχόληση, αναφέρεται σε μια λιγότερο σοβαρή μορφή της διαταραχής. Η ενασχόληση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια παγκοσμίως ανιχνεύεται με το εργαλείο South Oaks Gabling Screen (SOGS). Το ποσοστό επικράτησης πιθανής παθολογικής ενασχόλησης με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια στην Κύπρο ανέρχεται στο 1,2%. Ψηλότερο ποσοστό παρουσιάζεται στον Λίβανο (6,5%) και μικρότερο στην Πορτογαλία (0,2%).
Προτιμούν τα ξυστά
Εννιά στις δέκα γυναίκες έχουν παίξει τυχερά παιχνίδια έστω και μια φορά στη ζωή τους. Το 56% των παικτριών απάντησε ότι παίζει τυχερά παιχνίδια για διασκέδαση με το ποσοστό να φτάνει το 70% για τις νεαρές ηλικίες 18-35 ετών, το 62% για τις γυναίκες με τριτοβάθμια εκπαίδευση και το 68% για όσες λαμβάνουν εισόδημα πάνω από τον εθνικό μέσο όρο. Το 45% απάντησε ότι το κάνει για να κερδίσει χρήματα, με το ποσοστό να είναι υψηλότερο στις ηλικίες μεταξύ 36-50 ετών και να φτάνει το 56%. Πολύ μικρό ποσοστό γύρω στο 8% απάντησε ότι το κάνει για κοινωνική συναναστροφή, και από περιέργεια, ενώ 4% από βαρεμάρα. Σχεδόν στο σύνολό τους οι παίκτριες έχουν αγοράσει ξυστά λαχεία (94%) και αριθμολαχεία (93%) που αναδεικνύονται ως τα δημοφιλέστερα τυχερά παιχνίδια μεταξύ των γυναικών. Τα στοιχεία τείνουν να συμφωνούν με τα αποτελέσματα της πρώτης παγκύπριας ποσοτικής μελέτης και έρευνας της ΕΑΣ για την συμπεριφορά και τα χαρακτηριστικά του συνόλου των χρηστών τυχερών παιχνιδιών που διενεργήθηκε το 2018, που ανέδειξαν τα ξυστά και τα αριθμολαχεία ως τα δημοφιλέστερα παιχνίδια συνολικά για τους παίκτες.
Ταυτότητα της έρευνας
Η έρευνα διενεργήθηκε από τον οργανισμό ερευνών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, με αναθέτουσα αρχή την Εθνική Αρχή Στοιχημάτων. Στην έρευνα συμμετείχαν 1000 γυναίκες άνω των 18 σε αστικές και αγροτικές περιοχές (39% από Λευκωσία, 29% Λεμεσό, 16% Λάρνακα, 10% Πάφο, 6% Αμμόχωστο) παγκύπρια ενώ περίοδος διεξαγωγής της ήταν ο Μάιος 2022. Το 70% του δείγματος έχουν δίπλωμα πανεπιστημίου/κολλεγίου, ενώ το επίπεδο μόρφωσης για το 30% είναι η μέση εκπαίδευση. Οι ηλικίες του δείγματος της έρευνας ήταν 18-35 ετών (33%), 36-50 ετών (26%), 51-64 (26%) και 65+ (15%). Αντικείμενο της έρευνας ήταν η διερεύνηση γενικών απόψεων και αντιλήψεων που αφορούν το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια και η αποτύπωση της ενασχόλησης των γυναικών με την στοιχηματική δραστηριότητα. Τον Φεβρουάριο του 2021 αναμένονται τα αποτελέσματα της δεύτερης παγκύπριας έρευνας επιπολασμού (δείγμα 3000 ατόμων). Η έρευνα θα καταγράφει το προφίλ και τα χαρακτηριστικά της ενασχόλησης των Κυπρίων με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια, με στόχο τον προσδιορισμό του ποσοστού της προβληματικής ενασχόλησης στην κοινωνία, την καταγραφή των χαρακτηριστικών των παικτών, και την ανάπτυξη προγραμμάτων και πολιτικών για την στρατηγική ασφαλούς παιχνιδιού.
