Της Δωρίτας Γιαννακού
Στάση αναμονής όσον αφορά στην καταβολή των προστίμων φαίνεται να τηρούν όσες εταιρείες δεν έχουν μέχρι σήμερα καταχωρήσει τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων στο Μητρώο του Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΤΕΕΔΙ), που συστάθηκε με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος από παράνομες συναλλαγές. Το Μητρώο, που έχει συσταθεί από τις 14 Νοεμβρίου 2023 και αποτελεί μέρος της 5ης ευρωπαϊκής οδηγίας για την Παρεμπόδιση Ξεπλύματος Χρήματος από Παράνομες Συναλλαγές και Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας, θα απαρτίζει ένα επικαιροποιημένο και καθαρό Μητρώο στο οποίο θα αναγράφεται ο πραγματικός δικαιούχος. Με άλλα λόγια οι επιχειρήσεις θα έχουν την υποχρέωση να καταχωρούν τα φυσικά πρόσωπα, που έχουν το τελικό ιδιοκτησιακό τους καθεστώς ή τον τελικό τους έλεγχο, και όχι τον κατ’ επίφαση ιδιοκτήτη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που εξασφάλισε η «Κ», από την 1η Απριλίου που εξέπνευσε η προθεσμία υποβολής των στοιχείων από τις εγγεγραμμένες εταιρείες, μέχρι και σήμερα, έχουν επιβληθεί πρόστιμα συνολικού ύψους 43.152.600 ευρώ στις εταιρείες, οι οποίες δεν έχουν συμμορφωθεί με αυτή την υποχρέωση με βάση τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις. Ωστόσο, σε πολύ χαμηλά επίπεδα είναι το ποσοστό των εισπραχθέντων, καθώς οι εταιρείες φαίνεται να καθυστερούν να καταβάλουν τα ιδιαίτερα υψηλά ποσά των προστίμων, αναμένοντας την τελική απόφαση της Νομικής Υπηρεσίας για το ζήτημα το οποίο ακόμα είναι υπό συζήτηση ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι έχει εισπραχθεί μέχρι σήμερα €1.501.600, δηλαδή μόνο το 3,48% του συνολικού ποσού που επιβλήθηκε. Οι εμπλεκόμενοι φορείς έχουν προχωρήσει σε σωρεία εισηγήσεων, οι οποίες βρίσκονται στο τραπέζι και αφορούν μέχρι ακύρωση προστίμων και επιστροφή χρημάτων σε εταιρείες. Όπως πληροφορούμαστε, οι επιχειρήσεις αναμένουν την απόφαση της Νομικής Υπηρεσίας, η οποία θα ληφθεί περί τα τέλη του Οκτώβρη. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η ποινή ανέρχεται στα €200 για την πρώτη μέρα παράβασης και €100 για κάθε επόμενη μέρα, την ώρα που το ύψος της παράβασης φτάνει μέχρι και τις €20.000.
Όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία που έχει εξασφαλίσει η «Κ», από τις 204.781 εταιρείες οι οποίες έχουν μέχρι σήμερα εγγραφεί στο Μητρώο, έχουν καταχωρήσει εμπρόθεσμα τα στοιχεία των φυσικών προσώπων και πραγματικών δικαιούχων -Ultimate Beneficial Owners (UBO)- οι 171.330, γλιτώνοντας έτσι τα υψηλά πρόστιμα που τρέχουν από την 1η Απριλίου όπου έληξε η προθεσμία που είχε δοθεί.
Αξίζει να τονίσουμε ότι με θετικό φακό βλέπουν οι εξωτερικοί θεσμοί τη συμμόρφωση της πλειονότητας των εταιρειών με την τροποποίηση του περί Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου του 2024, καθώς επιδεικνύει την πρόοδο της χώρας μας σε ζητήματα ενίσχυσης διαφάνειας και της καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος από παράνομες συναλλαγές. Η υιοθέτηση της οδηγίας ουσιαστικά καθαρίζει το όνομα της Κύπρου ως πλυντηρίου ξεπλύματος βρόμικου χρήματος και καταδεικνύει ότι πλέον η Κυπριακή Δημοκρατία δεν κρύβεται πίσω από εταιρείες αχυράνθρωπους. Τα μηνύματα που έρχονται από το εξωτερικό τονίζουν ότι η χώρα μας προχωρεί με αργά αλλά σταθερά βήματα στα ζητήματα ενίσχυσης της διαφάνειας και παρόλο που καθυστερούμε, συμμορφωνόμαστε με τις ευρωπαϊκές οδηγίες που αφορούν την Παρεμπόδιση Ξεπλύματος Χρήματος από Παράνομες Συναλλαγές και Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας. Το γεγονός αυτό δίδει ψήφο εμπιστοσύνης προς το επενδυτικό κοινό και εξαλείφει τις συνεχείς υπόνοιες περί ύποπτων συναλλαγών που τοποθετούν τη χώρα μας στο μάτι του κυκλώνα. Επισημαίνεται ότι το μητρώο των τελικών δικαιούχων των νομικών προσώπων αλλά και εμπιστευμάτων από όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη στη βάση των προνοιών της 5ης Ευρωπαϊκής Οδηγίας Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος, είχε συσταθεί από το 2017.
«Μαχαίρι» μέχρι και 50% στις ποινές
Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ) εισηγήθηκε ακύρωση προστίμων και επιστροφή των χρημάτων που καταβλήθηκαν σε εταιρείες, ενώ ζητά μείωση των μελλοντικών επιβαρύνσεων για καθυστερήσεις στην καταχώρηση στοιχείων.
Παράλληλα, μεταξύ άλλων, ο ΠΔΣ προτείνει την επιβολή προστίμων μόνο στις εταιρείες και όχι στους αξιωματούχους και γραμματείς τους, καθώς και να υπάρξει περαιτέρω μεταβατική περίοδος στην επιβολή προστίμων, η οποία να ξεκινήσει από τέλος Μαρτίου του 2025.
Ειδικότερα, προτείνεται όπως επιτευχθεί η τροποποίηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, ώστε το ανώτατο πρόστιμο να μειωθεί σημαντικά, με ανώτατο όριο τα €250. Επίσης, εισηγείται την εφαρμογή ενός συστήματος προστίμων παρόμοιου με αυτό που ισχύει για την καθυστερημένη καταχώρηση ετήσιας έκθεσης. Συγκεκριμένα, να επιβάλλεται εφάπαξ πρόστιμο €50 για καθυστέρηση, με επιπλέον χρέωση €1 για κάθε ημέρα καθυστέρησης, έως ανώτατο ποσό από €150 έως €250.
Επιπλέον, οι δικηγόροι προτείνουν ο γραμματέας εταιρείας να μην είναι υπόλογος σε επιβάρυνση σε οποιαδήποτε περίπτωση.
