Του Απόστολου Τομαρά
Σαράντα εννέα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον πρέποντα σεβασμό και τιμή θα καταθέσουν τα προσφυγόπουλα που το καλοκαίρι του 1974 φιλοξενήθηκαν από οικογένειες στην Ελλάδα. Πρόκειται για τα παιδιά της εισβολής που μέσα στις φλόγες του πολέμου στάλθηκαν από γονείς τους, στην Ελλάδα για να προστατευθούν. Την ερχόμενο Νοέμβριο θα πραγματοποιηθεί στον Πύργο Ηλείας στην Ελλάδα μεγάλη εκδήλωση στην οποία θα τιμηθούν όσες οικογένειες πήραν υπό τη σκέπη τους παιδιά από την Κύπρο. Την περασμένη Δευτέρα στην Αμαλιάδα Ηλείας βρέθηκε ο επικεφαλής της οργάνωσης των παιδιών που ήλθαν στην Ελλάδα το 1974, Ανδρέας Θεοδοσίου, προκειμένου να συντονιστεί με τοπικούς παράγοντες για τη διοργάνωση της εκδήλωσης. Ο κ. Θεοδοσίου συναντήθηκε με τον Μητροπολίτη Ηλείας και Ωλένης Αθανάσιος καθώς και με παράγοντες των περιοχών που υποδέχθηκαν παιδιά από την Κύπρο. Με βάση τους σχεδιασμούς η κεντρική εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στον Πύργο Ηλείας στις 26 Νοεμβρίου ενώ εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν και σε χωριά της περιοχής. Στην κεντρική εκδήλωση θα τιμηθούν οι τοπικοί φορείς της περιοχής ενώ παιδιά που έζησαν στην περιοχή για ένα χρόνο θα τιμήσουν οικογένειες που τους φιλοξένησαν . Στην κεντρική εκδήλωση, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» θα παρευρεθούν από την Κύπρο ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος, ο πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων της Βουλής Νίκος Κέττηρος ενώ πρόσκληση έχει αποσταλεί στην πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων. Ενδιαφέρον να παραστεί στην εκδήλωση έχει εκφράσει και ο Επίσκοπος Αμαθούντος Νικόλαος σε μια συμβολική κίνηση τιμής στον τότε Επίσκοπο Αμαθούντος ο οποίος το 1974 είχε συνοδέψει μια αποστολή παιδιών στην Ελλάδα. Επίσης θα προσκληθεί η Υπουργός Παιδείας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από ελλαδικής πλευράς πρόσκληση θα αποσταλεί στην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας καθώς και στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος.
Τα παιδιά της εισβολής
Με βάση ανεπίσημα στοιχεία ο αριθμός των παιδιών από Κύπρο που μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1974 ανέρχεται στις 5 χιλιάδες. Επίσημα γίνεται λόγος για 2 χιλιάδες τα οποία δόθηκαν σε οικογένειας της ελληνικής επικράτειας. Στην Ηλεία φιλοξενήθηκαν 456 παιδιά από την Κύπρο πολλά από τα οποία μέχρι σήμερα διατηρούν μια στενή σχέση με τις οικογένειες που τις φιλοξένησαν. Ο Μιχάλης Μιχαήλ δημοσιογράφος φιλοξενήθηκε με τον αδελφό του σε οικογένεια της Ηλείας για ένα χρόνο, «20 Ιουλίου φύγαμε από τα σπίτια μας, εγώ έφυγα από τον Γερόλακο και είχαμε πάει να μείνουμε στο Μιτσερό. Πέρασαν μέρες και κάποια στιγμή, αρχές Σεπτεμβρίου, ο πατέρας μου μας είπε ότι εγώ και ο αδελφός μου, θα πάμε για λίγες μέρες στην Ελλάδα. Αντιλαμβάνεσαι, εγώ σε ηλικία 9 χρόνων, 10 ο αδελφός μου νομίζαμε ότι θα πάμε διακοπές. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1974 πήγαμε στο λιμάνι της Λεμεσού, επιβιβαστήκαμε στο πλοίο «Πάτρα», ήταν αρκετά παιδιά, όλα προσφυγόπουλα ηλικίας από 6 χρονών έως 17. Πολλά από τα παιδιά ήταν με τα ρούχα που φορούσαν μόνο. Μπήκαμε στο πλοίο χωρίς να ξέρουμε πού πάμε και φθάσαμε στον Πειραιά. Εκεί μας περίμεναν, αντιπροσωπεία με τον μακαριστό Μητροπολίτη Ηλείας Αθανάσιο, μας έβαλαν σε λεωφορεία και ξεκινήσαμε ένα μακρύ ταξίδι, σχεδόν νύχτα μέχρι να φθάσουμε στον Πύργο Ηλείας».
Από τα αντίσκηνα στην Ελλάδα
Μια άλλη περίπτωση είναι αυτή του Σάββα Αριστοδήμου σκηνοθέτη του ΡΙΚ. «Η οικογένεια μου ζούσε σε αντίσκηνο σε ένα καταυλισμό προσκόπων στο Τρόοδος. Είχαμε πάει εκεί από τον Λάρνακα της Λαπήθου που ήταν το χωριό μας. Εγώ ζήτησα από τους γονείς μου να πάω στην Ελλάδα, γιατί είχα ακούσει από το ράδιο ότι η Ελλάδα θα φιλοξενούσε παιδιά από Κύπρο. Στην Ελλάδα πήγαμε με το πλοίο «Πάτρα». Στην Ελλάδα μας είχανε πει ότι θα φιλοξενηθούμε σε οικοτροφεία στον Πύργο Ηλείας. Εκεί ζήσαμε για κάποιο διάστημα. Μια μέρα μας ανακοίνωσαν ότι θα έλθουν κάτοικοι της περιοχής για να μας φιλοξενήσουν στα σπίτια τους, όσοι από εμάς θέλουμε. Πράγματι ήλθαν και ζητούσαν από τα παιδιά να τα φιλοξενήσουν. Εγώ στην αρχή ήμουν αρνητικός μέχρι που μια μέρα ήλθε ο παπάς της Γαστούνης και έπεισε έναν συγχωριανό μου, τον Πέτρο να πάει σε οικογένεια».
Οι οικογένειες
Οι περισσότερες ιστορίες έχουν ως κοινό σημείο την αγάπη και τη ζεστασιά που ένιωσαν τα παιδιά της Κύπρου που πήγαν στην Ελλάδα. Τα προσφυγόπουλα αγκαλιάστηκαν από τον κόσμο της Ελλάδας και για κάποιους μέχρι σήμερα αποτελούν τη δεύτερη οικογένειά τους. Τα ζευγάρια που τους φιλοξένησαν, ο θείος και η θεία, όπως τους αποκαλούν μέχρι σήμερα, δεν τους ξεχώρισαν από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς τους, συμπεριφορά που είναι χαραγμένη για πάντα στην καρδιά τους. Η ώρα του αποχωρισμού και της επιστροφής στην Κύπρο ήταν μια στιγμή με ανάμικτα συναισθήματα, όπως λένε οι ίδιοι. Η χαρά για την επανένωση με τους γονείς και αδέλφια τους, αλλά και η λύπη που θα αποχωρίζονταν ανθρώπους που τους στάθηκαν στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής τους.
