ΚΥΠΕ
Τα οστά τεσσάρων αντιστασιακών του πραξικοπήματος του '74, του Χριστάκη Κόμπου, των αδελφών Αναστάση και Χαράλαμπου Χριστοφή και του Παντελάκη Χαραλάμπους, επιστρέφουν με καθυστέρηση 48 χρόνων στις οικογένειές τους για ταφή και κλείνει έτσι ένα κεφάλαιο με αναπάντητα, όμως πολλά 'γιατί' που θα τους ταλαιπωρούν για πάντα.
Οι τέσσερις ήρωες περιλαμβάνονταν στο μητρώο πεσόντων και τα οστά τους είχαν ταφεί σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο Αγίου Νικολάου Λεμεσού από όπου έγινε εκταφή, μετά από διάταγμα του επαρχιακού δικαστηρίου και ταυτοποίηση. Η εκταφή έγινε τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο του 2022.
Σήμερα οι συγγενείς τους ενημερώθηκαν για την ταυτοποίηση από τον Επίτροπο Προεδρίας Φώτη Φωτίου και τον συνεργάτη του Ξενοφών Καλλή, σε συνάντηση στο Προεδρικό Μέγαρο. Παρών ήταν και ο εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής και ο νομικός σύμβουλος των συγγενών.
Ποιοι ήταν οι 4 και πώς εκτελέστηκαν
Το ιστορικό της τραγικής αυτής υπόθεσης εξιστόρησε στα ΜΜΕ ο κ. Καλλής.
Τα αδέλφια Χριστοφή ήταν από το Φικάρδου, ο Χαραλάμπους καταγόταν από τον Λαζανιά και ο Χριστάκης Κόμπου από τα Τσιφλικούθκια Λεμεσού και ήταν μέλος του Εφεδρικού που βοήθησε στη διαφυγή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου από το Προεδρικό Μέγαρο.
Ο Μακάριος κατάφερε και έφτασε ως την Κλήρου με συνοδεία. Εκεί, ο Κόμπου, λόγω του ένας συνάδελφός του ασθένησε, έμεινε στη Κλήρου, ενώ ο Μακάριος έφυγε για το Τρόοδος.
Στη συνέχεια, ο Κόμπου, ύστερα από αρκετές περιπέτειες και εμπόδια, χρησιμοποίησε το αυτοκίνητο του Χαραλάμπους μαζί με τα δύο αδέλφια Χριστοφή για να μεταβούν στη Λεμεσό και συνελήφθησαν, με βάση πληροφορίες που έχουν οι αρχές, από άνδρες της ΕΟΚΑ Β’, παρά την έξοδο προς το χωριό Παρεκκλησιά. Οι άνδρες της ΕΟΚΑ επάνδρωναν φυλάκιο εκεί.
«Με βάση μαρτυρίες και άλλα στοιχεία μεταφέρθηκαν σε σκουπιδότοπο στην περιοχή Αγίου Τύχωνα, κακοποιήθηκαν και εκτελέστηκαν. Τάφηκαν πρόχειρα από τους δολοφόνους, με χρήση εκσκαφέα, και μετά από αρκετές μέρες λόγω της δυσοσμίας στην περιοχή οι σοροί εντοπίστηκαν τυχαία. ‘Ηταν σε τυμπανιαία και μη αναγνωρίσιμη κατάσταση», ανέφερε ο κ. Καλλής. Οι σοροί εντοπίστηκαν στις 4 Αυγούστου του 1974.
Ανέφερε πως έγινε γνωστό στις οικογένειες τους, οι οποίες μετέβηκαν στην περιοχή και περισυνέλλεξαν τις σορούς και τις έθαψαν σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο Αγίου Νικολάου. Είχε εκδοθεί, μετά από αίτημα των οικογενειών, διάταγμα εκταφής από το επαρχιακό δικαστήριο Λεμεσού το οποίο ανέθεσε στον Επίτροπο Προεδρίας να πραγματοποιήσει εκταφές και ταυτοποίηση λειψάνων.
Σύμφωνα με τον κ. Καλλή, οι εκταφές ήταν σε δύο φάσεις, στην πρώτη φάση εντοπίστηκαν τον περασμένο Ιούλιο τρία από τα 4 λείψανα και τον Σεπτέμβριο εντοπίστηκε και το 4ο λείψανο, εκτός του ορίου του τάφου.
«‘Εγιναν εξετάσεις γενετικές και ανθρωπολογικές και διαπιστώθηκε η ταυτότητα των τεσσάρων ηρώων της αντίστασης. Σήμερα προχώρησε ο Επίτροπος και ενημέρωσε για τα αποτελέσματα. Θα ακολουθηθούν όλες οι διαδικασίες που ακολουθούνται σε τέτοιες περιπτώσεις. Στόχος να επουλώσουμε τις πληγές των οικογενειών ώστε να προχωρήσουν στο κλείσιμο αυτού του κεφαλαίου», ανέφερε.
Ολοκληρώθηκε η διαδικασία για όσους ήταν στο μνημείο πεσόντων
Ο Επίτροπος Προεδρίας Φώτης Φωτίου στις δικές του δηλώσεις είπε ότι μαζί με τον κ. Καλλή και εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής ενημέρωσαν τους συγγενείς για το αποτέλεσμα της ταυτοποίησης. Σημείωσε ότι είναι υποχρέωση της πολιτείας και της κυβέρνησης, να δώσει τέλος σε όλες αυτές τις τραγικές πτυχές του πραξικοπήματος ή της εισβολής.
«Αυτή είναι μια άλλη τραγική πτυχή και εύχομαι με τη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί και έχουν εντοπιστεί το οστά των τεσσάρων- και θα ακολουθήσουν οι κηδείες-να δώσουμε ένα τέλος σε αυτό το μεγάλο πόνο των συγγενών», ανέφερε.
Ο κ. Φωτίου είπε πως μετά και από αυτή την εκταφή μπορεί να πει μετά βεβαιότητας ότι το πρόγραμμα εκταφών της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα τελευταία χρόνια, έχει υλοποιηθεί στην συντριπτική του πλειοψηφία.
«Θέλω να υπενθυμίσω τις μεγάλες εκταφές όσον αφορά το Νοράτλας, τους ομαδικούς τάφους στο κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης, τη μεγάλη εκταφή στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας και πολλές άλλες μεμονωμένες περιπτώσεις και αυτό το οφείλαμε στους συγγενείς, το οφείλουμε σε όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα, για την προάσπιση της Δημοκρατίας» ανέφερε.
Ο Επίτροπος είπε ότι θα ακολουθήσουν οι κηδείες, μετά από συνεννόηση με τους συγγενείς, «και νομίζω ότι εκεί και όπου χρειάζεται θα γίνουν και μνημεία».
«Τους ενημερώσαμε (τους συγγενείς) για τα αποτελέσματα ότι φαίνεται ξεκάθαρα ότι (τα οστά) ανήκουν στους συγκεκριμένους ανθρώπους που αναζητούσαμε. Δεν είναι στον κατάλογο των αγνοουμένων αυτοί οι τέσσερις, είναι στο μητρώο πεσόντων της Αντίστασης. Λεμεσό. Εντοπίσαμε και προσωπικά αντικείμενα και θα έχουν την ευκαιρία οι συγγενείς να τα δουν, θα επισκεφτούν το ανθρωπολογικό εργαστήρι της ΔΕΑ και με συγκεκριμένη διαδικασία ολοκληρώνεται η όλη διαδικασία για το μητρώο των πεσόντων», κατέληξε.
