Του Απόστολου Τομαρά
Αν χρησιμοποιείτε το σύστημα προσδιορισμού μιας θέσης που διαθέτουν τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, το γνωστό GPS (Global Positioning System), και το τελευταίο διάστημα έχετε παρατηρήσει ότι για το τηλέφωνό σας βρίσκεστε στη Λεμεσό ενώ κάνετε μπάνιο στον Πρωταρά μην ανησυχήσετε ότι χρειάζεστε αλλαγή συσκευής κινητού τηλεφώνου. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και άλλοι χρήστες κινητών τηλεφώνων χωρών της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου οι οποίες γειτνιάζουν με το Ισραήλ. Τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα συστήματα GPS κινητών τηλεφώνων αποδίδονται στις εχθροπραξίες στην πλευρά της Μέσης Ανατολής και πιο συγκεκριμένα από πλευράς Ισραήλ το οποίο από τότε που ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες έχει δεσμεύσει το σύνολο του παγκόσμιου συστήματος προσδιορισμού θέσης για στρατιωτικούς σκοπούς. Τα ίδια προβλήματα εντοπίζονται και στο αντίστοιχο σύστημα που διαθέτουν σήμερα τα πολιτικά αεροσκάφη χωρίς ωστόσο να προκαλείται ιδιαίτερο πρόβλημα ή να συντρέχουν λόγοι ανησυχίας για τις αερομεταφορές όπως εξήγησε στην «Κ» ο έμπειρος πιλότος των πάλαι ποτές Κυπριακών Αερογραμμών και εκπαιδευτής πιλότων σήμερα Στέλιος Γαλίδης. Ο επηρεασμός των GPS στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου έχει παρατηρηθεί και σε περιόδους στρατιωτικών ασκήσεων, έλεγαν στρατιωτικές πηγές στην «Κ» όπου και πάλι οι ασκούμενες δυνάμεις δέσμευαν το σύνολο του συστήματος για τις ανάγκες των στρατιωτικών ασκήσεων.
Το πρόβλημα
Το μεγαλύτερο πρόβλημα από την δυσλειτουργία του GPS αντιμετωπίζουν οι διανομείς πρόχειρου φαγητού αλλά και όσοι επισκέπτονται την Κύπρο και χρησιμοποιούν, εκ των πραγμάτων, τα κινητά τηλέφωνά τους για σκοπούς μετακίνησης. Όπως έγινε γνωστό στην «Κ» πολίτης από τη Λάρνακα που προσπάθησε να παρακολουθήσει διαδικτυακά την παράδοση φαγητού που είχε παραγγείλει είδε έκπληκτος πως η παραγγελία του βρισκόταν στη Λεμεσό με τελικό προορισμό τον γειτονικό Λίβανο. Κάτι παρόμοιο αντιμετώπισαν και άλλοι χρήστες κινητών τηλεφώνων οι οποίοι για τις συσκευές τους βρισκόντουσαν χιλιόμετρα μακριά από την πραγματική τους θέση. Η «Κ» αποτάθηκε σε αρμόδιες υπηρεσίες της Δημοκρατίας αν από τη δυσλειτουργία του GPS προκαλούνται προβλήματα. Η απάντηση που λάβαμε ήταν αρνητική με την επισήμανση πως δεν μπορούν να γίνουν βήματα για αποκατάσταση των προβλημάτων. Ωστόσο όπως μα λέχθηκε το τελευταίο διάστημα υπάρχουν αναφορές από πιλότους πολιτικών αεροσκαφών για προβλήματα στο GPS σύστημα των αεροσκαφών.
Τo GPS
Το GPS (Παγκόσμιο Σύστημα Στιγματοθέτησης, ή Θεσιθεσίας) είναι παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού γεωγραφικής θέσης, ακίνητου ή κινούμενου χρήστη, το οποίο βασίζεται σε ένα "πλέγμα" εικοσιτεσσάρων δορυφόρων της Γης, εφοδιασμένων με ειδικές συσκευές εντοπισμού, οι οποίες ονομάζονται "πομποδέκτες GPS". Οι πομποδέκτες αυτοί παρέχουν ακριβείς πληροφορίες για τη θέση ενός σημείου, το υψόμετρό του, την ταχύτητα και την κατεύθυνση της κίνησης του. Επίσης, σε συνδυασμό με ειδικό λογισμικό χαρτογράφησης μπορούν να απεικονίσουν γραφικά τις πληροφορίες αυτές. Με πληροφορίες από τον ιστότοπο ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ το σύστημα αναπτύχθηκε από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και ονομάστηκε NAVSTAR GPS (Navigation Signal Timing and Ranging Global Positioning System). Το δορυφορικό αυτό σύστημα ρυθμίζεται καθημερινά από τη Βάση Πολεμικής Αεροπορίας Σρίβερ (Schriever) με κόστος 400 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Το εμπορικό κομμάτι του GPS χρησιμοποιεί μόνο ένα κομμάτι του συστήματος το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει δεσμευθεί από το Ισραήλ για τα «έξυπνα» οπλικά του συστήματα. Το συγκεκριμένο σύστημα είναι αυτό που οδηγεί οπλικά συστήματα τα οποία χρησιμοποιούνται για «χειρουργικά» κτυπήματα μεγάλων αποστάσεων.
Τα πολιτικά αεροσκάφη
Όπως εξήγησε στην «Κ» ο πιλότος των παλαιών Κυπριακών Αερογραμμών Στέλιος Γαλίδης το GPS είναι ένα από τα τέσσερα συστήματα πλοήγησης που διαθέτουν σήμερα τα πολιτικά αεροσκάφη τα οποία επιτρέπουν στα εμπορικά αεροπλάνα να κινούνται μα ακρίβεια δέκα μέτρων από το κέντρο του αεροδιαδρόμου που πετούν και προσέγγισης του αεροδρομίου προσγείωσης με απόκλιση ενός μέτρου. Ο κ. Γαλίδης σε κατηγορηματικό ύφος μας είπε πως η μη χρήση του GPS δεν δημιουργεί προβλήματα στις αερομεταφορές μιας και τα αεροπλάνα διαθέτουν το Inertial Reference System (IRS) μια πλατφόρμα τριών άλλων συστημάτων πλοήγησης. Προς αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας που παρατηρείται τα πληρώματα διακυβέρνησης θέτουν εκτός λειτουργίας το GPS προκειμένου να μην μολύνει το υπόλοιπο σύστημα πλοήγησης του αεροσκάφους με λανθασμένες πληροφορίες. Επίσης όπου απαιτείται οι κυβερνήτες των πολιτικών αεροσκαφών χρησιμοποιούν το VOR, Δείκτη Παρέκκλισης Πορείας (Course Deviation Indicator (CDI)), ένα ραδιοναυτιλιακό βοήθημα (Ραδιοφάρος) το οποίο δίνει τη δυνατότητα στα αεροσκάφη να ακολουθούν την πορεία τους από το αεροδρόμιο αναχώρησης, στο αεροδρόμιο προορισμού.
