ΚΥΠΕ
Θετική, χαρακτήρισε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, την γενική εικόνα της Αστυνομίας σε σχέση με τον τρόπο που ενήργησε κατά την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού και ειδικότερα κατά την περίοδο Μαρτίου του 2020 μέχρι Σεπτεμβρίου του 2021, ενώ σύμφωνα με τελευταία στοιχεία της Αστυνομίας, το συνολικό εισπραχθέν ποσό από εξώδικα πρόστιμα ανήλθε στα €5,94 εκατομμύρια και εκδόθηκαν 42.482 εξώδικα, εκ των οποίων τα 16.475 έχουν πληρωθεί, ενώ 1.388 είναι άκυρα.
«Θεωρώ ότι ενεργήσαμε ως Αστυνομία αποτελεσματικά» και «δώσαμε το άπαν των δυνάμεων μας για να πετύχει τον στόχο της η κοινωνία και το κράτος γενικά», υπογράμμισε ο Βοηθός Αρχηγός Χριστόφορος Μαυρομμάτης.
Τόσο ο Γενικός Ελεγκτής όσο και ο Βοηθός Αρχηγός της Αστυνομίας μιλούσαν ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου, η οποία εξέτασε αυτεπάγγελτα την ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που εκδόθηκε στις 16 Ιουνίου του 2022, σε σχέση με την αξιολόγηση της επάρκειας και αποτελεσματικότητας των ελέγχων που διενέργησε η Αστυνομία κατά την περίοδο Μαρτίου του 2020 – Σεπτεμβρίου του 2021, για διαπίστωση της τήρησης των μέτρων τα οποία επιβλήθηκαν, για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού με σκοπό τη μείωση των κρουσμάτων.
Αναφορικά με τα γενικά συμπεράσματα της έκθεσης, ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι «με βάση τα επιμέρους ευρήματα και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιάζουσες συνθήκες υπό τις οποίες η Αστυνομία διενεργούσε ελέγχους και προέβαινε σε λήψη αποφάσεων για αντιμετώπιση της πανδημίας, ανάλογα με την εξέλιξή της, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι, η Αστυνομία έχει προβεί, σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, στις απαιτούμενες ενέργειες για τη διασφάλιση της τήρησης των μέτρων».
«Η θετική επίδραση των ελέγχων της Αστυνομίας στην αντιμετώπιση της πανδημίας διαφαίνεται και από το γεγονός ότι, στην Επαρχία Λεμεσού, όπου διεκπεραιώθηκαν οι λιγότεροι έλεγχοι, καταγράφηκαν τα περισσότερα κρούσματα, ενώ στην Επαρχία Πάφου, όπου διεκπεραιώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός ελέγχων και καταγγελιών, κατ ́ αναλογία πληθυσμού, καταγράφηκαν τα λιγότερα κρούσματα», πρόσθεσε.
Ωστόσο, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι η ΕΥ διαπίστωσε και «ορισμένες αδυναμίες» όπως είναι το γεγονός ότι από την έναρξη της πανδημίας, τον Μάρτιο, μέχρι και τον Νοέμβριο του 2020, οι οδηγίες που εκδόθηκαν από το Αρχηγείο προς τις Αστυνομικές Διευθύνσεις/Τμήματα ήταν γενικευμένες.
Ανέφερε επίσης ότι η Αστυνομία διενήργησε αυξημένους ελέγχους και καταγγελίες, κατά τις περιόδους όπου είχαν επιβληθεί από την Κυβέρνηση αυστηρότερα μέτρα για παρεμπόδιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού, όπως απαγόρευση της κυκλοφορίας, απαγόρευση συναθροίσεων, υποχρεωτική τηλεργασία, εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση και αναστολή εργασιών σε επιχειρήσεις, ωστόσο κατά τις περιόδους των χαλαρώσεων και την επανεκκίνηση της δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων οι έλεγχοι μειώνονταν δραστικά, με σημαντική μείωση να παρατηρείται το καλοκαίρι του 2021, όπου και καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων.
Είπε ακόμη ότι η διαδικασία διερεύνησης παραπόνων είναι χρονοβόρα και πολύπλοκη, με αποτέλεσμα να αναλώνεται πολύτιμος χρόνος εκ μέρους τόσο των μελών της Αστυνομίας, όσο και των λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας που χειρίζονται τα εν λόγω παράπονα.
Ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι η μη εξόφληση των εξωδίκων που επιβάλλονται έχει ως αποτέλεσμα πολλές περιπτώσεις να οδηγούνται στα Δικαστήρια και να ακολουθεί η έκδοση ενταλμάτων προστίμου.
Αναφορικά με τις γενικές συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας προς την Αστυνομία, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι σε μελλοντικές περιπτώσεις παρόμοιων πανδημιών ή άλλων επειγουσών αναγκών, «θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι έλεγχοι είναι επαρκείς και αποτελεσματικοί, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση των μέτρων που επιβάλλονται από την Κυβέρνηση για τη διαχείριση μιας πανδημίας ή οποιασδήποτε άλλης κρίσης».
Ανέφερε ότι οι εισηγήσεις της Υπηρεσίας, «που αποσκοπούν στην απλοποίηση των διαδικασιών εξέτασης παραπόνων, αλλά και οι διαχρονικές επισημάνσεις μας για την αποτελεσματικότητα της απόδοσης της δικαιοσύνης, λόγω της διαχρονικής συσσώρευσης ενταλμάτων προστίμων, θα πρέπει να αξιολογηθούν και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα».
Στα 3,21 εκ. οι έλεγχοι της Αστυνομίας, στις 42.672 οι καταγγελίες
Σε σχέση με στοιχεία που συγκέντρωσε η ΕΥ, ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι κατά την συγκεκριμένη περίοδο, υπήρχαν 120.000 κρούσματα και η Αστυνομία προέβη σε 3,21 εκατομμύρια ελέγχους και σε 42.672 καταγγελίες.
Ανέφερε πως από τις 24 Μαρτίου του 2020 μέχρι και τις 31 Οκτωβρίου του 2021 εκδόθηκαν 42.208 εξώδικα, συνολικού ποσού €13.657.851, εκ των οποίων εξοφλήθηκαν τα 16.251 ή το 39%, συνολικής αξίας €5.161.698, ενώ εξακολουθούσαν να παραμένουν σε εκκρεμότητα κατά την περίοδο που εξετάζει η έκθεση της Υπηρεσίας 25.957 εξώδικα ή το 61% του συνολικού αριθμού των εξωδίκων, συνολικής αξίας €8.496.154.
Επικαλούμενος στοιχεία, ημερομηνίας 25 Οκτωβρίου του 2022, ο Βοηθός Αρχηγός Χριστόφορος Μαυρομάτης είπε ότι από την αρχή της πανδημίας μέχρι και τις 25 Οκτωβρίου του 2022 το συνολικό εισπραχθέν ποσό από εξώδικα πρόστιμα ανήλθε στα €5.941.600, ενώ ανέφερε πως από τα συνολικά 42.482 εξώδικα, που εκδόθηκαν, για τα 16.475 έχει καταβληθεί η πληρωμή (χωρίς ή με επιβάρυνση), για τα 2.492 έχει λήξει η περίοδος πληρωμής και βρίσκονται σε αναμονή μέχρι να δοθεί ποινικός φάκελος (RCI), για τα 22.127 ολοκληρώθηκε η διαδικασία δημιουργίας ποινικού φακέλου, ενώ τα 1.388 είναι άκυρα είτε κατόπιν έγκρισης Βοηθού Αστυνομικού Διευθυντή (περιπτώσεις λαθών) είτε κατόπιν απόφασης του Γενικού Εισαγγελέα.
Σημείωσε ότι οι εκκρεμούσες περιπτώσεις εξωδίκων που δεν είχαν καταχωρηθεί σε ποινικό φάκελο μειώθηκαν στις 2.500, από περίπου 7.000, που ήταν την τότε περίοδο.
Ανέφερε επίσης ότι κατά την περίοδο της πανδημίας, η Αστυνομία είχε πλήρη συνεργασία με την ΕΥ, το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Εργασίας, το Υπουργείο Ενέργειας, το Υφυπουργείο Τουρισμού, την ΕΦ και άλλες υπηρεσίες και «στόχος μας ήταν να υπάρξει διαφάνεια και να διαγραφεί όλη η προσπάθεια της Αστυνομίας για το θέμα», σημειώνοντας πως ο Γενικός Ελεγκτής έκανε «φύλο και φτερό» την Αστυνομία για να διαπιστώσει πως η Δύναμη λειτούργησε κατά την πανδημία.
Είπε ακόμη ότι η Αστυνομία ενήργησε ευέλικτα για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στον ρόλο που έπρεπε να διαδραματίσει κατά την περίοδο της πανδημίας και αναγκάστηκε να αναστείλει διάφορες συνήθεις δράσεις της (εκπαίδευση, απόσυρση μελών της από αεροδρόμια και άλλες).
Ανταποκριθήκαμε σωστά παρά τις δυσκολίες και τις απώλειες που είχαμε λόγω των 417 κρουσμάτων κορωνοϊού που υπήρξαν στην Αστυνομία, τόνισε ο κ. Μαυρομμάτης, ενώ σημείωσε πως υπήρξαν και συμπεριφορές από πολίτες «εκτός τους επιτρεπτού».
Από τους εκπρόσωπους της Αστυνομίας τονίστηκε πως η Αστυνομία έδωσε το «άπαν των δυνάμεων της» για να ανταποκριθεί στα καθήκοντα της κατά τις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας, ενώ αναφέρθηκαν και σε ελάχιστες αρνητικές εξαιρέσεις από μέλη της Δύναμης.
Ακυρωθέντα εξώδικα
Σύμφωνα με την έκθεση, την οποία ανέγνωσε ο Γενικός Ελεγκτής, από τα 1.285 εξώδικα, συνολικού ποσού €458.971, τα οποία παρουσιάζονται στο σύστημα ως ακυρωμένα, διενεργήσαμε έλεγχο σε 23 περιπτώσεις, για να διαπιστώσουμε ότι όλα τα εξώδικα ακυρώθηκαν με έγκριση, είτε του Γενικού Εισαγγελέα, είτε του Διευθυντή της Τροχαίας.
«Από τον έλεγχο εντοπίσαμε περίπτωση στην οποία η απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα αφορούσε στην έγκριση για μη επιβολή πρόσθετης επιβάρυνσης, ενώ το εν λόγω εξώδικο, εκ παραδρομής, ακυρώθηκε», πρόσθεσε.
Ανέφερε επίσης ότι από τα 1.285 εξώδικα, συνολικού ποσού €458.971, τα οποία παρουσιάζονται στο σύστημα ως ακυρωμένα, διενεργήσαμε έλεγχο σε 23 περιπτώσεις, για να διαπιστώσουμε ότι όλα τα εξώδικα ακυρώθηκαν με έγκριση, είτε του Γενικού Εισαγγελέα, είτε του Διευθυντή της Τροχαίας.
«Από τον έλεγχο εντοπίσαμε περίπτωση στην οποία η απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα αφορούσε στην έγκριση για μη επιβολή πρόσθετης επιβάρυνσης, ενώ το εν λόγω εξώδικο, εκ παραδρομής, ακυρώθηκε», πρόσθεσε.
Επιπλέον, ο κ. Μιχαηλίδης είπε, επικαλούμενος τα συμπεράσματα της έκθεσης, ότι από πληροφορίες που λήφθηκαν από το ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης εξώδικων καταγγελιών της Αστυνομίας, επισημάναμε αδυναμία στη διαδικασία παρακολούθησης της εξέλιξης των εξωδίκων από τα μέλη της Αστυνομίας στα διάφορα Τμήματα/Επαρχίες, αφού για 7.093 εξώδικα, συνολικής αξίας €2.332.667, δεν είχε, μέχρι και την ημερομηνία του ελέγχου μας, ανοιχθεί ποινικός φάκελος, παρόλο ότι είχε παρέλθει η ημερομηνία πληρωμής του εξωδίκου.
Πρόσθεσε πως κατά την περίοδο μέχρι και την 31.10.2021, εκδόθηκαν 262 εξώδικα, που αφορούσαν σε ποσά ύψους από €1.500 μέχρι €16.000 το καθένα, συνολικής αξίας €1.027.500, εκ των οποίων, μέχρι και την ημερομηνία του ελέγχου, εξοφλήθηκαν μόνο τα 97, συνολικής αξίας €286.000.
Ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι από τα 42.208 εξώδικα, τα οποία εκδόθηκαν από τις 24.3.2020 μέχρι και τις 31.10.2021, τα 22.984 εκδόθηκαν χειρόγραφα με τη χρήση του βιβλίου είσπραξης και εσόδων, ενώ τα υπόλοιπα 19.224 εκδόθηκαν ηλεκτρονικά.
Αναφορικά με την σύσταση της ΕΥ, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι καθώς η εν λόγω διαδικασία απαιτεί επιπρόσθετο χρόνο και γραφειοκρατία και εγκυμονεί κινδύνους λανθασμένων καταχωρίσεων, λόγω του ανθρώπινου παράγοντα, εισηγηθήκαμε όπως μελετηθεί το ενδεχόμενο κατάργησης της έκδοσης των χειρόγραφων εξωδίκων και αντικατάστασής τους με τα ηλεκτρονικά.
Ανέφερε ότι ο Αρχηγός της Αστυνομίας πληροφόρησε την ΕΥ ότι η έκδοση χειρόγραφων εξωδίκων κατέστη αναγκαία, λόγω του ότι ο αριθμός των συσκευών έκδοσης εξωδίκων είναι συγκεκριμένος και ο αριθμός των μελών, τα οποία αποσπάστηκαν να εργαστούν για τη διαχείριση της πανδημίας, ήταν αρκετά μεγάλος, ώστε να μην είναι εφικτό να παραχωρηθεί σε όλους συσκευή.
Πρόσθεσε ότι σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται στον πιο πάνω ηλεκτρονικό πίνακα, από τις 10.4.2020 μέχρι και τις 7.12.2021 παραλήφθηκαν 4.005 παράπονα, εκ των οποίων εξετάστηκαν τα 3.564 και τα υπόλοιπα παρέμεναν σε εκκρεμότητα.
Οι δηλώσεις
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ζαχαρίας Κουλίας είπε ότι «ο Γενικός Ελεγκτής εξέφρασε τις ευχαριστίες του για τον τρόπο και τον χειρισμό που έγινε η διαχείριση της πανδημίας από την Αστυνομία».
«Ήταν ένα πρωτόγνωρο γεγονός, η πολιτεία καλώς ή κακώς, δικαίως ή αδίκως, εξέδωσε κάποια διατάγματα, τα οποία η Αστυνομία κλήθηκε να εφαρμόσει κάτω από πρωτόγνωρες και αντίξοες συνθήκες», ανέφερε και πρόσθεσε πως «και για τον κόσμο ήταν πρωτόγνωρη κατάσταση».
Ανέφερε ότι «από πλευρά της Αστυνομίας έγινε ότι ήταν δυνατό και αδύνατο να διαχειριστεί αυτή την δυσκολία», προσθέτοντας πως «υπήρξαν και κάποια παρατράγουδα με τον τρόπο που γίνονταν οι καταγγελίες αλλά όταν κάνεις χιλιάδες καταγγελίες είναι φυσικό επόμενο να συμβούν και διάφορα τα οποία είναι εκτός των πλαισίων».
«Στον κύριο άξονα ήταν όλα σωστά» και ο Ελεγκτής εξέφρασε την ευαρέσκεια του για τον τρόπο που έγινε ο χειρισμός», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο Βοηθός Αρχηγός είπε σε σχέση με τα εξώδικα πρόστιμα που εκκρεμούν, ότι «πρόκειται να ρυθμιστούν μέσω του δικαστηρίου», προσθέτοντας ότι ελάχιστες περιπτώσεις εκκρεμούν για διάφορους λόγους οι οποίοι εξετάζονται.
Σχέση με εξώδικα πρόστιμα για τα οποία έχουν εκδηλωθεί παράπονα, ο κ. Μαυρομμάτης είπε ότι αυτά βρίσκονται ενώπιον αρμόδιας επιτροπής, η οποία είχε οριστεί να εξετάζει τα παράπονα, είτε γιατί έγινε καταγγελία κατά λάθος είτε διάφορους άλλους λόγους.
«Αυτές τις περιπτώσεις τις είδε η Επιτροπή και ορισμένες τις παρέπεμψε στον Γενικό Εισαγγελέα και είχαν ακυρωθεί τα εξώδικα» για κάποιο λόγο, πρόσθεσε.
Επιπλέον, ο κ. Μαυρομμάτης αφού ευχαρίστησε την Επιτροπή Ελέγχου για την πρόσκληση της να παρευρεθούν στη συνεδρία, κατά την οποία «αναδείχθηκε το έργο της Αστυνομίας», ευχαρίστησε επίσης τον Γενικό Ελεγκτή για την έκθεση του.
Το έργο της Αστυνομίας κατά την πανδημία «ήταν πρωτόγνωρο, αναλώσαμε πολλούς πόρους» είτε ανθρώπινους είτε οικονομικούς «για να πετύχουμε τον γενικό σκοπό της κοινωνίας που ήταν ο περιορισμός αυτού του φαινομένου της πανδημίας που είχε να κάνει με την υγεία του κόσμου», πρόσθεσε.
«Θεωρώ ότι ενεργήσαμε ως Αστυνομία αποτελεσματικά» και «δώσαμε το άπαν των δυνάμεων μας για να πετύχει τον στόχο της η κοινωνία και το κράτος γενικά», υπογράμμισε.
Ανέφερε ότι έδωσαν στον Γενικό Ελεγκτή όλα τα στοιχεία γιατί ήθελε η Αστυνομία μέσα από την διαφάνεια να δείξει το τι ακριβώς έγινε γιατί οι οικονομικοί πόροι, όπως είπε, «που δίνει ο λαός έπρεπε να φανεί ότι διατεθήκαν σωστά και έφεραν αποτέλεσμα», προσθέτοντας ότι φάνηκε μέσα από την έκθεση ότι υπήρξε πολύ καλό αποτέλεσμα και» αυτό φαίνεται μέσα από την κατάταξη που είχαμε ως χώρα στην ΕΕ σε σχέση με την διαχείριση της πανδημίας».
«Ο ρόλος μας ήταν πολύ επικίνδυνος γιατί είμασταν εκτεθειμένοι και εμείς ως Αστυνομικοί» και «είχαμε και εμείς κρούσματα», εξέλιξη που «περιόρισε ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες να εφαρμόσουμε τα διατάγματα», πρόσθεσε.
Ο Βοηθός Αρχηγός είπε ακόμη ότι η Αστυνομία είχε να αντιμετωπίσει και το αρνητικό κλίμα που επικρατούσε γενικά καθώς «ο κόσμος φυσιολογικά αντιδρούσε».
