ΚΥΠΕ
Στη δημοσιότητα δόθηκε σήμερα Δευτέρα 22 Αυγούστου η Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σχετικά με τα ευρήματα από τη διερεύνηση της παραχώρησης διαβατηρίων στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος που έτρεχε η Κύπρος.
Σε μία εκτενή έκθεση άνω των 150 σελίδων, η Ελεγκτική Υπηρεσία δημοσίευσε σήμερα τα ευρήματά της, μετά τον έλεγχο 3.517 περιπτώσεων προσώπων που πολιτογραφήθηκαν ως επενδυτές στην Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος. Η έκθεση αναφέρει ότι πολλές πολιτογραφήσεις έγιναν χωρίς να πληρούνται τα κριτήρια της σχετικής νομοθεσίας, όπως επίσης και ότι η ενημέρωση του Υπουργικού Συμβουλίου (ΥΣ) και της Βουλής των Αντιπροσώπων ήταν ελλιπής. Κάνει λόγο, ακόμα, για απώλεια τεράστιου ύψους δημοσίων εσόδων, ενώ σημειώνει ότι ενδέχεται αγορές ακινήτων €3,5 δισ. να ήταν εικονικές.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι η Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας πρέπει να εξετάσει την ενδεχόμενη ανάκληση πολιτογραφήσεων και των ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα, ενώ και το Τμήμα Φορολογίας θα πρέπει να εξετάσει κάποια θέματα.
Στα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης, σημειώνεται ότι από τις 3.517 περιπτώσεις προσώπων που πολιτογραφήθηκαν ως επενδυτές, υπήρξε πολύ μεγάλος αριθμός πολιτογραφήσεων που δεν πληρούσε τα κριτήρια και αναφέρεται ότι τουλάχιστον 3.810 πρόσωπα πολιτογραφήθηκαν ως συγγενείς των επενδυτών, χωρίς να υπάρχει σχετική εξουσιοδότηση στον σχετικό νόμο.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει η έκθεση στο γεγονός ότι ελλιπής ήταν η ενημέρωση, τόσο του Υπουργικού Συμβουλίου (ΥΣ), όσο και της Βουλής των Αντιπροσώπων, για τα χαρακτηριστικά των αιτήσεων για πολιτογραφήσεις. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι τα σημειώματα από τους λειτουργούς του ΥΠΕΣ και το ΥΠΟΙΚ, με τα οποία ενημερωνόταν ο Υπουργός Εσωτερικών για τις αιτήσεις που θα έπρεπε στη συνέχεια να παρουσιάσει ενώπιον του ΥΣ, δεν επισυνάπτονταν στην πρόταση προς το Υπουργικό.
«Η μη κοινοποίηση στο ΥΣ των γεγονότων και πληροφοριών που περιλαμβάνονταν στο σημείωμα που ετοίμαζε ο αρμόδιος λειτουργός του ΥΠΕΣ, είτε με την επισύναψη αυτούσιου του σημειώματος είτε με την ετοιμασία άλλου με ανάλογο περιεχόμενο, είναι μεμπτή και παράνομη, αφού στερούσε ουσιώδη πληροφόρηση από το όργανο που είχε την αποφασιστική αρμοδιότητα», αναφέρει η έκθεση της ΕΥ, η οποία τονίζει ότι στο "σκοτάδι παρέμενε και η Βουλή των Αντιπροσώπων". Αναφέρει, ακόμα ότι το ΥΣ ενέκρινε αριθμό αιτήσεων, ενώ γνώριζε ότι δεν πληρούνται τα σχετικά κριτήρια.
Η ΕΥ σημειώνει ότι «πέραν της αναντίλεκτης ελλιπούς και σε πολλές περιπτώσεις παραπλανητικής ενημέρωσης της Βουλής των Αντιπροσώπων, που είναι από μόνη της μεμπτή και παράνομη, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι, ναι μεν ο Υπουργός Εσωτερικών παρέλειπε να περιλάβει στην Πρόταση στο ΥΣ σημαντικά θέματα, που το σώμα θα έπρεπε να έχει υπόψη του, αλλά ότι ενημέρωνε το ΥΣ προφορικά κατά τη συζήτηση του θέματος για τη λήψη απόφασης έγκρισης ή απόρριψης της αίτησης».
Πιο κάτω, σημειώνει επίσης ως σημαντικό το ότι «ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέθεσε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής που διορίστηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας στις 7.9.2020 (σελ. 132 του Πορίσματος), ότι «οι πολιτογραφήσεις τοποθετούνταν στην κατηγορία των θεμάτων που δεν έχρηζαν ιδιαίτερης συζήτησης, δηλαδή δεν ασχολείτο το Υπουργικό Συμβούλιο, ήτο και αδύνατο να γίνει κάτι ανάλογο να μετατρεπόταν σε όργανο ελέγχου των υπηρεσιακών εκθέσεων».
Κατ’ επέκταση, όπως σημειώνει η ΕΥ, υπάρχει ανάγκη πλήρους ελέγχου ως προς το κατά πόσο οι πολιτογραφηθέντες διατηρούν την επένδυσή τους. «Έχουμε διαπιστώσει τη σχεδόν παντελή απουσία ικανοποιητικών μηχανισμών ελέγχου που θα μείωναν το ενδεχόμενο εικονικών επενδύσεων ή πρόωρης εγκατάλειψής τους και τη συναφή απουσία εκ των υστέρων παρακολούθησης των επενδύσεων», αναφέρει στα συμπεράσματα της έκθεσης η ΕΥ.
Προσθέτει ότι διαφαίνεται το ενδεχόμενο κατάχρησης εξουσίας από πρόσωπα που ασκούσαν δημόσια εξουσία. Όπως εξηγεί στη συνέχεια, πέρα από τα κενά και αδυναμίες του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, που εκμεταλλεύθηκαν κάποιοι, ορισμένοι από τους ασκούντες δημόσια εξουσία ουδόλως λάμβαναν υπόψη το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και ουσιαστικά θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να ενεργούν κατά το δοκούν.
Γι’ αυτό τονίζει ότι η Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας πρέπει να εξετάσει την ενδεχόμενη ανάκληση πολιτογραφήσεων και των ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα, ενώ και το Τμήμα Φορολογίας θα πρέπει να εξετάσει κάποια θέματα.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι θα πρέπει να αξιοποιηθούν, ώστε να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι, τόσο για τις διαπιστώσεις της ΕΥ, όσο και για τις διαπιστώσεις της Ερευνητικής Επιτροπής που διορίστηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα στις 7/9/2020.
Πολυάριθμα παραδείγματα πολιτογραφήσεων με σοβαρές παραβάσεις της νομοθεσίας
-----------
Στην εκτενή έκθεση της ΕΥ σημειώνονται πολυάριθμα παραδείγματα πολιτογραφήσεων με σοβαρές παραβάσεις της νομοθεσίας, καθώς εγκρίθηκαν αιτήσεις συζύγων προσώπων με προφίλ υψηλού κινδύνου, προσώπων που δεν κατείχαν λευκό ποινικό μητρώο, που δεν κατείχαν μόνιμη κατοικία, χωρίς να διασφαλίζεται η προέλευση των χρημάτων από το εξωτερικό, προσώπων των οποίων η επένδυση μπορούσε να θεωρηθεί ως υψηλού κινδύνου για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, που ήταν πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα, για τα οποία υπήρχε εκκρεμής διερεύνηση από την INTERPOL και άλλων.
Σε σχετικό πίνακα της έκθεσης, σημειώνεται ότι κατά το 2013-2021, το ΥΠΕΣ (και για τα οικονομικά κριτήρια το Υπουργείο Οικονομικών) απέκρυπτε από το ΥΣ και την Βουλή τα ευρήματα των λειτουργών για 107 αιτήσεις, για τις οποίες υπήρχαν αρνητικές αναφορές. Για την ίδια περίοδο, καταγράφηκαν 74 αιτήσεις με αρνητικές αναφορές, για τις οποίες το ΥΣ ήταν ενήμερο για την απόκλιση από τα κριτήρια και παραταύτα ενέκρινε την αίτηση.
Ανάμεσα στα παραδείγματα περιλαμβάνονται πολιτογραφήσεις ατόμων ως τέκνα των επενδυτών, ενώ ήταν συμβίοι, όπως επίσης και τέκνα ηλικίας 28 και 29 ετών, ως εξαρτώμενα. Πέρα από Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα, όπως πρώην αξιωματούχοι κυβερνήσεων και οργανισμών, τα οποία υπέβαλαν αίτηση, είτε ως επενδυτές, είτε ως σύζυγοι επενδυτών, η έκθεση αναφέρεται σε αρκετές περιπτώσεις αιτητών, που είτε είχαν καταδικαστεί, είτε ελέγχονταν, είτε διώκονταν για οικονομικά εγκλήματα, ενώ κάποιοι αναφέρονταν και στα Panama Papers. Άλλες αιτήσεις αφορούν πρόσωπα τα οποία είχαν καταδικαστεί για διακίνηση ναρκωτικών, καθώς και για άλλα αδικήματα. Σημειώνεται, ακόμα, ότι πολιγραφήθηκαν και διευθυντές, σύμβουλοι, μέλη ή Πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων τραπεζικών ιδρυμάτων ή άλλων εταιρειών, οι οποίες υπόκεινται σε κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή και τις Η.Π.Α., επίσης κατά παράβαση της νομοθεσίας.
Σε άλλο σημείο της έκθεσης αναφέρεται ότι συνολικά 27 πρόσωπα σχετιζόμενα με καζίνο, πολιτογραφήθηκαν χωρίς να πληρούν τα κριτήρια, επί υπουργίας του ίδιου Υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος ήταν και αυτός που πρότεινε στο ΥΣ την παραχώρηση υπηκοότητας σε διευθυντικά στελέχη εταιρειών. Την ίδια περίοδο, εταιρεία της οποίας μοναδικός μέτοχος ήταν ο τότε Υπουργός, προμήθευσε τα γυαλιά (σύστημα υαλοπετασμάτων) στο υπό κατασκευή κτήριο της εταιρείας «Α».
Αλλού, αναφέρεται ότι παραχωρήθηκε η κυπριακή υπηκοότητα σε οκτώ πρόσωπα που σχετίζονταν με τον Παραχωρησιούχο της μαρίνας Αγίας Νάπας. Η πολιτογράφηση έγινε χωρίς να πληρούνται τα επενδυτικά κριτήρια, με πάροχο το δικηγορικό γραφείο στο οποίο έχουν συμφέρον οι θυγατέρες του Προέδρου της Δημοκρατίας. Επίσης, ένας εκ των Διευθυντών του Παραχωρησιούχου είναι πρόσωπο από το οικογενειακό περιβάλλον του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας βρίσκεται ολόκληρη αναρτημένη στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.audit.gov.cy/audit/audit.nsf/all/7B353039C92B4311C22588A6001F80C1?OpenDocument.
Εξάλλου, σε ανάρτησή του στο Twitter, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, αναφέρεται στη «συμβολή της ΕΥ στον έλεγχο ενός προγράμματος που στιγμάτισε την Κύπρο διεθνώς, ώστε να υπάρξει λογοδοσία, απόδοση ευθυνών κι ανακλήσεις πολιτογραφήσεων». Προσθέτει ότι «ο έλεγχος θα μπορούσε, χωρίς πρόβλημα, να γίνει παράλληλα με την Ερευνητική Επιτροπή αν δεν εμποδιζόταν για ένα ολόκληρο χρόνο».
Στην ίδια ανάρτηση, σημειώνει ότι το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα παρέμεινε σαθρό μέχρι τέλους, ότι παρατηρήθηκε απώλει €200 εκ. από το ΦΠΑ και €25 εκ. από μη είσπραξη τελών. Τέλος, σημειώνει ότι συμβόλαια αξίας €1 δισ. ακυρώθηκαν, ενώ συμβόλαια αξίας €3,5 δισ. εκκρεμούν.
Ολόκληρη η έκθεση εδώ
