ΚΥΠΕ
Την ανάγκη να ελέγχονται οι νέες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις αλλά και να βεβαιώνονται οι πολίτες για τη σωστή χρήση των συσκευών τους και ότι αυτές έχουν το πιστοποιητικό ελεύθερης κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή αγορά, επεσήμανε σε δηλώσεις της στο ΚΥΠΕ η εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚ, Χριστίνα Παπαδοπούλου. Ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, Παύλος Γιαβρής, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι πραγματοποιούνται δειγματοληπτικοί ελέγχοι «σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων».
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία που δόθηκαν από την Πυροσβεστική Υπηρεσία στο ΚΥΠΕ, με βάση τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής στο σύστημα της Υπηρεσίας, φέτος 12 πυρκαγιές προκλήθηκαν λόγω βραχυκυκλώματος, έξι λόγω κάποιας ηλεκτρικής συσκευής, μία λόγω θερμάστρας και μία λόγω ηλεκτρικής μαγειρικής συσκευής. Σημειώνεται ότι τα στοιχεία για το 2025 είναι ενδεικτικά καθώς δεν έχουν καταγραφεί ακόμη όλα τα περιστατικά αφού κάποια ενδέχεται να είναι ακόμη υπό διερεύνηση.
Επιπλέον, το 2024 σε 89 περιπτώσεις πυρκαγιάς η αιτία ήταν βραχυκύκλωμα ενώ το 2023 καταγράφηκαν 123 πυρκαγιές με αυτό το αίτιο. Επιπρόσθετα, το 2023, καταγράφηκαν 26 πυρκαγιές λόγω κάποιας ηλεκτρικής συσκευής και 19 το 2024, 12 πυρκαγιές λόγω θερμάστρας το 2023 και εφτά πέρσι. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία κατέγραψε επίσης 12 πυρκαγιές λόγω ηλεκτρικής μαγειρικής συσκευής το 2023 και εφτά το 2024.
Σχετικά με τη χρήση ηλεκτρικών συσκευών θέρμανσης, η Πυροσβεστική Υπηρεσία συμβουλεύει το κοινό όπως να φροντίζει να τις τοποθετεί σε λείες, σταθερές επιφάνειες, αποτρέποντας την ανατροπή τους, μακριά από ρεύματα αέρα και να τοποθετεί την ηλεκτρική παροχή αποκλειστικά σε έναν ρευματοδότη. Συνιστάται επίσης όπως ακολουθούν πάντα τις οδηγίες του κατασκευαστή, και να τις τοποθετούν μακριά από εύφλεκτα υλικά όπως κουρτίνες, έπιπλα και ρούχα. Είναι σημαντικό επίσης να αποφεύγεται η χρήση τους όταν τα καλώδιά τους είναι φθαρμένα και θα πρέπει να γίνεται αντικατάσταση των καλωδίων αυτών. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία συμβουλεύει ακόμη όπως το κοινό να διακόπτει τη λειτουργία των συσκευών κατά την απουσία του.
«Πρέπει να υποβάλλονται ηλεκτρολογικά σχέδια για έλεγχο και σε περιπτώσεις επεκτάσεων της εγκατάστασης»
Η εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚ, Χριστίνα Παπαδοπούλου, κληθείσα από το ΚΥΠΕ να σχολιάσει τις δηλώσεις του Προέδρου του Συνδέσμου Αδειούχων Εργοληπτών Ηλεκτρολόγων Κύπρου σχετικά με ελέγχους, ανέφερε ότι ευθύνη της ΑΗΚ είναι η επιθεώρηση των νέων ηλεκτρολογικών εγκατάστασεων κάποιου υποστατικού σημειώνοντας ότι δεν αφορά μόνο σε νέα υποστατικά αλλά και σε υποστατικά στα οποία έγινε κάποια επέκταση της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
«Η ευθύνη της ΑΗΚ είναι να επιθεωρεί και να εκδίδει το πιστοποιητικό καταλληλόλητας όταν και εφόσον είναι επιτυχής ο έλεγχος κάποιου υποστατικού», είπε. Σημείωσε ότι ο ηλεκτρολόγος υποβάλλει τα ηλεκτρολογικά του σχέδια στους επιθεωρητές εγκαταστάσεων της ΑΗΚ και κανονίζουν ένα ραντεβού. «Αυτοί οι έλεγχοι είναι πάρα πολύ αυστηροί, στόχος είναι η ασφάλεια του κόσμου», είπε η κ. Παπαδοπούλου. Σημείωσε ότι με την επιθεώρηση αποφεύγονται οποιαδήποτε λάθη ή παραλήψεις. Σημείωσε την πληρη ανεξαρτησία της ΑΗΚ στη διενέργεια αυτών των επιθεωρήσεων, και ότι όλες οι περιπτώσεις ελέγχου αντιμετωπίζονται το ίδιο.
Όπως ανέφερε, κατά την επιθεώρηση, βεβαιώνεται ότι όλοι οι ηλεκτρολογικοί εξοπλισμοί είναι σύμφωνα με τα εναρμονισμένα πρότυπα, ότι έχουν επιλεγεί εξοπλισμοί και εγκατασταθεί ορθά, και σύμφωνα με όλους τους ισχύοντες κανονισμούς, ενώ, αν εντοπιστεί εξοπλισμός ο οποίος έχει αποσυρθεί από την αγορά, με βάση τη λίστα της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας, δεν ολοκληρώνεται ο έλεγχος μέχρι ο ηλεκτρολόγος να αντικαταστήσει αυτό τον εξοπλισμό με τον κατάλληλο. Αν ο επιθεωρητής της ΑΗΚ έχει αμφιβολία για κάποιο εξοπλισμό, αν δεν είναι στην λίστα, τότε αποστέλλει πληροφορίες στην Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία για οδηγίες κατά πόσον να προχωρήσει στην έκδοση πιστοποιητικού καταλληλόλητας η να ζητηθεί αλλαγή του εξοπλισμού.
Σύμφωνα με την κ. Παπαδοπούλου, αν οποιοσδήποτε ιδιώτης κάνει προσθήκες στην ηλεκτρολογική εγκατάστασή του, «τότε πρέπει να ζητήσει εκ νέου επιθεώρηση υποβάλλοντας ηλεκτρολογικά σχέδια μέσω του ηλεκτρολόγου του, για τη δική του την ασφάλεια».
Ανέφερε ότι οι ηλεκτρολόγοι γνωρίζουν ότι πρέπει να ακολουθείται αυτή τη διαδικασία. «Πρέπει να υποβάλουν ξανά ηλεκτρολογικά σχέδια για έλεγχο, αυτή είναι η σωστή διαδικασία», σε περιπτώσεις επεκτάσεων της εγκατάστασης, πρόσθεσε η κ. Παπαδοπούλου.
Σημείωσε ότι κατά την επιθεώρηση ελέγχονται και οι μόνιμες συσκευές όπως το ψυγείο, κλιματιστικά και πλυντήρια. Προέτρεψε το κοινό να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν αγοράζουν ηλεκτρικές συσκευές και να βεβαιώνονται ότι φέρουν τη σήμανση ‘CE’, «δηλαδή να έχουν το πιστοποιητικό ελεύθερης κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή αγορά, γιατί κυκλοφορούν δυστυχώς πάρα πολλές συσκευές αγνώστου προελεύσεως».
«Δειγματοληπτικοί έλεγχοι σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων»
Ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών (ΥΜΗ), Παύλος Γιαβρής ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι το Τμήμα κάνει δειγματοληπτικούς ελέγχους «σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων» τα οποία ακολούθως, αν κριθούν ότι πρέπει να τύχουν περαιτέρω διερεύνησης αποστέλλονται σε διαπιστευμένα εργαστήρια του εξωτερικού.
Πρόσθεσε ότι με βάση τα αποτελέσματα που λαμβάνονται προχωρούν σε ενέργειες - είτε ζητούνται περαιτέρω στοιχεία από τον εισαγωγέα, είτε απόσυρση του προϊόντος σε περίπτωση που κριθεί ότι έχει κάποιο πρόβλημα, ή και σε την αναστολή της κυκλοφορίας του προϊόντος. Αυτά είναι τα μέτρα που λαμβάνονται όσον αφορά στον έλεγχο των προϊόντων, σημείωσε.
Ανέφερε ακόμη ότι το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών διενεργεί έλεγχο σε εγκαταστάσεις σε δημόσια προσβάσιμους χώρους, και ότι με βάση τον νόμο περί Δήμων, για να εκδοθεί άδεια λειτουργίας χρήσης σε ένα υποστατικό όπως ξενοδοχεία, αίθουσες δεξιώσεων, και άλλα, θα πρέπει να εκδοθεί πιστοποιητικό καταλληλόλητας της εγκατάστασης από το ΥΜΗ.
Δεν γίνεται κάποιος έλεγχος από το Τμήμα σε οικίες, ανέφερε, σημειώνοντας ότι αυτοί γίνονται από την ΑΗΚ, κατά την πρώτη σύνδεση του υποστατικού στο δίκτυο της, και σε περιπτώσεις επεκτάσεων, και τροποποίησης της υφιστάμενης ελεγμένης εγκατάστασης, μετά από υποβολή των σχεδίων από τον ηλεκτρολόγο.
Ο κ. Γιαβρής αναφέρθηκε και στη διαδικασία τροποποίησης της νομοθεσίας – η οποία αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση – και που προνοεί, όπως είπε, την εισαγωγή των περιοδικών ελέγχων των εγκαταστάσεων – δημόσιων και ιδιωτικών - με βάση διατάγματα του αρμόδιου Υπουργού. Εξήγησε ότι αυτό είναι κάτι νέο που εισάγεται και ότι οι περιοδικοί έλεγχοι θα πραγματοποιούνται από αδειοδοτημένους από το Τμήμα επιθεωρητές ή από προσωπικό του Τμήματος.
Ερωτηθείς σε σχέση με την χρήση ηλεκτρικών συσκευών με διπολική πρίζα, ο κ. Γιαβρής ανέφερε ότι όταν κάποιος αγοράζει μια συσκευή η οποία είναι διπολική θα πρέπει να του δίδεται από τον προμηθευτή και ο κατάλληλος αντίστοιχος προσαρμογέας για να την λειτουργήσει σημειώνοντας ότι οι προσαρμογείς (adaptors) που προμηθευόμαστε με την συσκευή «είναι οι κατάλληλοι, και δεν είναι σωστό να χρησιμοποιούμε άλλους προσαρμογείς που έχουμε στο σπίτι».
Πάνω από 500 γνωστοποιήσεις μεταξύ 2021-2025 για ηλεκτρικές συσκευές και εξοπλισμό
Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στο ΚΥΠΕ από την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, μεταξύ 2021 και 2025, κοινοποιήθηκαν στο σύστημα Safety Gate (Rapex), 574 γνωστοποιήσεις για ηλεκτρικές συσκευές και εξοπλισμό που παρουσιάζουν σοβαρό κίνδυνο για τους καταναλωτές και ενδέχεται να προκαλέσουν ηλεκτροπληξία ή/και φωτιά.
Όπως αναφέρθηκε στο ΚΥΠΕ, οι υπό αναφορά γνωστοποιήσεις έχουν προωθηθεί στην αρμόδια αρχή, που έχει την αρμοδιότητα εφαρμογής της νομοθεσίας για τον συγκεκριμένο τομέα (εξοπλισμός χαμηλής τάσης), για πιθανό εντοπισμό τους και λήψης των απαιτούμενων μέτρων για απόσυρσή τους από την αγορά.
«Δεν γίνονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι»
Ο Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ σχετικά με το ζήτημα επικίνδυνων ηλεκτρικών συσκευών, εξέφρασε την άποψη ότι «δεν γίνονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι», ή αν γίνεται έλεγχος δεν είναι εις βάθος.
Σημείωσε ότι ο ίδιος είχε πει σε πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του ότι υπάρχουν πολλές ηλεκτρικές συσκευές στην αγορά οι οποίες είναι επικίνδυνες και ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα.
Ο κ. Δρουσιώτης ανέφερε ότι κάνοντας σήμερα μια έρευνα για στατιστικά στην αρμόδια ιστοσελίδα της ΕΕ για τα επικίνδυνα προϊόντα, σχετικά με ηλεκτρικές συσκευές οι οποίες προκαλούν πυρκαγιά ή ηλεκτροπληξία, προέκυψαν μεταξύ 2021 και 2024, 3,171 προειδοποιήσεις, σημειώνοντας ότι αυτές αφορούν όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, δεν είναι μόνο για την Κύπρο.
Είπε ακόμη ότι η Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία και Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή αναδημοσιεύουν το εβδομαδιαία δελτίο για επικίνδυνα προϊόντα σημειώνοντας όμως ότι «είναι τόσα πολλά» και διερωτήθηκε «ποιος θα τα προσέξει».
Σημείωσε ότι οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να αναφέρουν πόσους ελέγχους έκαναν και πόσα προϊόντα βρέθηκαν στην Κύπρο.
