Kathimerini.gr
Η στέψη του βασιλιά Καρόλου ήταν – αν μη τι άλλο – πλούσια σε λάμψη, με το στέμμα, το σκήπτρο και όλα τα άλλα βασιλικά εμβλήματα, κειμήλια, διακριτικά να «ακτινοβολούν»…
Ωστόσο, όντως κάτι έλειπε το περασμένο Σάββατο από την τελετή στο Αββαείο του Γουέστμινστερ, κι αυτό ήταν ίσως το πιο ιστορικό κόσμημα της βασιλικής συλλογής, γράφει ο Γκρέιχαμ Λάνκτρι στο Politico, αναφερόμενος στο διαμάντι Koh-i-Noor.
Το Koh-i-Noor (που είχε δοθεί ως δώρο στην προ-προ-προγιαγιά του Καρόλου, τη βασίλισσα Βικτώρια το 1849), ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα κομμένα διαμάντια στον κόσμο, ήταν κάποτε πάνω στο στέμμα της βασίλισσας Μαίρη, μια τροποποιημένη εκδοχή του οποίου φόρεσε το περασμένο Σάββατο η σύζυγος του Καρόλου, βασίλισσα Καμίλα.
Hugo Burnand/Royal Household 2023/Handout via REUTERS
Αυτό το τεράστιο διαμάντι των εκατοντάδων καρατίων είχε φορεθεί από τη Μάιρη κατά την στέψη του συζύγου της, βασιλιάς Γεωργίου Ε’ το 1911. Το διαμάντι φορέθηκε ξανά από τη βασίλισσα Ελισάβετ, σε διαφορετικό στέμμα, κατά την στέψη του συζύγου της, βασιλιά Γεωργίου ΣΤ’, το 1937.
Το περασμένο Σάββατο ωστόσο, το διαμάντι Koh-i-Noor ήταν κλειδωμένο στον Πύργο του Λονδίνου, στις όχθες του ποταμού Τάμεση.
Η απόφαση να μείνει το Koh-i-Noor μακριά από την τελετή της πιο πρόσφατης στέψης, δεν ήταν απλώς μια αισθητική επιλογή. Στην πραγματικότητα, η ιστορία του «χαμένου» διαμαντιού του Καρόλου είναι μέρος μιας πολύ ευρύτερης γεωπολιτικής πάλης 200 ετών, η οποία αποκαλύπτει πολλά για τις μεταβολές που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια και τη θέση της Βρετανίας στον σύγχρονο κόσμο, γράφει ο Γκρέιχαμ Λάνκτρι στο Politico.
Το διαμάντι Koh-i-Noor μεταφέρθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις αρχές του 19ου αιώνα από την Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, τον μεγάλο στρατιωτικό-εμπορικό βραχίονα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, και είχε αφαιρεθεί από ένα αγόρι-βασιλιά του Παντζάμπ κατά την προσάρτηση της Ινδίας.
Ένα αντίγραφο αυτού του μεγάλου κοσμήματος εκτίθεται σήμερα σε μουσείο της Βομβάης, πλην όμως οι Ινδοί επιθυμούν να τους επιστραφεί το πραγματικό διαμάντι.
Η παρουσία του Koh-i-Noor σε μια βρετανική τελετή βασιλικής στέψης που θα παρακολουθούσαν εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο, θα αποτελούσε πρόκληση για τη σύγχρονη Ινδία, μια ολοένα ισχυρότερη χώρα με την οποία η Βρετανία επιδιώκει τώρα να διαπραγματευτεί μια προσοδοφόρα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου.
Μια ενδεχόμενη εμφάνιση του επίμαχου διαμαντιού στην τελετή στέψη του Καρόλου θα προκαλούσε «εντάσεις», δήλωσε στο Politico άτομο το οποίο γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο σκέπτεται η ινδική κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι.
Αυτό το διαμάντι «ξυπνά οδυνηρές μνήμες του αποικιακού παρελθόντος», είχε δηλώσει νωρίτερα φέτος εκπρόσωπος του κόμματος του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι.
Από τον 17ο αιώνα στο σήμερα
Το διαμάντι, που έχει μέγεθος αυγού, προέρχεται από τη μογγολική αυτοκρατορία της Ινδίας, τη γνωστή και ως αυτοκρατορία των Μουγκάλ, και πιο συγκεκριμένα από τον Μογγόλο σάχη (Σαχ) Τζαχάν. Ο Πέρσης/Ιρανός σάχης Ναντέρ (Ναντέρ Σαχ Αφσάρ) της δυναστείας των Αφσαριδών το πήρε τον 18ο αιώνα, κατά την εισβολή του στην Ινδία, με αποτέλεσμα αυτό να καταλήξει εν συνεχεία στο Αφγανιστάν, προτού τελικώς τοποθετηθεί στο περιβραχιόνιο του Ραντζίτ Σινγκ, μαχαραγιά της αυτοκρατορίας των Σιχ. Όσο για τους αξιωματικούς της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, εκείνοι θα το έπαιρναν από τον εννιάχρονο Ντουλίπ Σινγκ, απόγονο του Ραντζίτ Σινγκ, και θα το παρέδιδαν στη βασίλισσα Βικτώρια το 1849.
Αναλυτές και ιστορικοί παρουσιάζουν πια, εν έτει 2023 – με φόντο το Brexit από τη μία πλευρά και την εν εξελίξει γιγάντωση της Ινδίας από την άλλη – αυτό το διαμάντι που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό βρετανική κατοχή ως «ανοιχτή πληγή» και «διπλωματική χειροβομβίδα».
Το Ηνωμένο Βασίλειο αναζητά νέους εμπορικούς εταίρους μετά την αποχώρησή του από την ΕΕ το 2020 και η δυναμική με την Ινδία, την πρώην αποικία του, αλλάζει. Πέρυσι η Ινδία ξεπέρασε το Ηνωμένο Βασίλειο και έγινε η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Τον περασμένο μήνα ξεπέρασε την Κίνα ως το πολυπληθέστερο έθνος στη γη. Μια εμπορική συμφωνία με την Ινδία αποτελεί βασική προτεραιότητα για τις βρετανικές κυβερνήσεις μετά το Brexit και, ενώ συνεχίζονται αυτές οι διαπραγματεύσεις, η Ινδία θέλει πίσω το διαμάντι της, γράφει ο Γκρέιχαμ Λάνκτρι στο Politico, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι ούτε η βρετανική κυβέρνηση ούτε το παλάτι του Μπάκιγχαμ έχουν σχέδια να συζητήσουν την πραγματική επιστροφή του διαμαντιού.
Αποικιοκρατία
Η διαμάχη για το Koh-i-Noor έχει όμως να κάνει, παράλληλα, και με τον τρόπο με τον οποίο οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις αντιμετωπίζουν πια το αποικιακό παρελθόν τους.
Χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Γαλλία έχουν επιστρέψει τα τελευταία χρόνια ιστορικά κειμήλια σε χώρες της Αφρικής, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και το Βέλγιο.
Ωστόσο, η Βρετανία έχει ακόμη έδαφος να καλύψει σε αυτό το μέτωπο, ενώ υπάρχουν διαφωνίες και εντός των Τόρις που βρίσκονται τώρα στην κυβέρνηση για το εάν θα πρέπει ή όχι να αναθεωρηθούν οι νόμοι του Ηνωμένου Βασιλείου που εμποδίζουν την εξαγωγή μουσειακών θησαυρών.
Στο μεταξύ, ορισμένοι διευθυντές μουσείων παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους, σημειώνει ο ο Γκρέιχαμ Λάνκτρι στο Politico, αναφερόμενος στις συνομιλίες που είχε ο πρώην υπουργός των Τόρις και νυν πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη «για την κοινή χρήση των Μαρμάρων του Παρθενώνα μέσω μιας νέας συμφωνίας συνεργασίας»…
Με πληροφορίες από Politico
