Μία από τις δικαστικές υποθέσεις για σεξουαλικά εγκλήματα που βαραίνουν τον έκπτωτο μεγιστάνα του Χόλιγουντ και φυλακισμένο παραγωγό Χάρβεϊ Γουάινστιν, ανατράπηκε την Πέμπτη με απόφαση του Εφετείου της Νέας Υόρκης.
Το ανώτατο δικαστήριο της Νέας Υόρκης ζήτησε επανάληψη της δίκης, υποστηρίζοντας ότι ο Γουάινστιν δεν έτυχε δίκαιης δίκης.
Για τη συγκεκριμένη υπόθεση, που αφορούσε στον βιασμό μίας γυναίκας και τη σεξουαλική επίθεση σε μία δεύτερη, ο Χάρβεϊ Γουάινστιν εξέτιε ποινή κάθειρξης 23 ετών σε φυλακή της Νέας Υόρκης μετά την καταδίκη του το 2020.
Ομως, με απόφαση με ψήφους 4 υπέρ και 3 κατά, το δικαστήριο έκρινε πως ο δικαστής είχε κάνει λάθος επιτρέποντας στους κατηγόρους να καταθέσουν μαρτυρίες από γυναίκες που ισχυρίστηκαν ότι ο Γουάινστιν τους επιτέθηκε, παρόλο που όσα υποστήριξαν δεν συμπεριλαμβάνονταν στο κατηγορητήριο.
Το ανώτατο δικαστήριο απεφάνθη ότι ο δικαστής επέτρεψε να παρουσιαστεί ο Γουάινστιν με έναν «πολύ προκατειλημμένο» τρόπο. «Τα ένδικα μέσα για αυτά τα απαράδεκτα λάθη είναι μια νέα δίκη».
Ο Γουάινστιν ωστόσο δεν πρόκειται να αποφυλακιστεί, αφού το 2022 καταδικάστηκε σε 16 χρόνια φυλάκισης στην Καλιφόρνια, αφού κρίθηκε ένοχος για τον βιασμό μιας γυναίκας σε ξενοδοχείο του Μπέβερλι Χιλς, και τώρα θα σταλεί στην Καλιφόρνια για να συνεχίσει την ποινή του για τις καταδίκες του εκεί, σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του.
Ο Αρθουρ Αϊντάλα, δικηγόρος του Γουάινστιν, μιλώντας στους ΝΥΤ, επαίνεσε το εφετείο «για τη διατήρηση των πιο βασικών αρχών που πρέπει να έχει ένας κατηγορούμενος για ποινικό αδίκημα σε μια δίκη».
Σε ανακοίνωσή της, εκπρόσωπος του γραφείου του εισαγγελέα του Μανχάταν ανέφερε: «Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να επανεξετάσουμε αυτή την υπόθεση και θα παραμείνουμε σταθεροί στη δέσμευσή μας απέναντι στους επιζώντες σεξουαλικών επιθέσεων».
Ο κ. Γουάινστιν καταγγέλθηκε για σεξουαλική κακοποίηση από περισσότερες από 100 γυναίκες και στη Νέα Υόρκη καταδικάστηκε το 2020 για επίθεση σε δύο από αυτές.
Σε δημοσίευμά τους, οι New York Times σχολιάζουν ότι η απόφαση της Πέμπτης υπογραμμίζει τη δυσκολία του νομικού συστήματος των ΗΠΑ να προσφέρει εξιλέωση σε όσους καταγγέλλουν ότι έχουν πέσει θύματα σεξουαλικών εγκλημάτων.
Οι ΝΥΤ σε ρεπορτάζ τους αναφέρουν ότι η ανατροπή της καταδίκης μπορεί να μοιάζει συγκλονιστική, αλλά η ποινική υπόθεση εναντίον του Γουάινστιν εξ αρχής ήταν εύθραυστη. Οι εισαγγελείς προχώρησαν με ρίσκο και κινούμενοι στα όρια. Δικαστές της Νέας Υόρκης, και πολλές γυναίκες μεταξύ τους, είχαν διατυπώσει τις ενστάσεις τους. «Δεν έχω σοκαριστεί», δήλωσε η πρώην εισαγγελέας του Μανχάταν Ντέμπορα Τουερκχάιμερ, η οποία τώρα είναι καθηγήτρια νομικής στο Νορθγουέστερν.
Συντριπτικά στοιχεία
Τα στοιχεία για την ανάρμοστη σεξουαλική συμπεριφορά του Γουάινστιν είναι συντριπτικά.
Οι αποκαλύψεις είχαν ξεκινήσει το 2017 από τους New York Times. Σχεδόν 100 γυναίκες εμφανίστηκαν με μαρτυρίες για πίεση και χειραγώγηση από τον κ. Γουάινστιν. Οι ιστορίες τους πυροδότησαν το #MeToo.
Αλλά ενώ οι καταγγέλλουσες θα μπορούσαν να γεμίσουν μια ολόκληρη δικαστική αίθουσα, δεν θα μπορούσαν όλες να σταθούν στο επίκεντρο μιας ποινικής δίκης στη Νέα Υόρκη.
Πολλές από τις καταγγελίες αφορούσαν σε σεξουαλική παρενόχληση, η οποία είναι αστική παράβαση, όχι ποινική. Πολλές ήταν από άλλες πολιτείες, ιδίως από την Καλιφόρνια. Αλλες υποθέσεις ξεπερνούσαν τον χρόνο της παραγραφής. Μία από τις αρχικές κατήγορους αποσύρθηκε από τη δίκη λόγω ισχυρισμών για κακή συμπεριφορά της αστυνομίας.
Οι εισαγγελείς του Μανχάταν, υπό την πίεση ότι δεν είχαν ασκήσει κατηγορίες νωρίτερα, πήραν μια σειρά από ρίσκα.
Πρώτον, προχώρησαν σε μια δίκη βασισμένη μόνο σε δύο θύματα, τα οποία τον κατηγόρησαν για σεξουαλική επίθεση, αλλά παραδέχθηκαν επίσης ότι είχαν συναινετικό σεξ μαζί του άλλες φορές. Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, αυτός ο συνδυασμός είναι πολύ περίπλοκος για να οδηγήσει σε καταδικαστικές αποφάσεις.
Για να πείσουν τους ενόρκους, οι δικηγόροι στράφηκαν σε μια αμφιλεγόμενη στρατηγική που τελικά θα οδηγούσε στην ανατροπή της καταδίκης.
Έβαλαν στο εδώλιο επιπλέον γυναίκες με μαρτυρίες για κακοποίηση από τον κ. Γουάινστιν –τις λεγόμενες μάρτυρες Molineux.
Στον απόηχο του #MeToo, ο Γουάινστιν αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει ένα κύμα καταθέσεων από πολλές γυναίκες. «Το έκανα για όλους μας», δήλωσε η Ντον Ντάνινγκ, μάρτυρας στη δίκη. «Το έκανα για τις γυναίκες που δεν μπόρεσαν να καταθέσουν. Δεν μπορούσα να μην το κάνω».
Η κίνηση αυτή, ωστόσο, έμοιαζε με ισορροπία σε έναν τεντωμένο νομικό σχοινί, καθώς έμοιαζε να παραβιάζει έναν βασικό κανόνα των ποινικών δικών: Οι κατηγορούμενοι πρέπει να κρίνονται μόνο για τις πράξεις για τις οποίες κατηγορούνται.
Αυτό το επιχείρημα αποτέλεσε τη βάση για τις επανειλημμένες εφέσεις του κ. Γουάινστιν κατά της καταδίκης του.
Για χρόνια, οι δικηγόροι του υποστήριζαν ότι η δίκη ήταν θεμελιωδώς άδικη, επειδή συμπεριέλαβε μάρτυρες που δεν συνδέονταν με το κατηγορητήριο. Εκτός από τα φερόμενα ως θύματα σεξουαλικής επίθεσης, οι εισαγγελείς κάλεσαν μάρτυρες που μίλησαν για τον χαρακτήρα του κατηγορουμένου και παρουσίασαν τον κ. Γουάινστιν ως μια ιδιότροπη, σκληρή φιγούρα.
Το 2022, ένα εφετείο της Νέας Υόρκης είχε επικυρώσει την καταδίκη του, έπειτα από έντονη συζήτηση των δικαστών.
Έγραψαν ότι η κατάθεση των πρόσθετων μαρτύρων ήταν καθοριστική για να καταδειχθεί ότι ο παραγωγός δεν έβλεπε τα θύματά του ως «ρομαντικές συντρόφους ή φίλες», αλλά ότι «ο στόχος του ήταν ανά πάσα στιγμή να φέρει τις γυναίκες σε τέτοια κατάσταση, ώστε να μπορεί να κάνει σεξ μαζί τους, και ότι το αν οι γυναίκες συναινούσαν ή όχι ήταν άσχετο γι’ αυτόν».
Τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν το ανώτατο δικαστήριο της Νέας Υόρκης εξέτασε την τελευταία έφεσή, η διαδικασία δεν συγκέντρωσε μεγάλη προσοχή. Είχε όμως δραματικό αντίκτυπο καθώς επτά από τους ανώτατους δικαστές της πολιτείας, οι τέσσερις γυναίκες, συζητούσαν για το αν ο άνδρας του οποίου οι πράξεις αποτέλεσαν τον ακρογωνιαίο λίθο του κινήματος #MeToo είχε αντιμετωπιστεί δίκαια στο δικαστήριο.
Το δικαστήριο αποφάσισε, με πλειοψηφία στην οποία συμμετείχαν τρεις γυναίκες δικαστές, να ακυρώσει την καταδίκη και να διατάξει νέα δίκη. «Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκανε εσφαλμένα δεκτή μαρτυρία για φερόμενες προηγούμενες σεξουαλικές πράξεις σε βάρος έτερων προσώπων από τις καταγγέλλουσες των υπό εξέταση εγκλημάτων», έγραψαν οι δικαστές στην απόφασή τους την Πέμπτη.
«Ήταν αποκαρδιωτική απόφαση»
Η απόφαση ήταν αποκαρδιωτική για τις κατήγορους του κ. Γουάινστιν και τους υποστηρικτές του κινήματος #MeToo.
Η Τζέην Μάνινγκ, διευθύντρια του προγράμματος Women’s Equal Justice, έκανε λόγο για «μια συγκλονιστική και αποκαρδιωτική ημέρα για τους επιζώντες σεξουαλικών επιθέσεων» και δήλωσε ότι «δείχνει πόση περισσότερη δουλειά πρέπει να κάνουμε όλοι μας για να προωθήσουμε τα ιδανικά του κινήματος #MeToo».
Η δικαστής Μάντελιν Σίνγκας κατηγόρησε το δικαστήριο ότι δυσκολεύει τα θύματα να αναζητήσουν δικαιοσύνη. «Οι άνδρες που εκμεταλλεύονται κατά συρροή σεξουαλικά τη δύναμή τους πάνω στις γυναίκες –ιδιαίτερα στις πιο ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας– θα καρπωθούν τα οφέλη της σημερινής απόφασης».
