Συμφωνία για τη Γάζα: Οι 96 ώρες που οδήγησαν σε κατάπαυση του πυρός

Μετά από 15 μήνες αιματηρού πολέμου στη Γάζα, μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων επετεύχθη, όπως ανακοίνωσε η αμερικανική κυβέρνηση, έπειτα από ένα τετραήμερο εντατικών διαπραγματεύσεων στην Ντόχα.

Η διαδικασία καθοδηγήθηκε από διπλωμάτες των ΗΠΑ, της Αιγύπτου και του Κατάρ, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι προειδοποιήσεις του εκλεγμένου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Ειδικός Απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Μπρετ ΜακΓκερκ, ηγήθηκε της αμερικανικής ομάδας που εργάστηκε σκληρά από τις 5 Ιανουαρίου, ενώ στο τελικό στάδιο συμμετείχε και ο Στιβ Γουίτκοφ, εκπρόσωπος του εκλεγμένου Προέδρου.

Πηγές αναφέρουν στο Reuters ότι οι επαναλαμβανόμενες δηλώσεις του Τραμπ, με αυστηρές προειδοποιήσεις προς τη Χαμάς, έδωσαν ώθηση στη συμφωνία.

Τα εμπόδια και η τελική ώθηση

Οι διαπραγματεύσεις είχαν κολλήσει λόγω της άρνησης της Χαμάς να αποκαλύψει τον ακριβή αριθμό των ομήρων και τα ονόματά τους. Μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου, η Χαμάς συμφώνησε να παράσχει τη λίστα, γεγονός που επιτάχυνε τις συνομιλίες.

Στο τελευταίο στάδιο, οι διαπραγματευτές εργάζονταν μέχρι τα ξημερώματα της Τετάρτης. Οι εκπρόσωποι του Ισραήλ και της Χαμάς βρίσκονταν σε διαφορετικούς ορόφους του κτιρίου, με τους διαμεσολαβητές να γεφυρώνουν τις διαφορές.

Η συμφωνία περιλαμβάνει:

• Εξι εβδομάδες κατάπαυσης του πυρός.
• Σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα.
• Απελευθέρωση ομήρων από τη Χαμάς με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους.
• Είσοδο 600 φορτηγών ανθρωπιστικής βοήθειας καθημερινά.

Διπλωματικός μαραθώνιος

Πώς φτάσαμε όμως έως εδώ; Η συμφωνία, έπειτα από μήνες διαπραγματεύσεων που δεν είχαν ολοκληρωθεί, απέκτησε δυναμική αφότου το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός τον Νοέμβριο και οι διαπραγματεύσεις έφτασαν σε «σημείο βρασμού» τις τελευταίες 96 ώρες, δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.

Κεντρικό εμπόδιο ήταν η άρνηση της Χαμάς να αναγνωρίσει πόσους ομήρους κρατούσε ή ποιοι από τους ομήρους θα απελευθερώνονταν στην πρώτη φάση της συμφωνίας.

«Αυτό ήταν το κύριο ζήτημα λίγο πριν από την περίοδο των Χριστουγέννων και διατηρήσαμε την πίεση στη Χαμάς, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία υπό οποιεσδήποτε συνθήκες αν δεν προσκομίσει τον πλήρη κατάλογο των ομήρων», δήλωσε στο Reuters Αμερικανός αξιωματούχος που δεν κατονομάζεται.

Στα τέλη Δεκεμβρίου, η Χαμάς συμφώνησε για τον κατάλογο, γεγονός που επιτάχυνε την τελική φάση προς την επίτευξη συμφωνίας για την απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα την απελευθέρωση ορισμένων Παλαιστινίων κρατουμένων που κρατούνται από το Ισραήλ.

Τα κύρια σημεία περιλάμβαναν τους όρους της κατάπαυσης του πυρός, τη σειρά απελευθέρωσης των ομήρων, τον αριθμό των Παλαιστινίων κρατουμένων που θα απελευθέρωνε το Ισραήλ σε αντάλλαγμα και τη μελλοντική ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα, δήλωσε ο ίδιος αξιωματούχος.

Αυτή η φάση των διαπραγματεύσεων έγινε πολύ έντονη.

Η εμπλοκή του Γουίτκοφ με τον ΜακΓκερκ στην τελική φάση των συνομιλιών ήταν μια «γόνιμη συνεργασία μεταξύ των δύο τους για να βοηθήσουν να οριστικοποιηθούν κάποιες από τις τελικές ρυθμίσεις και να τις φέρουν σε πέρας», τόνισε ο Αμερικανός αξιωματούχος.

Ο Γουίτκοφ, ένας επενδυτής ακινήτων που βρίσκεται στην ομάδα Τραμπ, επισκέφθηκε το Ισραήλ για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Νετανιάχου.

Ανθρωπος με γνώση των παρασκηνίων, είπε στο Reuters ότι ο Γουίτκοφ «ήταν σε θέση να πιέσει τον Νετανιάχου να αποδεχθεί τη συμφωνία και να κινηθεί γρήγορα».

Ο Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι μέχρι τις 3 π.μ. τοπική ώρα την Τετάρτη, ο ΜακΓκερκ και οι μεσολαβητές της Αιγύπτου και του Κατάρ συναντούσαν την ισραηλινή ομάδα στον δεύτερο όροφο του χώρου των διαπραγματεύσεων, ενώ οι εκπρόσωποι της Χαμάς βρίσκονταν στον κάτω όροφο.

Λίγες ώρες μετά, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Μπάιντεν ανακοίνωσαν ότι επετεύχθη συμφωνία. Είχαν προηγηθεί διαρροές και ημι-επίσημες διαβεβαιώσεις ότι είχαν όντως διανυθεί και τα τελευταία μέτρα αυτού του διπλωματικού μαραθωνίου.

Οι ΗΠΑ ελπίζουν τώρα ότι η εφαρμογή μπορεί να ξεκινήσει το συντομότερο την Κυριακή, δήλωσε ο αξιωματούχος.

Με περισσότερους από 46.000 νεκρούς στη Γάζα και μια ανθρωπιστική κρίση χωρίς προηγούμενο, οι επόμενες εβδομάδες θα καθορίσουν την πορεία προς την ειρήνη ή την επαναφορά της έντασης. Reuters

Η παγκόσμια κοινότητα χαιρετίζει τη συμφωνία

Η διεθνής κοινότητα χαιρέτισε την επίτευξη της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, με ηγέτες και οργανισμούς να υπογραμμίζουν την ανάγκη για άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και να προτρέπουν σε μακροπρόθεσμες λύσεις για την περιοχή.

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν, ανακοίνωσε ότι επιτεύχθηκε μια ιστορική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, η οποία αναμένεται να δώσει τέλος στις εχθροπραξίες στη Γάζα και να επιτρέψει την επείγουσα αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στον πληθυσμό της περιοχής.

Σε δηλώσεις του από τον Λευκό Οίκο, τόνισε: «Μπορώ να ανακοινώσω ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων έχει επιτευχθεί μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Υστερα από 15 μήνες ανείπωτης οδύνης, οι εχθροπραξίες θα σταματήσουν και σύντομα οι όμηροι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους».

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως μια σημαντική εξέλιξη, τονίζοντας ότι «η προτεραιότητα τώρα είναι η ανακούφιση από την τεράστια οδύνη που προκάλεσε αυτή η σύγκρουση». Επανέλαβε τη δέσμευση του ΟΗΕ για υποστήριξη της εφαρμογής της συμφωνίας και την αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, χαιρέτισε τη συμφωνία, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ταχείας αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.

Ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «πολυαναμενόμενη» και σημείωσε ότι η προσοχή πρέπει να στραφεί στην αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας και στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος για Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. «Για τους αθώους Παλαιστινίους που είδαν τα σπίτια τους να μετατρέπονται σε πεδία μάχης, αυτή η κατάπαυση του πυρός πρέπει να συνοδευτεί από τεράστια ανθρωπιστική βοήθεια», ανέφερε σε δήλωσή του.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση «χαιρέτισε» την είδηση της ανακοίνωσης για τη συμφωνία εκεχειρίας. «Χαιρετίζω τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και τη συμφωνία για τους ομήρους μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, οι οποίες θα φέρουν ανακούφιση στους πληγέντες από αυτή την καταστροφική σύγκρουση», δήλωσε η Ευρωπαία επίτροπος, Ντούμπραβκα Σούιτσα, σε ανάρτησή της στο Χ.

Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπάερμποκ, εξέφρασε την ελπίδα ότι οι όμηροι θα απελευθερωθούν σύντομα και οι θάνατοι στη Γάζα θα σταματήσουν. Κάλεσε όσους έχουν ευθύνη να αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για ειρήνη.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, δήλωσε πως η συμφωνία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την περιφερειακή σταθερότητα.

«Μετά από πάρα πολλούς μήνες συγκρούσεων, νιώθουμε τεράστια ανακούφιση για τους ομήρους, για τις οικογένειές τους και για τον λαό της Γάζας. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η κατάπαυση του πυρός θα βάλει τέλος στις εχθροπραξίες και θα σηματοδοτήσει την αρχή μιας βιώσιμης ειρήνης. Το Βέλγιο είναι έτοιμο να βοηθήσει», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ Ντε Κρο.

«Ξαναγεννιόμαστε»

Η είδηση της συμφωνίας έφερε ρίγη συγκίνησης, δάκρυα και ανάμεικτα συναισθήματα στους Παλαιστίνιους στη Γάζα, καθώς οι μήνες αιματηρών συγκρούσεων φαίνεται να φτάνουν σε ένα τέλος. Οι κάτοικοι ξέσπασαν σε εορτασμούς, με τραγούδια, χορούς και προσευχές.

Η Γκάντα, μια μητέρα πέντε παιδιών που έχει εκτοπιστεί από το σπίτι της, περιέγραψε τα συναισθήματά της: «Κλαίω από χαρά. Ελπίζω ότι όλα αυτά τα βάσανα τελειώνουν τώρα».

Παρόμοια ανάμεικτα συναισθήματα εξέφρασε ο Αχμέντ Ντάχμαν, που σκοπεύει να θάψει τον πατέρα του, ο οποίος παραμένει εγκλωβισμένος στα ερείπια του σπιτιού τους από αεροπορικό χτύπημα.

Η Γάζα, που υπέστη τρομακτικές καταστροφές με περισσότερους από 46.000 νεκρούς, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της περιοχής, αντιμετωπίζει τώρα την πρόκληση της ανασυγκρότησης.

Ο Ιμάν Αλ-Κούκα τόνισε την ανάγκη παγκόσμιας παρέμβασης: «Είναι ώρα ο κόσμος να εστιάσει στη Γάζα, να την ξαναχτίσει και να μας δώσει τη ζωή μας πίσω».