Kathimerini.gr
Δημήτρης Κυριαζής*
Στις ευρωεκλογές του Ιουνίου οι Ευρωπαίοι πολίτες θα εκλέξουν τους εκπροσώπους τους στην Ευρωβουλή. Εμμέσως όμως θα αποφασίσουν, επίσης, και για τη νέα ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ειδικότερα, βάσει της παραγράφου 7 του άρθρου 17 της Συνθήκης για την Ε.Ε., το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ήτοι οι αρχηγοί των 27 κρατών μελών), «λαμβάνοντας υπόψη» τις διεξαχθείσες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποφασίζει με ειδική (αυξημένη) πλειοψηφία για τον υποψήφιο τον οποίο θα προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το αξίωμα του προέδρου της Επιτροπής.
Συνεπώς, ήδη σε ένα πρώτο στάδιο, αυτό της επιλογής του υποψηφίου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών «λαμβάνεται υπόψη», σύμφωνα με το γράμμα της Συνθήκης. Τι ακριβώς συνεπάγεται αυτό; Αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι ο αρχηγός του κόμματος που διαθέτει την πλειοψηφία στην Ευρωβουλή, π.χ. σήμερα το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, θα προταθεί ως υποψήφιος πρόεδρος της Επιτροπης. Επίσης, δεν σημαίνει ότι ακολουθείται υποχρεωτικά η διαδικασία των Spitzenkandidaten, σύμφωνα με την οποία κάθε πολιτικό κόμμα προτείνει έναν επικεφαλής υποψήφιο για την προεδρία της Επιτροπής και, αν αυτό το κόμμα επικρατήσει στις ευρωεκλογές, “δικαιούται” να αξιώσει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιλέξει τον επικεφαλής υποψήφιό του. Παρότι το 2014 ακολουθήθηκε αυτή η διαδικασία και Πρόεδρος της Επιτροπής αναδείχθηκε ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, το 2019 δεν συνέβη το ίδιο με την επιλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Επανερχόμενοι στον κεντρικό ρόλο του Ευρωκοινοβουλίου και άρα των ευρωεκλογών, παρατηρούμε ότι σε ένα δεύτερο και κρισιμότερο στάδιο, αφού το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προτείνει έναν συγκεκριμένο υποψήφιο στο Ευρωκοινοβούλιο, εκείνος εκλέγεται από αυτό με την πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν. Εάν ο υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφασίζοντας με ειδική (αυξημένη) πλειοψηφία, προτείνει εντός μηνός νέον υποψήφιο, ο οποίος εκλέγεται από το Ευρωκοινοβούλιο, με την ίδια διαδικασία.
Συνεπώς, χωρίς την «ευλογία» του Ευρωκοινοβουλίου δεν δύναται να ολοκληρωθεί η εκλογή της νέας ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ήτοι του πιθανότατα σπουδαιότερου πολιτικού οργάνου της Ε.Ε. Κατ’ αποτέλεσμα, κάθε ψήφος στις ευρωεκλογές είναι καίριας σημασίας για τον καθορισμό της πολιτικής κατεύθυνσης της Ένωσης την επόμενη πενταετία. Δεδομένου, επίσης, ότι το Ευρωκοινοβούλιο αποτελεί συννομοθέτη στο πλαίσιο της υιοθέτησης της ενωσιακής νομοθεσίας, οι ευρωβουλευτές που θα αναδειχθούν τον Ιούνιο θα συναποφασίζουν για τα περισσότερα μείζονα ενωσιακά νομοθετήματα, τα οποία φυσικά έχουν άμεσο αντίκτυπο στην εθνική έννομη τάξη.
Επομένως, οι επερχόμενες ευρωεκλογές έχουν πολυεπίπεδη σημασία και δεν αποτελούν μια δημοκρατική «άσκηση» απομακρυσμένη από την ελληνική πραγματικότητα, αλλά μια κρίσιμη συγκυρία, η οποία εν πολλοίς θα καθορίσει την πολιτική κατεύθυνση της ΕΕ και της Ελλάδας για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η συμμετοχή μας και η ψήφος μας είναι πιο αναγκαία από ποτέ.
*Ο κ. Δημήτρης Κυριαζής είναι εκλεγμένος επίκουρος καθηγητής στη Νομική Σχολή ΑΠΘ
