Kathimerini.gr
Γιώργος Σκαφιδάς
(Τουλάχιστον) επτά παραιτήσεις μέσα σε λίγες ώρες, εν μέσω πολέμου: Αιτία προβληματισμού, ή μήπως ευκαιρία για ανασύνταξη; Παραδοχή εσωτερικών αρρυθμιών, ή μήπως (επανεκ)κίνηση με στόχο την αναζωογόνηση; Όπως και αν προσεγγίσει κανείς τις εξελίξεις των τελευταίων ωρών, η ουκρανική κυβέρνηση καλείται πια να βγει ισχυρή, εάν όχι ισχυρότερη, μέσα από τον μεγαλύτερο ανασχηματισμό των τελευταίων δυόμισι εμπόλεμων ετών.
Μέσα σε λίγες ώρες, τέσσερις Ουκρανοί υπουργοί (Δικαιοσύνης, Περιβάλλοντος, Εξωτερικών, Στρατηγικών Αμυντικών Βιομηχανιών), η αναπληρώτρια πρωθυπουργός Oλγα Στεφανίσινα, ο επικεφαλής του Ταμείου Κρατικής Περιουσίας Βιτάλι Κόβαλ και ο στενός συνεργάτης του Ζελένσκι στο γραφείο της ουκρανικής προεδρίας Ρόστισλαβ Σούρμα, είδαν την πόρτα της εξόδου, ενώ είχε προηγηθεί και η, «πολιτικά υποκινούμενη» όπως καταγγέλθηκε, αποπομπή του Βολοντίμιρ Κουντρίτσκι από το τιμόνι της κρατικής επιχείρησης ηλεκτρισμού Ukrenergo. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ενδέχεται μάλιστα να ακολουθήσουν και άλλες παραιτήσεις, ακόμη και του μισού υπουργικού συμβουλίου, ενώ κορυφαία στελέχη του κόμματος του Ζελένσκι υποστηρίζουν ότι οι νέοι διορισμοί θα αρχίσουν να ανακοινώνονται από την Πέμπτη και έπειτα.
Εάν η καρατόμηση του Βαλέρι Ζαλούζνι (που από «σιδερένιος στρατηγός» και αρχηγός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, «κατέληξε» πρέσβης της Ουκρανίας στο Λονδίνο) είχε προκαλέσει «ανησυχία» διεθνώς μεταξύ των φίλων της Ουκρανίας τον περασμένο Φεβρουάριο, πλέον η «ανησυχία» επιστρέφει στο προσκήνιο με φόντο την έξοδο υπουργών όπως είναι ο Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα ο οποίος βρισκόταν στο τιμόνι της ουκρανικής διπλωματίας ήδη από τον Μάρτιο του 2020.
Ο Ντμίτρο Κουλέμπα (REUTERS/Valentyn Ogirenko/File Photo)
Ο ίδιος ο Ζελένσκι έσπευσε να δικαιολογήσει αυτές τις αλλαγές φρουράς με το αιτιολογικό ότι η Ουκρανία χρειάζεται «νέα ενέργεια» προκειμένου «να επιτύχει τα αποτελέσματα που έχει ανάγκη». Σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο, οι αντικαταστάσεις έχουν ως στόχο την περαιτέρω ενίσχυση του ουκρανικού κράτους σε μια σειρά από μέτωπα και τομείς.
Ουκρανοί βουλευτές υποστηρίζουν από την πλευρά τους, ότι από την στιγμή που στην Ουκρανία δεν διεξάγονται πια εκλογές λόγω πολέμου και στρατιωτικού νόμου, «ο κυβερνητικός ανασχηματισμός αποτελεί τον καλύτερο τρόπο ένταξης νέων προσώπων και ιδεών στην κυβέρνηση», με την υποσημείωση ωστόσο ότι και τα δύο, τόσο τα πρόσωπα όσο και οι ιδέες, είναι «απολύτως απαραίτητα» αυτήν τη στιγμή, όπως δηλώνει η Ουκρανή πολιτικός και ακαδημαϊκός Ινά Σοβσούν στο BBC.
Υπενθυμίζεται, ωστόσο, ότι αυτές δεν είναι οι πρώτες παραιτήσεις ή αποπομπές υπουργών που καταγράφονται εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία.
Αντιθέτως, τους περασμένους μήνες είχαν παραιτηθεί ή αποπεμφθεί και άλλοι: ο Ολέξι Ρέζνικοφ από την ηγεσία του υπουργείο Αμυνας πέρυσι (στη σκιά σκανδάλων διαφθοράς), ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Ολεξάντρ Κουμπράκοφ τον περασμένο Μάιο, και ο επικεφαλής της υπηρεσίας για την αποκατάσταση και την ανάπτυξη των υποδομών Μουσταφά Ναγιέμ τον περασμένο Ιούνιο, κάποιοι μάλιστα από αυτούς (όπως ο Ναγιέμ) καταγγέλλοντας «συστημικά εμπόδια που δεν τους επέτρεπαν να ασκούν απρόσκοπτα τα καθήκοντά τους».
Το τέλμα που παραμένει
Όταν ο Ολεξάντρ Σίρσκι, ένας βετεράνος του πολέμου της ανατολικής Ουκρανίας, ανέλαβε τον περασμένο Φεβρουάριο, με απόφαση του ιδίου του Ζελένσκι στον οποίο ήταν άλλωστε «κοντά», την ηγεσία των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στη θέση του Βαλέρι Ζαλούζνι, το στοίχημα ήταν εκείνο της εξόδου από το τέλμα στο οποίο έδειχναν να έχουν πέσει οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις έπειτα από την αποτυχία της αντεπίθεσης του 2023 στα ανατολικά.
Περίπου οχτώ μήνες μετά, εκείνο το «τέλμα» υπό μια έννοια παραμένει, παρά την «έκπληξη» της χερσαίας ουκρανικής εισβολής στο ρωσικό Κουρσκ, την αποδέσμευση της στρατιωτικής βοήθειας από το αμερικανικό Κογκρέσο, τις διμερείς συμφωνίες Ουκρανίας-νατοϊκών και την έλευση στην Ουκρανία των πρώτων F-16 (ένα από τα οποία συνετρίβη όμως την περασμένη εβδομάδα).
Παρά τα προαναφερθέντα, το ρωσικό σφυροκόπημα συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, βάζοντας στο στόχαστρο ουκρανικές πόλεις όχι μόνο στα ανατολικά αλλά και στα δυτικά (βλ. Λβιβ, Κίεβο), ενώ οι ρωσικές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος εντός της Ουκρανίας (κοντά στο Ποκρόφσκ) και ο Πούτιν «παίζει καθυστερήσεις» στο Κουρσκ θεωρώντας ότι μπορεί να «απορροφήσει» αυτό το εσωτερικό μεν αλλά και περιφερειακό συνάμα πλήγμα όχι μόνο επικοινωνιακά αλλά και πρακτικά.
Δύο μήνες πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου (αλλά και από την επόμενη διεθνή ειρηνευτική διάσκεψη για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία που ενδέχεται να διεξαχθεί επίσης τον Νοέμβριο), και ενώ βλέπουν κάποιες εχθρικές προς την ουκρανική βοήθεια πολιτικές δυνάμεις (βλ. AfD, BSW κ.ά.) να ανεβαίνουν σε Ευρώπη (βλ. ευρωεκλογές) και Γερμανία (βλ. Θουριγγία), οι Ουκρανοί καλούνται να κρατήσουν τη Δύση δυναμικά στο πλευρό τους αλλά και να αποκτήσουν μεγαλύτερα ερείσματα στις ρωσικές σφαίρες επιρροής του Παγκοσμίου Νότου (βλ. πρόσφατη επίσκεψη Ναρέντρα Μόντι στο Κίεβο).
Ο αγώνας «επιβίωσης» του Ζελένσκι
Ο χρόνος όμως μετρά αντίστροφα καθώς τα βάρη του πολέμου σωρεύονται στις πλάτες των Ουκρανών συνολικά αλλά και (πολιτικά) του ιδίου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ο οποίος καλείται πια να διαχειριστεί «εκρήξεις» δυσαρέσκειας και επικρίσεις. Πώς; Ενδεχομένως αποπέμποντας κάποιους από όσους θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «δυσάρεστοι» για τον ίδιο ή «αναποτελεσματικοί» και ενισχύοντας τον κύκλο των δικών του εκλεκτών εντός της κυβέρνησης. Η μοίρα του Ζελένσκι είναι, άλλωστε, άρρηκτα δεμένη με την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία. Πέρα από τις όποιες αλλαγές σε επίπεδο προσώπων πάντως, όλα (ακόμη και τα πρόσωπα) θα κριθούν εκ του αποτελέσματος…
Όσο για τον ίδιο τον Ζελένσκι, εκείνος ετοιμάζεται να επιστρέψει στις ΗΠΑ αυτόν τον μήνα με σκοπό να παρουσιάσει στη διοίκηση Μπάιντεν τα δικά του (αναθεωρημένα;) σχέδια για το μέλλον του Ουκρανικού…
