Παρ’ όλες τις απειλές του ότι θα πυροβολήσει τακτικά πυρηνικά όπλα σε ουκρανικούς στόχους, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακαλύπτει τώρα αυτό όπου κατέληξαν οι ίδιες οι ΗΠΑ πριν από χρόνια, υποψιάζονται Αμερικανοί αξιωματούχοι: Τα μικρά πυρηνικά όπλα είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν, πιο δύσκολο να ελεγχθούν και περισσότερο όπλο τρόμου και εκφοβισμού παρά πολεμικό όπλο.
Οι αναλυτές εντός και εκτός της αμερικανικής κυβέρνησης που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τις απειλές του κ. Πούτιν έχουν αμφιβάλει για το πόσο χρήσιμα θα ήταν τέτοια όπλα —που παραδίδονται σε βλήμα πυροβολικού ή ρίχνονται στο πίσω μέρος ενός φορτηγού— για την προώθηση των στόχων του.
Η κύρια χρησιμότητα, λένε πολλοί Αμερικανοί αξιωματούχοι, θα ήταν ως μέρος μιας ύστατης προσπάθειας του κ. Πούτιν να σταματήσει την ουκρανική αντεπίθεση, απειλώντας να καταστήσει μέρη της Ουκρανίας ακατοίκητα. Οι αξιωματούχοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για να περιγράψουν μερικές από τις πιο ευαίσθητες συζητήσεις εντός της διοίκησης.
Τα σενάρια για το πώς θα μπορούσαν να το κάνουν οι Ρώσοι ποικίλλουν πολύ. Θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν ένα βλήμα πλάτους 6 ιντσών από ένα πυροβόλο όπλο σε ουκρανικό έδαφος ή μια κεφαλή μισού τόνου από έναν πύραυλο που βρισκόταν πάνω από τα σύνορα στη Ρωσία. Οι στόχοι μπορεί να είναι μια ουκρανική στρατιωτική βάση ή μια μικρή πόλη. Το πόση καταστροφή – και παρατεταμένη ακτινοβολία – θα προέκυπτε εξαρτάται από παράγοντες όπως το μέγεθος του όπλου και οι άνεμοι. Αλλά ακόμη και μια μικρή πυρηνική έκρηξη θα μπορούσε να προκαλέσει χιλιάδες θανάτους και να καταστήσει μια βάση ή μια περιοχή στο κέντρο της πόλης ακατοίκητη για χρόνια.
Ωστόσο, οι κίνδυνοι για τον Πούτιν θα μπορούσαν εύκολα να αντισταθμίσουν τυχόν κέρδη. Η χώρα του θα μπορούσε να γίνει διεθνής παρίας και η Δύση θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την έκρηξη για να φέρει την Κίνα και την Ινδία, και άλλους που αγοράζουν ακόμα ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σε κυρώσεις στις οποίες αντιστάθηκαν. Έπειτα, υπάρχει το πρόβλημα των ανέμων: Η ακτινοβολία που απελευθερώνεται από τα ρωσικά όπλα θα μπορούσε εύκολα να εκτοξευθεί πίσω στο ρωσικό έδαφος.
Εδώ και μήνες, προσομοιώσεις υπολογιστή από το Πεντάγωνο, τα πυρηνικά εργαστήρια των ΗΠΑ και τις υπηρεσίες πληροφοριών προσπαθούν να μοντελοποιήσουν τι μπορεί να συμβεί και πώς θα μπορούσαν να αντιδράσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν είναι εύκολο έργο γιατί τα τακτικά όπλα διατίθενται σε πολλά μεγέθη και ποικιλίες, τα περισσότερα με ένα μικρό κλάσμα της καταστροφικής δύναμης των βομβών που έριξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι το 1945.
Σε μια φλογερή ομιλία την περασμένη εβδομάδα, γεμάτη ταραχές και απειλές, ο κ. Πούτιν είπε ότι αυτοί οι βομβαρδισμοί «δημιούργησαν προηγούμενο».
Τα αποτελέσματα της μοντελοποίησης, είπε ένας αξιωματούχος που γνωρίζει την προσπάθεια, ποικίλλουν δραματικά – ανάλογα με το αν ο στόχος του κ. Πούτιν είναι μια απομακρυσμένη ουκρανική στρατιωτική βάση, μια μικρή πόλη ή μια έκρηξη «επίδειξης» πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα.
Μεγάλη μυστικότητα περιβάλλει το οπλοστάσιο τακτικών όπλων της Ρωσίας, τα οποία ποικίλλουν σε μέγεθος και ισχύ. Το όπλο για το οποίο ανησυχούν περισσότερο οι Ευρωπαίοι είναι η βαριά κεφαλή που ταιριάζει στην κορυφή ενός πυραύλου Iskander-M και θα μπορούσε να φτάσει σε πόλεις της Δυτικής Ευρώπης. Τα ρωσικά στοιχεία ανεβάζουν τη μικρότερη πυρηνική έκρηξη από το ωφέλιμο φορτίο Iskander σε περίπου το ένα τρίτο της εκρηκτικής ισχύος της βόμβας της Χιροσίμα.
Πολλά περισσότερα είναι γνωστά για τα τακτικά όπλα που σχεδιάστηκαν για το οπλοστάσιο των ΗΠΑ στον Ψυχρό Πόλεμο. Ένα που κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950, που ονομαζόταν Ντέιβι Κρόκετ, από το όνομα του συνοριοφύλακα που πέθανε στο Άλαμο, ζύγιζε περίπου 70 κιλά. Έμοιαζε με… μεγάλο καρπούζι με τέσσερα πτερύγια. Σχεδιάστηκε για να πυροδοτείται από το πίσω μέρος ενός τζιπ και είχε περίπου το ένα χιλιοστό της ισχύος της βόμβας που έπεσε στη Χιροσίμα.
Αλλά καθώς προχωρούσε ο Ψυχρός Πόλεμος, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και οι Σοβιετικοί ανέπτυξαν εκατοντάδες παραλλαγές. Κάποια στιγμή στη δεκαετία του 1970, το ΝΑΤΟ διέθετε πάνω από 7.400 τακτικά πυρηνικά όπλα, σχεδόν τέσσερις φορές το σημερινό εκτιμώμενο ρωσικό απόθεμα.
Την περασμένη εβδομάδα, το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η ρωσική πυρηνική χρήση θα ήταν επομένως ένα τεράστιο στοίχημα για περιορισμένα κέρδη που δεν θα επιτύγχαναν τους δεδηλωμένους πολεμικούς στόχους του Πούτιν. Στην καλύτερη περίπτωση, η ρωσική πυρηνική χρήση θα πάγωνε τις γραμμές του μετώπου στην τρέχουσα θέση τους και θα επέτρεπε στο Κρεμλίνο να διατηρήσει το κατεχόμενο έδαφός του στην Ουκρανία». Ακόμη και αυτό, κατέληξε, θα απαιτούσε «πολλαπλά τακτικά πυρηνικά όπλα».
Αλλά δεν θα επέτρεπε, σύμφωνα με το ινστιτούτο, «οι ρωσικές επιθέσεις να καταλάβουν ολόκληρη την Ουκρανία». Ο οποίος ήταν, φυσικά, ο αρχικός στόχος της Μόσχας.
