ΠΗΓΗ: AP
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ πρόκειται να βρεθεί αντιμέτωπος με σοβαρά εμπόδια εάν πράγματι προσπαθήσει να επισπεύσει τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το βασικότερο όλων έχει να κάνει με το γεγονός ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν είναι έτοιμη να σταματήσει τις μάχες, αναφέρει σε ανάλυσή του το Associated Press.
Το σχέδιο του Σι να έχει απεσταλμένο στην Ουκρανία, επιτρέπει στην κυβέρνησή του να αντικρούσει τις επικρίσεις για την υποστήριξη προς τη Μόσχα και να επιδιώξει να αποκτήσει έναν πιο σημαντικό ρόλο ως διπλωματική δύναμη.
Αυτή του η ανακοίνωση, η οποία έγινε την Τετάρτη κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αποτέλεσε αισιόδοξο σημάδι ότι το Πεκίνο ίσως χρησιμοποιήσει τις στενές του σχέσεις με τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν ώστε να ασκήσει πιέσεις για ειρήνευση. Παράλληλα, ωστόσο, υπήρξε και σκεπτικισμός για το εάν η κινεζική πλευρά ενδιαφέρεται πραγματικά για τον τερματισμό μιας εισβολής που αρνήθηκε να καταδικάσει ή εάν απλώς προωθεί τα συμφέροντά της, υπογραμμίζει το ΑP.
Σημειώνεται ότι όλα άρχισαν με την ειρηνευτική πρόταση του Πεκίνου τον Φεβρουάριο, η οποία καλούσε σε κατάπαυση του πυρός, σε διαπραγματεύσεις και τερματισμό των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Δεν έδινε ωστόσο περαιτέρω λεπτομέρειες, αλλά επαναλάμβανε τους ρωσικούς ισχυρισμούς πως για την εισβολή ευθύνονται οι δυτικές κυβερνήσεις.
Η Κίνα έχει σοβαρούς λόγους για να επιθυμεί τον τερματισμό του πολέμου, καθώς συντάραξε την οικονομία της λόγω της αύξησης των τιμών πετρελαίου, σιτηρών και άλλων προϊόντων. Το Πεκίνο προειδοποίησε επίσης την Τετάρτη για τους κινδύνους ενός πυρηνικού πολέμου, αφού η Ρωσία είχε ανακοινώσει νωρίτερα πως θα μετέφερε πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία.
«Το συμφέρον της Κίνας τυχαίνει να ευθυγραμμίζεται με τον τερματισμό του πολέμου», αναφέρει ο Τζον Ντέλουρι, ειδικός στις Διεθνείς Σχέσεις από το Πανεπιστήμιο Yonsei της Σεούλ.
«Δεν συμφέρει το Πεκίνο να δει τη Ρωσία να ταπεινώνεται αλλά ούτε και να θριαμβεύει», σημειώνει ο ίδιος. «Η καλύτερη επιλογή είναι η κατάπαυση του πυρός και, μαζί με αυτήν, οι οικονομικές ευκαιρίες για συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο».
Η ανακοίνωση της Τετάρτης δεν έδωσε πάντως κάποια ένδειξη σχετικά με το τι μπορεί να προτείνει η Κίνα για τη διευθέτηση των ζητημάτων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας.
Στόχος το «κενό» μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ
Είναι επίσης πιθανό ότι, παίζοντας τον ρόλο του ειρηνοποιού, το Πεκίνο ίσως προσπαθεί να χωρίσει τους Ευρωπαίους συμμάχους του από τις ΗΠΑ, τις οποίες ο Σι κατηγορεί για προσπάθεια παρεμπόδισης της οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης της χώρας του.
Παράλληλα, το Πεκίνο προσπαθεί να επιδιορθώσει τις σχέσεις του με την Ευρώπη μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε δήλωση του Κινέζου πρέσβη στη Γαλλία, ο οποίος αμφισβήτησε την εθνική κυριαρχία των πρώην Σοβιετικών χωρών, όπως η Ουκρανία αλλά και μέλη της Ε.Ε. όπως η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία.
«Η προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα “κενό” μεταξύ των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων εταίρων, αποτελεί σημαντικό στόχο [για το Πεκίνο]», αναφέρει ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ από τη δεξαμενή σκέψης Carnegie Endowment for International Peace. «Για να το πετύχει αυτό, η Κίνα θα πρέπει να προσποιηθεί ότι είναι μια δύναμη που προσπαθεί ενεργά για ειρήνη».
Το Πεκίνο δεν στηρίζει πάντα τον Πούτιν
Επιπλέον, η ανακοίνωση της Τετάρτης ήταν μια ευκαιρία για το Πεκίνο να δείξει ότι δεν συμφωνεί πάντα με τη Μόσχα, αν και οι δυτικοί επικριτές εξακολουθούν να επισημαίνουν πως η κινεζική πλευρά αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και αέριο, βοηθώντας τον Πούτιν να διαχειριστεί το πλήγμα των κυρώσεων, ενώ του παρέχει και πολιτική στήριξη.
Η κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ θεωρεί το Κρεμλίνο ως εταίρο στην προσπάθεια αντίστασης στην κυριαρχία των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τα διεθνή ζητήματα. Σε κοινή τους ανακοίνωση πριν την εισβολή στην Ουκρανία, ο Σι και ο Πούτιν δήλωσαν ότι η φιλία τους «δεν έχει όρια», ενώ οι ναυτικές δυνάμεις των χωρών τους πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις με το Ιράν τον Μάρτιο.
Παρ’ όλα αυτά, όμως, η κινεζική κυβέρνηση αναφέρει ότι η σχέση των δύο πλευρών δεν έχει «συμμαχικά» χαρακτηριστικά. Το Πεκίνο έχει μάλιστα δεσμευθεί να μην στείλει όπλα σε καμία από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές στην Ουκρανία.
«Η Κίνα δεν έχει συστρατευθεί ποτέ με μία μόνο πλευρά», αναφέρει ο Ντα Γουέι, ειδικός στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων από το Πανεπιστήμιο Tsinghua στο Πεκίνο. «Ποιος δυτικός ηγέτης έχει διατηρήσει επικοινωνία και με τις δύο πλευρές;», αναφέρει.
«Πιστεύω πως αυτό αποτελεί απόδειξη της δίκαιης και αντικειμενικής πρόθεσης της Κίνας να προωθήσει ειρηνευτικές συνομιλίες».
Λίγες οι ελπίδες για συνομιλίες
Η κυβέρνηση Ζελένσκι δήλωσε σε ανακοίνωσή της ότι η συνομιλία με τον Σι, είναι πιθανό να οδηγήσει σε «πιθανή επικοινωνία με στόχο της επίτευξης μιας δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης για την Ουκρανία». Ο Ζελένσκι ανέφερε μάλιστα ότι προσκάλεσε τον Σι στην Ουκρανία στις 29 Μαρτίου, αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν επιβεβαίωσε εάν αυτό τελικά θα συμβεί.
Παρά τα παραπάνω, οι πολιτικοί αναλυτές αναφέρουν ότι είναι μικρή η πιθανότητα προόδου. Εκτιμάται μάλιστα πως η Ουκρανία ετοιμάζεται για αντεπίθεση ώστε να ανακαταλάβει τα εδάφη που έθεσε υπό την κατοχή της η Ρωσία.
Μια πιθανή λύση είναι «ίσως χρόνια, ακόμα και δεκαετίες, μακριά, καθώς το χάσμα μεταξύ των θέσεων Ρωσίας και Ουκρανίας, εξακολουθεί να είναι μεγάλο», αναφέρει ο Γκαμπούεφ.
Ο Σι Γινχόνγκ, ειδικός στις διεθνείς σχέσεις από το Πανεπιστήμιο Ρένμιν στο Πεκίνο, σημείωσε πως το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες είναι «σχεδόν αδύνατες», ενώ ο Ζελένσκι τόνισε στον Σι τη σημασία της ανάκτησης όλων των εδαφών που έχουν καταλάβει οι Ρώσοι.
«Καμία από τις δύο πλευρές δεν φάνηκε στην ουσία να συμφωνεί με την πρωτοβουλία της Κίνας, η οποία απέχει πολύ από αυτό για το οποίο πασχίζουν», είπε ο Σι.
