Kathimerini.gr
Χλόη Αννα Βλασσοπούλου
Στις 9 Ιουνίου ο πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε τη διάλυση της γαλλικής βουλής καλώντας τον «κυρίαρχο λαό» να δώσει «μια ξεκάθαρη πλειοψηφία για να μπορεί η χώρα να δρα σε συνθήκες ηρεμίας και αρμονίας». Αυτό δεν επιτεύχθηκε. Η επόμενη μέρα του δεύτερου γύρου των βουλευτικών εκλογών βρίσκει το γαλλικό κοινοβούλιο χωρισμένο σε τρία σχεδόν ισοδύναμα στρατόπεδα που αδυνατούν να συνεργαστούν: το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, συμμαχία ετερόκλητων αριστερών κομμάτων, με 178 έδρες, την Αναγέννηση του Ε. Μακρόν με 150 έδρες και την Εθνική Συσπείρωση του Ζ. Μπαρντελά με 142 έδρες. Σε τι φαίνεται να αποσκοπούσε ο πρόεδρος εκθέτοντας τη χώρα σε ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα και ποιος είναι ο απολογισμός της επόμενης ημέρας;
Ο Εμανουέλ Μακρόν ήρθε στην εξουσία ιδρύοντας ένα κόμμα του «ni-ni», ούτε δεξιά ούτε αριστερά. Στην πορεία όμως η ισορροπία αυτή δεν ευοδώθηκε και η στροφή προς τα δεξιά τροφοδότησε κοινωνικές εξεγέρσεις (βλέπε «Κίτρινα Γιλέκα») που ωφέλησαν τα ακραία κόμματα. Αυτό φάνηκε ήδη στις βουλευτικές εκλογές του 2022 όπου η κυβέρνηση του προέδρου έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στη βουλή, ενώ το κόμμα της Λεπέν πέρασε από τις 8 στις 89 έδρες και του Μελανσόν από τις 17 στις 75 έδρες. Ο πρόεδρος Μακρόν όμως δεν άλλαξε ρότα. Οι δύο νόμοι που πέρασε βασιζόμενος σε ψήφους από τη Δεξιά (για τις συντάξεις το 2023) και την Ακροδεξιά (για τη μετανάστευση το 2024), σε κλίμα έντονης αντίδρασης, είναι ενδεικτικοί.Τα αποτελέσματα των τελευταίων ευρωεκλογών ήρθαν να επιβεβαιώσουν την πτώση του μακρονισμού με την πρωτιά της Ακροδεξιάς και την υποχώρηση του κυβερνώντος κόμματος στο 14,6%. Πώς θα μπορούσε ο πρόεδρος να αγνοήσει αυτή τη νέα πραγματικότητα που στις παρελθούσες ακροαριστερές αμφισβητήσεις έρχεται να προστεθεί η Ακροδεξιά ως πρώτη πολιτική δύναμη, ενώ το κόμμα του είναι μειοψηφικό στη βουλή; Τρεις βασικές υποθέσεις στήριξαν την απόφαση πρόωρων εκλογών εντός σύντομου χρονικού διαστήματος: ότι το ρεπουμπλικανικό μέτωπο θα λειτουργήσει, ότι αν το ρεπουμπλικανικό μέτωπο δεν λειτουργήσει και η Ακροδεξιά έρθει στην εξουσία, οι ψηφοφόροι θα έχουν τρία χρόνια, μέχρι τις προεδρικές εκλογές, για να την απομυθοποιήσουν, ότι τα αριστερά κόμματα δεν θα έχουν τον χρόνο να συνενωθούν πίσω από ένα κοινό πρόγραμμα ώστε να ανταγωνιστούν την Αναγέννηση. Η πρώτη υπόθεση επαληθεύτηκε και κατά συνέπεια απέκλεισε τη δεύτερη. Οι Γάλλοι ψηφοφόροι κινητοποιήθηκαν μαζικά (η υψηλότερη συμμετοχή από οποιαδήποτε άλλη εκλογική αναμέτρηση αυτού του τύπου τον 21ο αιώνα) για να ψηφίσουν στον δεύτερο γύρο «χρήσιμα» μπλοκάροντας πολλούς ακροδεξιούς υποψηφίους. Η τρίτη υπόθεση όμως δεν επαληθεύτηκε και η προσπάθεια του Εμανουέλ Μακρόν να παρουσιάσει την Αναγέννηση ως τη μόνη ρεπουμπλικανική δύναμη ικανή να κυβερνήσει απέτυχε.
Βγήκε κανείς κερδισμένος από το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουλίου; Ο ίδιος ο πρόεδρος βρίσκεται αποδυναμωμένος από πολλές απόψεις. Το κόμμα του έχασε 106 έδρες προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια στα μέλη του. Εχασε επίσης τη σχετική πλειοψηφία που του επέτρεπε να εφαρμόζει, έστω και με δυσκολία, το πολιτικό του πρόγραμμα. Στη μάλλον απίθανη περίπτωση σύστασης κυβέρνησης συνεργασίας με κέντρο την αριστερή συμμαχία, χάνει τον έλεγχο της εσωτερικής πολιτικής. Στην περίπτωση αδυναμίας σύστασης κυβέρνησης συνεργασίας, ο πρόεδρος ορίζει μία υπηρεσιακή κυβέρνηση που διευθετεί τις τρέχουσες υποθέσεις χωρίς ουσιαστική άσκηση πολιτικής. Τέλος, ο πρόεδρος μπορεί να προβεί σε νέα διάλυση της βουλής σε ένα χρόνο, κάτι που ενέχει τον κίνδυνο να ενισχύσει περαιτέρω τη δυναμική της Ακροδεξιάς ως κυβερνητικής εναλλακτικής. Η μόνη ελπίδα επιστροφής του προέδρου Μακρόν στο επίκεντρο της γαλλικής πολιτικής σκηνής θα ήταν να γίνει το κόμμα του πυλώνας συσπείρωσης μετριοπαθών της αριστερής και της δεξιάς πτέρυγας του κοινοβουλίου, αλλά ούτε οι αριθμοί βγαίνουν, ούτε οι άλλες δυνάμεις επιθυμούν κάτι τέτοιο. Συνεπώς, για τα τρία χρόνια που του υπολείπονται στην προεδρία, κινδυνεύει να περιοριστεί, κατά την απαξιωτική έκφραση των Γάλλων, στην εγκαινίαση χρυσανθέμων.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο κατέλαβε 47 επιπλέον έδρες. Αυτή η επιτυχία είναι όμως σχετική γιατί οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ρεπουμπλικανικό μέτωπο που οδήγησε δεξιούς ψηφοφόρους να ψηφίσουν αριστερούς υποψηφίους για να αποφευχθεί η εκλογή των ακροδεξιών τους αντιπάλων και όχι για να κυβερνήσει η Αριστερά. Παράλληλα, οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν πως η αριστερή συμμαχία συστήθηκε με βιασύνη και τα μέλη της δεν συμφωνούν ούτε στη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουν, ούτε στα πρόσωπα που θα κληθούν να κυβερνήσουν. Επίσης, η παρουσία του Μελανσόν αποκλείει το άνοιγμα προς άλλες πολιτικές δυνάμεις. Οσον αφορά την Εθνική Συσπείρωση, έχασε άλλη μία ευκαιρία να ανέλθει στην εξουσία. Πρέπει όμως αυτό να εκληφθεί ως αποτυχία; Πρώτον, κατέλαβε 53 επιπλέον έδρες. Δεύτερον και κυριότερο, πρόκειται για το μόνο κόμμα που ωφελείται από τις αδιέξοδες διαπραγματεύσεις μεταξύ των υπόλοιπων κομμάτων. Οταν ο Μπαρντελά έλεγε προεκλογικά πως «είμαστε η μόνη αξιόπιστη πολιτική δύναμη», κινδυνεύει να βγει αληθινός…
Εν τω μεταξύ, ο μεγαλύτερος χαμένος είναι ο γαλλικός λαός, ο οποίος, υπό την απειλή της ανόδου της Ακροδεξιάς στην εξουσία, ζει σε μια ακυβέρνητη πολιτεία.
* Η κ. Χλόη Αννα Βλασσοπούλου είναι καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Université de Picardie Jules Verne στη Γαλλία.
