Η NASA αποκάλυψε τις πρώτες εικόνες νεφελωμάτων και εξωπλανητών

Η NASA αποκάλυψε όλες τις πρώτες εικόνες που τράβηξε το πανίσχυρο τηλεσκοπίου Webb, τις οποίες περίμεναν επί χρόνια οι αστρονόμοι σε όλον τον πλανήτη. Σε απευθείας μετάδοση, που κράτησε μία ώρα, οι φωτογραφίες αυτές παρουσιάστηκαν μία προς μία: δύο νεφελώματα που παρουσιάζουν τον κύκλο ζωής των άστρων, ένας εξωπλανήτης και μια συστάδα γαλαξιών.

«Κάθε εικόνα είναι και μια νέα ανακάλυψη», σχολίασε ο διευθυντής της NASA Μπιλ Νέλσον. «Η καθεμιά από αυτές θα δώσει στην ανθρωπότητα μια άποψη του σύμπαντος, την οποία δεν είχαμε δει ποτέ στο παρελθόν».

Την Δευτέρα παρουσιάστηκε μια πρώτη φωτογραφία που τραβήχτηκε από το τηλεσκόπιο, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να μιλάει για «ιστορική στιγμή». Η εικόνα αυτή δείχνει τους γαλαξίες που σχηματίστηκαν λίγο μετά το Μπιγκ Μπανγκ, πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια.

Δείτε την παρουσίαση της NASA:

Μια από τις βασικές αποστολές του James Webb, του ισχυρότερου διαστημικού τηλεσκοπίου που έχει κατασκευαστεί ποτέ, είναι η εξερεύνηση των αρχών του σύμπαντος. Αυτή η πρώτη «επίδειξη» είχε ως στόχο να δείξει τις δυνατότητές του στον τομέα αυτόν. Ήταν όμως μόνο ένας από τους πέντε στόχους της NASA, που κρατήθηκαν μυστικοί για να αποκαλυφθούν σήμερα.

Μεταξύ αυτών: οι φωτογραφίες δύο νεφελωμάτων, φωτογενών και γιγαντιαίων νεφών από αέρια και σκόνη. Το νεφέλωμα της Τροπίδος, που απέχει περίπου 7.600 έτη φωτός από τη Γη, δείχνει τον σχηματισμό των αστέρων. Περιέχει πολλά, γιγαντιαία άστρα, το μέγεθος των οποίων ξεπερνά κατά πολλές φορές εκείνο του Ήλιου.

Το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα από την άλλη είναι ένα «πλανητικό» νεφέλωμα (αν και δεν έχει καμία σχέση με πλανήτες): πρόκειται για ένα πελώριο νέφος αερίων που περιβάλλουν ένα άστρο που πεθαίνει.

Άλλος στόχος: το Κουιντέτο του Στεφάν, μια ομάδα πέντε γαλαξιών που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Το τελευταίο κοσμικό αντικείμενο που παρουσιάστηκε σήμερα ήταν ένας εξωπλανήτης, δηλαδή ένας πλανήτης σε τροχιά γύρω από ένα άλλο άστρο, εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Ο εξωπλανήτης αυτός δεν «φωτογραφήθηκε» αλλά αναλύθηκε μέσω φασματογράφου, μια τεχνική που χρησιμοποιείται για να εξακριβωθεί η χημική σύσταση ενός τόσο μακρινού αντικειμένου. Στην περίπτωση αυτή, ο γιγαντιαίος πλανήτης WASP-96b αποτελείται ουσιαστικά από αέρια.

Συνδυάζοντας τα δεδομένα που έχουν ληφθεί από άλλα τηλεσκόπια με εκείνα από το James Webb «θα είμαστε πιθανόν σε θέση να εντοπίσουμε υδρατμούς» στην ατμόσφαιρά του, σχολίασε ο Χοσέ Α. Καμπαγιέρο, αστρονόμος στο Κέντρο Αστροβιολογίας της Ισπανίας και ειδικός στους εξωπλανήτες. Αν και χαρακτήρισε «ενδιαφέρουσες» αυτές τις πρώτες πληροφορίες που αποκαλύπτουν τις δυνατότητες του τηλεσκοπίου και των οργάνων του, ο Καμπαγιέρο είπε ότι ανυπομονεί να δει φωτογραφίες μικρότερων και όχι τόσο θερμών εξωπλανητών.

Το James Webb εκτοξεύτηκε πριν από περίπου έξι μήνες, ανήμερα τα Χριστούγεννα, από τη γαλλική Γουιάνα, με έναν πύραυλο Ariane 5. Σήμερα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1,5 εκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη και από αυτήν τη σταθερή θέση θα συνεχίσει να παρακολουθεί το σύμπαν. Έχει αρκετά καύσιμα για να λειτουργήσει για τα επόμενα 20 χρόνια.

Νεφέλωμα Carina

Το νεφέλωμα Carina ήταν ένας κλασικός στόχος του τηλεσκοπίου Hubble – του προκατόχου του Webb – αν και σε αυτήν την έκδοση έχουμε μια πολύ διαφορετική απόδοση. Το Carina είναι ένα από τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα νεφελώματα στον ουρανό, που βρίσκεται περίπου 7.600 έτη φωτός από τη Γη. Τα νεφελώματα είναι αστρικά φυτώρια. Είναι ογκώδη σύννεφα αερίου και σκόνης στα οποία σχηματίζονται νέα αστέρια.

Το νεφέλωμα Carina, που δείχνει τα πρώτα στάδια σχηματισμού άστρων. NASA, ESA, CSA και STScI

Το Κουϊντέτο του Στεφάν

Το Κουιντέτο του Στεφάν, που δείχνει πέντε γαλαξίες, τέσσερις από τους οποίους αλληλεπιδρούν, συγκρούονται μεταξύ τους και τραβούν και τεντώνουν ο ένας τη βαρύτητα του άλλου. NASA, ESA, CSA και STScI.

Οι νέες εικόνες της NASA

Some stars go out with a bang. In these images of the Southern Ring planetary nebula, @NASAWebb shows a dying star cloaked by dust and layers of light. Explore this star's final performance at https://t.co/63zxpNDi4I #UnfoldTheUniverse. pic.twitter.com/dfzrpvrewQ

— NASA (@NASA) July 12, 2022

Clouds on another world. @NASAWebb captured the signature of water on giant gas planet WASP 96-b, which orbits a star 1,150 light-years away. For the first time, we've detected evidence of clouds in this exoplanet's atmosphere: https://t.co/63zxpNDi4I #UnfoldTheUniverse pic.twitter.com/f3HOX0HKis

— NASA (@NASA) July 12, 2022

Space is lovely, dark and deep. You're looking at the deepest infrared image of the universe ever taken—the first full-color image from @NASAWebb.

Go deeper on the galaxies of SMACS 0723 at https://t.co/63zxpNDi4I #UnfoldTheUniverse pic.twitter.com/YS8JZI3KqM

— NASA (@NASA) July 12, 2022

Data scientist Giovanna Giardino explains how the @NASAWebb image of Stephan's Quintet reveals a "a sort of cosmic dance driven by the gravitational force" — the type of interaction that drives the evolution of galaxies. https://t.co/63zxpNDi4I #UnfoldTheUniverse pic.twitter.com/n84wbD8eXl

— NASA (@NASA) July 12, 2022

"Somewhere something incredible is waiting to be known."@SenBillNelson reflects on the words of astronomer Carl Sagan as we marvel at @NASAWebb's first images. https://t.co/63zxpNDi4I #UnfoldTheUniverse pic.twitter.com/eYGQU8egNv

— NASA (@NASA) July 12, 2022

Step into the #Webb time-machine and journey back to within a billion years after the Big Bang with these deep views of the Universe.

Explore more here https://t.co/lpwKl4bg6L #WebbSeesFarther #EuropeMeetsWebb #ExploreFarther pic.twitter.com/ZixdR2TQuB

— ESA (@esa) July 12, 2022

Σιμόπουλος: «Φτάσαμε σχεδόν στα όρια του σύμπαντος»

«Και που να δείτε και τις υπόλοιπες φωτογραφίες που έρχονται!» μας λέει καταφανώς ενθουσιασμένος ο Διονύσης Σιμόπουλος, εμπειρότατατος αστροφυσικός και επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, για την πρώτη εικόνα που ήρθε στην ανθρωπότητα από το διαστημικό τηλεσκόπιo James Webb, το μεγαλύτερο και ακριβότερο στην ιστορία.

Όπως συνεχίζει να μας εξηγεί ο κος Σιμόπουλος: «Θα μας έρθουν κι άλλες 5 με 6 φωτογραφίες από το τηλεσκόπιο (σ.σ αναμένεται να δημοσιοποιηθούν σήμερα το απόγευμα). Μιλάμε για εικόνες που… θα μας τινάξουν το μυαλό στον αέρα! Αυτό που αντίκρισα είναι ό,τι πιο καταπληκτικό έχω δει στα 50 χρόνια της επαγγελματικής μου ζωής».
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η πρώτη αυτή εικόνα δείχνει το SMACS 0723, όπου μια τεράστια ομάδα σμήνων γαλαξιών λειτουργεί ως μεγεθυντικός φακός για τα αντικείμενα πίσω τους. Ονομάζεται βαρυτικός φακός, και είναι αυτός που δημιούργησε την πρώτη βαθιά όψη πεδίου του Webb με απίστευτα παλιούς και μακρινούς γαλαξίες.

Οι δε εικόνες που αναμένουμε, θα παρουσιάζουν τον σχηματισμό νέων γαλαξιών πριν από 13 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια, λίγα εκατομμύρια μόλις χρόνια έπειτα από το Μπιγκ Μπανγκ.

«Η αλήθεια είναι πως από ένα τόσο μεγάλο τηλεσκόπιο, το οποίο φτάνει τα 6 μέτρα, περιμέναμε κάτι τόσο εντυπωσιακό, όμως πραγματικά, αυτό που πήραμε ως πρώτη ανταπόκριση είναι πρωτοφανές, είναι το κάτι άλλο!» συνεχίζει ο κος Σιμόπουλος εξαίροντας τις δυνατότητες του τηλεσκοπίου το οποίο εκτοξεύτηκε τα περασμένα Χριστούγεννα μέσα σε πύραυλο Αριάν 5.