Kathimerini.gr
Βασίλης Νέδος
Με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο η Αγκυρα αμφισβητεί και τα γενικώς παραδεδεγμένα περί χρήσης της μέσης γραμμής, ακόμη και στις εκβολές ποταμών, για την οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων. Με NAVTEX του σταθμού της Σμύρνης (0536/24), η Αγκυρα καταγγέλλει τις επιστημονικές έρευνες που έχουν ανακοινωθεί από την Αθήνα με το επιστημονικό σκάφος «R/V Alkyon» (NAVTEX 091/24 του σταθμού Υδρογραφικής Υπηρεσίας Λήμνου), στις εκβολές του Εβρου, εντός ελληνικών χωρικών υδάτων μέχρι και τις 22 Ιουνίου. Η περιοχή που έχει δεσμευθεί, αναφέρεται στην τουρκική NAVTEX, «είναι πλησίον και εντός των πλευρικού θαλασσίου ορίου Ελλάδας – Τουρκίας, το οποίο δεν έχει ακόμη οριοθετηθεί».
«Αναξιόπιστη»
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η επιλογή των Τούρκων να περιγράψουν ως «αναξιόπιστη» (unreliable) τη NAVTEX 091/24, ενώ λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 7 Ιουνίου, είχε εκδοθεί μια πανομοιότυπη (η υπ’ αριθμόν 089/24 του σταθμού Λήμνου), δίχως τότε να προκληθεί οποιαδήποτε αντίδραση από την Αγκυρα. Οσοι ερμηνεύουν την Τουρκία με πιο παραδοσιακό τρόπο αναφέρουν ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να συνδέεται και με την πολιτική αναταραχή που επικρατεί τα τελευταία 24ωρα στην Αθήνα και παρακολουθείται πάντα πολύ στενά από την Αγκυρα. Ενώ αφήνουν ανοιχτό να πρόκειται και για έκφραση δυσαρέσκειας για κάποια κίνηση της Αθήνας, ενδεχομένως τις πρόσφατες ασκήσεις στον Εβρο. Σε κάθε περίπτωση, η Αγκυρα ανοίγει ένα ακόμη θέμα, που μέχρι πρότινος δεν ετίθετο από τις τουρκικές αρχές.
Η NAVTEX έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς παραδοσιακά οι Τούρκοι δεν είχαν μέχρι τώρα αμφισβητήσει ανοιχτά τη μέση γραμμή στις εκβολές του Εβρου, για λόγους που, βεβαίως, συνδέονται με το ιδιαίτερο καθεστώς και του χερσαίου συνόρου, το οποίο παραμένει σταθερό ανεξάρτητα από τη μετακίνηση της κοίτης και του Δέλτα του ποταμού. Ουσιαστικά οι Τούρκοι αμφισβητούν μια σύμβαση δεκαετιών. Συγκεκριμένα, το σύνορο αυτό είχε καθοριστεί με το Πρωτόκολλο των Αθηνών το 1926, όταν και αποφασίστηκαν οι ακριβείς συντεταγμένες που ακολουθούνται έως σήμερα. Υπενθυμίζεται, όπως η «Κ» είχε καλύψει εκτενώς τον Μάιο του 2020, ότι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε αμφισβητήσει τις συντεταγμένες των συνόρων του Εβρου και στο χερσαίο επίπεδο, παραπέμποντας, μάλιστα, στο Πρωτόκολλο των Αθηνών. Σε κάθε περίπτωση η τουρκική NAVTEX, η οποία βεβαίως εκφράζει ισχυρισμούς οι οποίοι δεν γίνονται αποδεκτοί από την ελληνική πλευρά, λειτουργεί ως φορέας μιας ακόμη διεκδικητικής θέσης της Αγκυρας, μάλιστα σε περίοδο μακράς εκτόνωσης της έντασης στο πεδίο.
Νωρίτερα, πάντως, πρόταση περί συνεργασίας στον τομέα της προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία απηύθυνε μέσω του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων «Αναντολού» ο καθηγητής Μπαϊράμ Οζτούρκ, πρόεδρος του τουρκικού ιδρύματος θαλασσίων ερευνών (TÜDAV) και επικεφαλής του τμήματος θαλάσσιας βιολογίας του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. Το TÜDAV δεν είναι κρατικός οργανισμός, αλλά έχει συνεργασία με το τουρκικό κράτος σε πολλά επιστημονικά έργα, γι’ αυτό και εκτιμάται ότι η άποψη του κ. Οζτούρκ αποτελεί περισσότερο δοκιμή, προκειμένου να μετρηθεί πώς ακούγονται οι προτάσεις αυτές στην Αθήνα.
Τέσσερις περιοχές
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα από την Τουρκία εξαπολύθηκαν απειλές για οριοθέτηση τουρκικών θαλασσίων πάρκων, προκειμένου να αντικρουστούν οι ελληνικές εξαγγελίες στις περιοχές Natura. Κατά τον κ. Οζτούρκ μπορεί να δημιουργηθούν τέσσερις ξεχωριστές προστατευόμενες περιοχές, κάποιες από τις οποίες βρίσκονται κυριολεκτικά στη μέση του Αιγαίου.
«Η μία από αυτές τις περιοχές βρίσκεται στην Ιμβρο στο Βόρειο Αιγαίο, η άλλη βρίσκεται στην κάτω πλευρά της Λέσβου στο Κεντρικό Αιγαίο, η άλλη απέναντι από την Κρήτη και η άλλη κοντά στη χερσόνησο Ντάτσα (σ.σ. χερσόνησος της Κνίδου)», ανέφερε ο κ. Οζτούρκ ο οποίος, μάλιστα, σημείωσε ότι ήδη υπάρχουν προστατευόμενες περιοχές στην τουρκική πλευρά του Αιγαίου Πελάγους και δη στον Μίμα, στον Κεραμεικό Κόλπο και στη Φώκαια.
