Του Απόστολου Τομαρά
Σε έναν ιδιότυπο αγώνα δρόμου επιδίδεται από το προπερασμένο Σάββατο η κυπριακή διπλωματία, προκειμένου να προλάβει ενδεχόμενες νέες κινήσεις από πλευράς Τουρκίας, αυτή τη φορά εντός της οριοθετημένης ΑΟΖ. Σε μια πρώτη αποτίμηση των διπλωματικών μέτρων που έχουν ξεδιπλωθεί, από τότε που το τουρκικό γεωτρύπανο έριξε άγκυρες 36 ναυτικά μίλια δυτικά του Ακάμα, αποκαλύπτονται δύο σημαντικά στοιχεία τα οποία είναι αλληλένδετα.
Πρώτον γίνεται σαφές πως η Λευκωσία δεν είναι διατεθειμένη να ρίξει λευκή σημαία απέναντι στις επιδιώξεις της Άγκυρας, να δημιουργήσει τετελεσμένα και δεύτερον με διπλωματικές κινήσεις προσπαθεί να δημιουργήσει δύο ζώνες προστασίας, οριοθετημένης και μη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Με εξασφαλισμένη έστω την τετριμμένη στήριξη Ε.Ε. και διεθνή παράγοντα σε φραστικό επίπεδο, το βάρος των προσπαθειών που καταβάλλονται πέφτει στον σκληρό πυρήνα της ΑΟΖ, εκεί δηλαδή που έχουν παραχωρηθεί τεμάχια για έρευνες σε εταιρείες.
Το τελευταίο διάστημα είχαν ενταθεί οι πληροφορίες πως η κυβέρνηση έχει καταλήξει σε συμφωνία με τη γαλλο-ιταλική κοινοπραξία, TOTAL-ENI, για την παραχώρηση ενός επιπλέον τεμαχίου, ενώ ανοιχτό παρέμενε και το ενδεχόμενο, όπως η συνεργασία Γάλλων και Ιταλών να επεκταθεί στο μεγαλύτερο μέρος της κυπριακής ΑΟΖ. Οι επαφές μεταξύ κυβέρνησης και γαλλο-ιταλικής κοινοπραξίας, σύμφωνα με άριστα ενημερωμένες πηγές της «Κ», έχουν ολοκληρωθεί και αυτό που απομένει μόνο είναι κάποια νομικά ζητήματα. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες έχει συμφωνηθεί όπως η TOTAL επεκτείνει την παρουσία της εντός της ΑΟΖ.
Μία συμφωνία που εκ των πραγμάτων είναι αλληλένδετη με την επιχειρούμενη διεύρυνση της συνεργασίας Κύπρου – Γαλλίας και στον στρατιωτικό τομέα. Επί του προκειμένου μόνο τυχαία δεν ήταν η δημόσια αναφορά του Προέδρου Αναστασιάδη, πως η συνάντησή του με τον Εμανουέλ Μακρόν στο περιθώριο του Άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο Σίμπιου της Ρουμανίας, επικεντρώθηκε σε πτυχές της προωθούμενης συνεργασίας με την γαλλική πλευρά, στο πλαίσιο της PESCO, του ευρωπαϊκού μηχανισμού για την αμυντική συνεργασία.
Αρχή με το 7
Με βάση τη στρατηγική της κυβέρνησης η προσοχή στρέφεται σε τεμάχια της οριοθετημένης ΑΟΖ τα οποία δεν έχουν αδειοδοτηθεί. Διπλωματικές πηγές εκτιμώντας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί από τότε που το τουρκικό γεωτρύπανο ήλθε στην περιοχή, υποστηρίζουν σθεναρά πως εάν η Άγκυρα κάνει επόμενη κίνηση αυτή θα αφορά τεμάχια τα οποία παραμένουν «ορφανά».
Ένα από αυτά είναι το τεμάχιο 7 για το οποίο η Λευκωσία προκήρυξε δημόσια διαδικασία υποβολής αιτήσεων. Στις 26 Νοεμβρίου 2018 ανακοινώθηκε πως υποβλήθηκε μια αίτηση χορήγησης Άδειας Έρευνας από την κοινοπραξία Total E&P Cyprus B.V. / Eni Cyprus Limited. Η διαδικασία εξέτασης της αίτησης δεν έχει ολοκληρωθεί πλην όμως πηγές υποστηρίζουν σθεναρά πως έχει επέλθει συμφωνία με το τεμάχιο καταλήγει σε Γάλλους και Ιταλούς σε ποσοστό 50% η κάθε εταιρεία, με τις επίσημες ανακοινώσεις να τοποθετούνται τις επόμενες μέρες. Εξίσου σημαντικό με το τεμάχιο 7 είναι πως οι ίδιες πηγές κάνουν λόγο για συμφωνία γαλλικής παρουσίας και σε άλλα τεμάχια, τα οποία έχουν παραχωρηθεί στην ΕΝΙ. Αυτά είναι το γειτονικό 8, το 9, το 2 και το 3.
Με τα δεδομένα αυτά η κοινοπραξία TOTAL-ENI μετατρέπεται σε κυρίαρχο παίκτη στην κυπριακή ΑΟΖ, έχοντας συνολικά 7 από τα 9 αδειοδοτημένα τεμάχια. Τα άλλα δύο είναι το 10, της ExxonMobil και το 12 της κοινοπραξίας Noble Energy, Shell και της ισραηλινής Delek. Στη συμφωνία που έχει επιτευχθεί σημαντική παράμετρος είναι πως η TOTAL θα έχει παρουσία και στο τεμάχιο 3 που η Τουρκία παρεμπόδισε την έναρξη εργασιών από την ENI αρχές του 2018.
Στρατηγική επιλογή
Η ενίσχυση και επέκταση της γαλλικής παρουσίας στην κυπριακή ΑΟΖ αποτελεί για τη Λευκωσία στρατηγική επιλογή, ιδιαίτερα μετά τα όσα άφησε πίσω της η παρεμπόδιση της γεώτρησης στο τεμάχιο 3. Με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, όπως λέγεται στο διπλωματικό παρασκήνιο, πρώτον ενισχύεται η γαλλική παρουσία στην ΑΟΖ, δεύτερον υπό τις σημερινές συνθήκες δίνεται το μήνυμα ότι τόσο η Κυπριακή Δημοκρατία όσο και οι εταιρείες δεν επηρεάζονται από τις τουρκικές προκλήσεις, και τρίτον συνεχίζεται απρόσκοπτα ο ενεργειακός σχεδιασμός.
Τουτέστιν, τέλος του χρόνου αρχές του 2019 θα ξεκινήσουν και πάλι οι γεωτρήσεις εντός της ΑΟΖ. Με βάση τον προγραμματισμό θα πραγματοποιηθούν πέντε γεωτρήσεις στα τεμάχια: 6 όπου έχει εντοπισθεί ποσότητα υδρογονανθράκων στο κοίτασμα «Καλυψώ», στο 7 στο 8, στο 11 όπου πραγματοποιήθηκε γεώτρηση χωρίς να εντοπισθεί κοίτασμα, και στο 3.
Σε αδράνεια το γεωτρύπανο
Στα δυτικά της Πάφου, το τουρκικό γεωτρύπανο δέκα μέρες μετά την άφιξή του παραμένει ακινητοποιημένο και χωρίς να διεξάγονται εργασίες. Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες της «Κ», και παρά τα όσα λέγονται από τουρκικά μέσα, στην περιοχή δεν διεξάγονται εργασίες γεώτρησης.
Μια εξέλιξη, που με τα σημερινά δεδομένα επιβεβαιώνει πληροφορίες που υπάρχουν στη Λευκωσία, για τεχνικές αδυναμίες του γεωτρύπανου να πραγματοποιήσει εργασίες σε νερά όπως αυτά της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και για τεχνική ανεπάρκεια του τουρκικού προσωπικού του γεωτρύπανου. Σύμφωνα με την εικόνα που υπάρχει η πρώτη γεώτρηση που πραγματοποίησε το γεωτρύπανο, ανοιχτά της Αττάλειας αποσκοπούσε στην εκπαίδευση του τουρκικού προσωπικού.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
