ΚΥΠΕ
Με μια μακροσκελέστατη ανακοίνωση απαντά το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας στον Υποψήφιο Πρόεδρο Ανδρέα Μαυρογιάννη, σε σχέση με τη Μακροπρόθεσμη Ενεργειακή Στρατηγική της Κυβέρνησης, αναφέροντας ότι έχει όραμα και η στρατηγική αυτή με σταθερά βήματα οδηγεί τη χώρα στην πράσινη οικονομία.
Σημειώνει ότι παρά τις περί του αντιθέτου εντυπώσεις «που επιχειρούν να προκαλέσουν στην κοινή γνώμη οι προγραμματικές δηλώσεις του υποψήφιου για την Προεδρία της Δημοκρατίας Ανδρέα Μαυρογιάννη και του ΑΚΕΛ που στηρίζει την υποψηφιότητά του», η Κύπρος έχει καταφέρει όχι μόνο να εκπληρώσει τους ενεργειακούς της στόχους για το 2020, στην εξοικονόμηση ενέργειας (ΕΞΕ) και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), που αποτελούσαν τις δεσμεύσεις της χώρας μας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και να τις ξεπεράσει.
Σύμφωνα με το Υπουργείο, έχει επιτευχθεί ο υποχρεωτικός στόχος για σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την τελική χρήση, σε ποσοστό 135% και οι εθνικοί ενδεικτικοί στόχοι σε σχέση με την πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας και τελική κατανάλωση ενέργειας το 2020, με ποσοστά επίτευξης 102% και 122% αντίστοιχα.
Επίσης, στον τομέα των ΑΠΕ ο συνολικός στόχος του 2020 έχει ξεπεραστεί κατά περίπου 4%, καθώς η συνεισφορά ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας έφτασε το 17% (από 13% που ήταν ο υποχρεωτικός στόχος).
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2021, καταγράφεται σημαντική αύξηση στη συνεισφορά των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, η οποία εκτιμάται, με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία, στο 14,9% το 2021, σε σύγκριση με το 2020 που ήταν στο 12,6%, απαντά το Υπουργείο.
Το Υπουργείο προσθέτει ότι η ηλεκτροπαραγωγή από φωτοβολταϊκά συστήματα το 2020 ήταν 6,1%, ενώ η αντίστοιχη για το 2021 ανήλθε στο 9,2% και ότι η Κύπρος, μέχρι το 2020, τοποθετείτο ανάμεσα στα πέντε πρώτα κράτη της ΕΕ με τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης ηλιακών συστημάτων (ΕΕ27 5,22%) και είχε το 2ο υψηλότερο ποσοστό παραγωγής από ηλιακή ενέργεια.
Για το 2020 αναφέρεται ότι εκπληρώσαμε τους στόχους μας, παρά την έλλειψη ηλεκτρικής διασύνδεσης με άλλες χώρες, την περιορισμένη διαθεσιμότητα γης, το περιορισμένο αιολικό δυναμικό, την έλλειψη υδάτινων πόρων για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, και κυρίως το υψηλό κόστος των φωτοβολταϊκών που μέχρι το 2014 – 2015 καθιστούσε τη χρήση ηλιακής τεχνολογίας ασύμφορη.
Αναφέρεται εξάλλου ότι στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος _ το αύριο», πέραν του 40% των κονδυλίων που προϋπολογίστηκαν αφορούν στην πράσινη μετάβαση της οικονομίας και ειδικά για την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών και της Εξοικονόμησης Ενέργειας, πέραν από τη χρήση εθνικών πόρων, έχουμε εξασφαλίσει και χρηματοδότηση της τάξης των €334 εκατομμυρίων από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Για τους μειοδοτικούς διαγωνισμούς για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ και τις επικρίσεις για ολιγωρία και εξυπηρέτηση συμφερόντων, το Υπουργείο απαντά ότι οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί από το 2014 και έπειτα διενεργούνται στη βάση των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Σε αυτή την περίπτωση, διευκρινίζεται, οι ενισχύσεις χορηγούνται ως προσαύξηση, επιπλέον της αγοραίας τιμής με την οποία οι παραγωγοί πωλούν την ηλεκτρική ενέργεια απευθείας στην αγορά. Εξηγείται περαιτέρω ότι δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμα αγοραία τιμή, δηλαδή τιμή που να προκύπτει υπό συνθήκες ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού, ο οποιοσδήποτε μειοδοτικός διαγωνισμός που θα διεξαγόταν πριν από το άνοιγμα της αγοράς, θα αντίκειτο των κανόνων της ΕΕ που αφορούν τις κρατικές εγγυήσεις.
Επίσης αναφέρεται ότι σε συνάντηση της Υπουργού με το ΑΚΕΛ στις 15/3/2022, εξηγήθηκε ότι η διενέργεια μειοδοτικών διαγωνισμών εξετάζεται από το Υπουργείο, ώστε όταν λειτουργήσει η Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού να είμαστε έτοιμοι για να γίνονται σε συνδυασμό ή και ξεχωριστά με τους διαγωνισμούς για μεγάλα συστήματα αποθήκευσης.
«Συγκεκριμένα, το Υπουργείο ήδη προχωρά με τους σχεδιασμούς του για διενέργεια μειοδοτικών διαγωνισμών για ανάντη και κατάντη συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρισμού, τα οποία θα λειτουργούν εντός της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού», αναφέρεται.
Για τα ανάντη συστήματα, το σχετικό σχέδιο προ-κοινοποιήθηκε στην ΓΔ Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τον Οκτώβριο του 2021, για να λάβει την απαιτούμενη έγκριση και για τα κατάντη συστήματα αποθήκευσης, το Υπουργείο ετοιμάζει σχετικό σχέδιο για την προώθησή τους.
«Είναι τουλάχιστον οξύμωρο να μιλά ο υποψήφιος Πρόεδρος του ΑΚΕΛ για την τιμή ηλεκτρισμού, την αποζημίωση των παραγωγών ΑΠΕ και τα υπερκέρδη που διενεργούν, όταν η τελική ρυθμιστική απόφαση για το μοντέλο αγοράς ηλεκτρισμού στην Κύπρο, πάρθηκε τον Μάιο του 2015, από τον τότε Πρόεδρο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) κ. Γ. Σιαμμά, ο οποίος είναι Σύμβουλος σε θέματα ενέργειας του κ. Μαυρογιάννη», αναφέρει το Υπουργείο.
Σε σχέση με το μοντέλο αγοράς, το ΥΕΕΒ έχει συστήσει τεχνοκρατική ομάδα για συζήτηση του μοντέλου αγοράς ηλεκτρισμού και τυχόν τροποποιήσεων που μπορεί αυτό να χρήζει και έχει αποστείλει σχετική επιστολή προς τη ΡΑΕΚ, στην οποία καταγράφονται οι εισηγήσεις του με γνώμονα τη μείωση του κόστους ηλεκτρισμού.
Για τα Σχέδια Χορηγιών για ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων, «ο επίλεκτος για Πρόεδρος της Δημοκρατίας του 2ου μεγαλύτερου κόμματος στην Κύπρο θα έπρεπε να γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι πλείστα εκ των μέτρων του που έχει συμπεριλάβει στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησής του έχουν ήδη υλοποιηθεί ή υλοποιούνται από τα Σχέδια Χορηγιών του ΥΕΕΒ και του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ».
Το Υπουργείο αναφέρεται, με λεπτομέρεια, σε διάφορα παραδείγματα χορηγιών, μεταξύ αυτών, χρηματοδότηση για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μέχρι 100% της δαπάνης στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, σχέδιο Χορηγιών «Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες», με αυξημένα ποσοστά επιχορήγησης για ευάλωτους καταναλωτές. Προϋπολογισμός €70 εκατ. (€35 εκατ. το 2021 και €35 εκατ. το 2022), σχέδιο Χορηγιών «Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις επιχειρήσεις και άλλους φορείς». Προϋπολογισμός €40 εκατ και καθολική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε οικιακές μονάδες. Το ΥΕΕΒ λειτουργεί από το 2013 Σχέδιο Χορηγιών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε οικίες.
Για την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια το Υπουργείο αναφέρεται σε σχέδια Χορηγιών που συνολικά αγγίζουν τα €200 εκατ. τα έτη 2021-2022 και προστίθεται ότι προωθούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες δημιουργούν τις προϋποθέσεις για αύξηση των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας.
«Ο κ. Μαυρογιάννης χαρακτηρίζει «πλήρως αποτυχημένη τη διαχείριση των ενεργειακών», όταν επί αυτής της Κυβέρνησης προωθήθηκε το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ EuroAsia Interconnector, εξασφαλίζοντας €657 εκατ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» και €100 εκατ. από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος_το Αύριο»», αναφέρει το Υπουργείο και διερωτάται «πού έχει δει την αδράνεια».
«Καταφέραμε σε δύσκολους καιρούς, λόγω πανδημίας και τιμών φυσικών αερίου, να αδειοδοτήσουμε επιπλέον τεμάχια στην ΑΟΖ μας, όπως είναι τα Τεμάχια 6, 8, 10, 7 και πολύ πρόσφατα το Τεμάχιο 5. Ενώ οι ίδιες εταιρείες έχουν αποσυρθεί και απωλέσει τα δικαιώματα έρευνάς τους σε άλλες χώρες λόγω της οικονομικής κρίσης, στην Κύπρο όχι μόνο διατηρούν τα δικαιώματα έρευνας αλλά επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και προχωρούν και σε επενδύσεις που αφορούν σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις αξίας πέραν των €200 εκατ», προστίθεται.
Επίσης το Υπουργείο υπενθυμίζει ότι έχουν υπογραφεί Διακρατική Συμφωνία με Ισραήλ και Ελλάδα για τον Αγωγό Φυσικού Αερίου East Med και Διακρατική Συμφωνία με την Αίγυπτο για απευθείας αγωγό φυσικού αερίου από το κοίτασμα «Αφροδίτη» στα τερματικά της Αιγύπτου.
«Με την παρακαταθήκη της Κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη οι Κύπριοι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Κύπρος προχωρεί με ταχεία βήματα στην πράσινη οικονομία και έχουν εμπιστοσύνη ότι αξιοποιούμε τις ευνοϊκές συγκυρίες που έχουν δημιουργηθεί για την κυπριακή ΑΟΖ, προς όφελος όλων των πολιτών», καταλήγει το Υπουργείο.
