ΚΥΠΕ
Αποδέκτης καταγγελιών για έμφυλη βία, παρενόχληση και άνιση μεταχείριση των γυναικών στον αθλητισμό έγινε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά τη συνεδρία της τη Δευτέρα, με τον Αναπληρωτή Πρόεδρο της Επιτροπής, Γιώργο Κουκουμά, να αναφέρει ότι η Βουλή θα στείλει επιστολή στον ΚΟΑ για να ζητήσει αριθμητικά στοιχεία για τις παροχές σε άνδρες και γυναίκες.
Το θέμα συζητήθηκε αυτεπάγγελτα έπειτα από εισήγηση των Βουλευτών Γιώργου Κουκουμά, Ρίτας Θεοδώρου Σούπερμαν, Χρίστου Σενέκη και Αλεξάνδρας Ατταλίδου.
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Βουλευτής ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, αναφερόμενος σε καταγγελίες αθλητριών, πρόσφατες και παλαιότερες, επεσήμανε ότι από το 2023 υπάρχει νόμος που υποχρεώνει τον ΚΟΑ να μεριμνά για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στον αθλητισμό. Ταυτόχρονα, είπε ότι δεν αρκούν οι ανακοινώσεις καταδίκης περιστατικών, προσθέτοντας ότι πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί διερεύνησης και ελέγχου.
Ακόμη, ανέφερε ότι η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει ενώπιόν της πολλές καταγγελίες σχετικά με την αντιμετώπιση της οποίας τυγχάνουν ποδοσφαιρίστριες.
Η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν, ανέφερε ότι όλες οι προσπάθειες πρέπει να εστιάζονται στην προώθηση του υγιούς αθλητισμού, αρχίζοντας από τα παιδιά. Τα τελευταία χρόνια, σημείωσε, έχουν γίνει αρκετά στην πρόληψη διακρίσεων, αφού έχουν καταρτιστεί επιτροπές ισότητας φύλων και κώδικες πρακτικής.
«Πώς ενθαρρύνουμε νέους και παιδιά προς τον υγιή αθλητισμό; Πώς τα προστατεύουμε; Πώς αλλάζουμε κουλτούρα;» διερωτήθηκε, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν ακόμη στερεότυπα. Πρέπει να προωθούνται γυναίκες και στην ηγεσία του αθλητισμού, συμπλήρωσε.
Η ανεξάρτητη Βουλεύτρια, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι η έμφυλη βία και η σεξουαλική κακοποίηση στον αθλητισμό είναι μια «δυσάρεστη πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοούμε».
Παράλληλα, σημείωσε ότι η ανισορροπία εξουσίας και η έλλειψη διαφάνειας και λογοδοσίας «είναι κάποιοι παράγοντες που βοηθούν αυτό το φαινόμενο να ευδοκιμήσει». Απαιτούνται αυστηροί κανόνες προστασίας των αθλητών, τόνισε.
Η Θεότη Ππούρου, εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας, ανέφερε ότι η Εκπαίδευση δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά, προσθέτοντας ότι σε όλα τα αθλήματα αγωνίζονται αγόρια και κορίτσια, συμπεριλαμβανομένου και του ποδοσφαίρου, όπου τα τελευταία δύο χρόνια αγωνίζονται και μαθήτριες.
Στα σχολεία υπάρχουν προγράμματα που προωθούν τις ολυμπιακές αξίες, είπε η κ. Ππούρου, σημειώνοντας ότι υπάρχουν ενδοσχολικά, περιφερειακά και παγκύπρια πρωταθλήματα στα οποία εκπροσωπούνται και τα 2 φύλα και ότι αγωνίζονται και σε πανελλήνιες και παγκόσμιες διοργανώσεις. Παράλληλα, είπε ότι στα αθλητικά σχολεία υπάρχει το μάθημα της Ολυμπιακής Παιδείας.
Απαντώντας σε ερώτηση της κ. Σούπερμαν, η κ. Ππούρου εξήγησε ότι το Υπουργείο Παιδείας χρηματοδοτεί τον ΚΟΑ, αλλά δεν έχει τον μηχανισμό ελέγχου δραστηριοτήτων εκτός σχολικού χώρου. «Έρχονται ανώνυμες καταγγελίες, αλλά δεν μπορούμε να τις διερευνήσουμε», επεσήμανε.
Ο Σπύρος Νεοφυτίδης, Εκτελεστικός Πρόεδρος του ΠΑΣΠ, διερωτήθηκε με ποια κριτήρια έχουν πρόσβαση σε ανήλικα παιδιά προπονητές που δεν έχουν πανεπιστημιακό πτυχίο, αλλά μόνο δίπλωμα προπονητή. Ακόμη, ανέφερε ότι 4 ποδοσφαιρίστριες που προέβησαν σε καταγγελίες αποκλείστηκαν από την Εθνική Ομάδα Γυναικών. Το 2023 εγκρίθηκε μετά βασάνων η νομοθεσία (Άρθρο 5 για εξάλειψη ανισοτήτων) για τον ΚΟΑ, σημείωσε ο Εκτελεστικός Πρόεδρος του ΠΑΣΠ, προσθέτοντας ότι είναι δουλειά του ΚΟΑ και της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων να διαπιστώσουν αν εφαρμόζεται η ισότητα των φύλων στις αθλητικές ομοσπονδίες.
Παράλληλα, είπε ότι κατατέθηκε Κώδικας Συμπεριφοράς για αντιμετώπιση σεξουαλικής κακοποίησης στις αρχές του 2024, αλλά ο ΚΟΑ δεν έπραξε τίποτε. Επιπλέον, ανέφερε ότι οι άνδρες για κλήση στην Εθνική Ανδρών Ποδοσφαίρου λαμβάνουν 800 ευρώ για έναν αγώνα και 1.200 για δύο αγώνες. Αντιστοίχως, όπως είπε, οι γυναίκες για έναν αγώνα στην Εθνική Γυναικών Ποδοσφαίρου λαμβάνουν 120 ευρώ, τα οποία θα αυξηθούν στα 240.
Η Ελένη Κουζούπη, εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας, ανέφερε ότι η νομοθεσία υπάρχει, αλλά υπάρχει πρόβλημα στον έλεγχο της εφαρμογής της. Πρέπει να ενισχυθούν οι μηχανισμοί ελέγχου και να διορθωθούν στρεβλώσεις, επεσήμανε. Την ίδια ώρα, είπε ότι σε εξέλιξη βρίσκεται διερεύνηση καταγγελίας, προσθέτοντας ότι έχει καταχωριστεί το κατηγορητήριο που αφορά στη συγκεκριμένη καταγγελία.
Παράλληλα, η κ. Κουζούπη υπό την ιδιότητά της ως εκπροσώπου της Επιτροπής Ισότητας Φύλων στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, ανέφερε ότι πραγματοποιήθηκε συνάντηση της Προέδρου της Επιτροπής και του Προέδρου του ΚΟΑ για την καταπολέμηση των έμφυλων διακρίσεων και της σεξουαλικής κακοποίησης, προσθέτοντας ότι προγραμματίζονται εκδηλώσεις. «Μπορούμε να παρέμβουμε αυτεπάγγελτα όταν παρατηρείται έμφυλη διάκριση», σημείωσε.
Απαντώντας στην κ. Κουζούπη, η κ. Ατταλίδου είπε ότι δεν αρκούν οι εκδηλώσεις και τα σεμινάρια, όπου προσέρχονται ελάχιστα άτομα. «Τι κάνει η Επιτροπή Ισότητας για να ενδυναμώσει τις αθλήτριες;» διερωτήθηκε.
Η Ιωάννα Παρασκευοπούλου, εκ μέρους του ΚΟΑ, επεσήμανε ότι «θα πρέπει να προχωρήσουμε σε στοιχειοθετημένη αθλητική πολιτική», επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να γίνει πιο δεσμευτικός ο κώδικας δεοντολογίας του ΚΟΑ. «Ίσως θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο κώδικας των παροχών», σημείωσε. Ακόμη, ανέφερε ότι ο ΚΟΑ μπορεί να παρέμβει εν μέρει στο πώς δίνονται οι παροχές από τις αθλητικές ομοσπονδίες.
Απαντώντας στην κ. Παρασκευοπούλου, ο λ- Κουκουμάς είπε ότι «ο ΚΟΑ παρανομεί όταν δεν απαιτεί από τις ομοσπονδίες να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία για τις παροχές στον αθλητισμό.
Από την πλευρά της, η κ. Ατταλίδου επεσήμανε ότι δεν υπάρχει πρόνοια για ισότητα των φύλων στον Κώδικα Δεοντολογίας του ΚΟΑ, κάτι με το οποίο συμφώνησε η κ. Παρασκευοπούλου.
Η κ. Παρασκευοπούλου αναφέρθηκε σε έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης, στην οποία συμμετείχε και ο ΚΟΑ, για προώθηση της ισότητας των φύλων στον αθλητισμό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα οποία ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, υπάρχει υποεκπροσώπηση των γυναικών στον κυπριακό αθλητισμό σε σύγκριση με άλλες χώρες, είπε, προσθέτοντας ότι τα αποτελέσματα ήταν «αναμενόμενα».
Επιπλέον, ανέφερε ότι ο ΚΟΑ θα χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα της έρευνας για να εκπονήσει σχέδιο δράσης, κατόπιν διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς.
Η Στέφανη Γουήλερ, εκ μέρους του ΚΟΑ, τόνισε ότι γίνεται τεράστια προσπάθεια από τον ΚΟΑ για αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης στον αθλητισμό. Ακόμη, ανέφερε ότι ο ΚΟΑ εξέδωσε οδηγό και διοργάνωσε σεμινάρια για τις ομοσπονδίες αναφορικά με την κατάρτιση σχεδίου δράσης για αντιμετώπιση του φαινομένου και σε ενήλικους και σε ανήλικους αθλητές.
«Έχουμε στείλει σχέδιο δράσης στο Υπουργείο Παιδείας εδώ και 10 μήνες», είπε η κ. Γουήλερ, υποδεικνύοντας ότι το Υπουργείο Παιδείας πρέπει να το προωθήσει στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ακόμη, ζήτησε να εφαρμοστεί προσωρινή αναστολή δραστηριοτήτων για προπονητές που δραστηριοποιούνται σε ιδιωτικές σχολές, όταν υπάρχει διερευνώμενη καταγγελία εναντίον τους.
Από την πλευρά του, ο Ανδρέας Μουζουρίδης, Πρόεδρος της Κυπριακής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης (ΚΟΚ), είπε ότι η ΚΟΚ ενημερώθηκε από τον Τύπο για συγκεκριμένη καταγγελία και προχώρησε σε αναστολή δραστηριότητας προπονητή που έχει καταγγελθεί. Την ίδια ώρα, ανέφερε ότι οι αποστολές γυναικείων ομάδων μπάσκετ στο εξωτερικό θα στελεχώνονται από γυναίκες προπονήτριες, κατόπιν απόφασης της ΚΟΚ.
Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία της ΚΟΚ για το θέμα της έμφυλης βίας, σημειώνοντας ότι η Ομοσπονδία συνέστησε ad hoc επιτροπή για αυτό το ζήτημα πριν από 2 μήνες.
Η Λένα Παναγιώτου, εκ μέρους της ΚΟΠ, ανέφερε ότι η ΚΟΠ έχει αποφασίσει την ελεύθερη είσοδο σε δύο αγώνες της Εθνικής Γυναικών Ποδοσφαίρου, οι οποίοι θα διεξαχθούν στις 21 και 25 του μηνός με τη Μάλτα και τη Γεωργία αντίστοιχα, στο ΑΕΚ Αρένα, στις 19:00.
Απαντώντας στον Εκτελεστικό Πρόεδρο του ΠΑΣΠ, Σπύρο Νεοφυτίδη, η κ. Παναγιώτου είπε ότι η μία καταγγέλλουσα ποδοσφαιρίστρια είναι τραυματίας, η δεύτερη παραιτήθηκε από την Εθνική Ομάδα Γυναικών με δική της πρωτοβουλία, η τρίτη μίλησε αφότου ενημερώθηκε ότι δεν συμπεριλήφθηκε στην κλήση του προπονητή, ενώ για την τέταρτη είχε αποφασίσει ο προπονητής ότι δεν θα συμπεριληφθεί στην κλήση.
«Είμαστε στη διαπραγμάτευση για τη βελτίωση του πακέτου απολαβών για τις ποδοσφαιρίστριες», σημείωσε η κ. Παναγιώτου, προσθέτοντας ότι οι παροχές δεν έχουν διαφορά μεταξύ των δύο φύλων. Ακόμη, τόνισε ότι το 2018 έπαιζαν 280 ποδοσφαιρίστριες στα κυπριακά πρωταθλήματα, ενώ σήμερα είναι πέραν των 800.
Ακολούθως, είπε ότι η ΚΟΠ υιοθέτησε τον Κώδικα Ηθικής Δεοντολογίας της ΦΙΦΑ. Οι χορηγίες στο γυναικείο ποδόσφαιρο ξεπερνούν το 1 εκατ. ευρώ, επεσήμανε, προσθέτοντας ότι το σχετικό κονδύλι πολλαπλασιάζεται κάθε χρόνο, κατόπιν συστάσεων της ΦΙΦΑ.
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως, Μαρία Δημητρίου, ανέφερε ότι η αρμοδιότητα του Γραφείου περιορίζεται στον χώρο της απασχόλησης. Δεν είναι αρκετός ο Κώδικας του ΚΟΑ, υπογράμμισε, τονίζοντας ότι πρέπει να υπάρχει ειδικός οδηγός για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης.
«Η νομοθεσία είναι δεσμευτική. Υπάρχει νομοθεσία για την ίση αμοιβή», πρόσθεσε. «Αν έρθει καταγγελία ενώπιόν μας για άνιση αμοιβή, θα την προωθήσουμε στο Γραφείο Εργασιακών Σχέσεων», είπε.
Ο Δρ Αντώνης Αλεξόπουλος, Λέκτορας της Κοινωνιολογίας του Αθλητισμού στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, επεσήμανε ότι τα ευρήματα των ερευνών δείχνουν ότι υπάρχουν έμφυλα στερεότυπα, διακρίσεις και κακοποίηση.
Εν συνεχεία, ο κ. Αλεξόπουλος εισηγήθηκε τη θέσπιση εθνικής πιστοποίησης προπονητών καθώς και τη δημιουργία ενός φορέα ανεξάρτητου από τον ΚΟΑ, ο οποίος θα διερευνά και τις καταγγελίες στον χώρο του αθλητισμού.
Ο Τάκης Μιραλλάης, Πρόεδρος του Σωματείου Συνδέσμων Προπονητών Καλαθοσφαίρισης, είπε ότι απουσιάζει το θεσμικό πλαίσιο που υποχρεώνει την τήρηση μιας απόφασης που αφορά μια καταγγελία στον αθλητισμό.
Ακόμη, ανέφερε ότι ο ΚΟΑ επέβαλε ποινή 4 ετών για αφαίρεση ταυτότητας ασκήσεως της προπονητικής σε προπονητή καλαθοσφαίρισης, αλλά θα έπρεπε να κοινοποιήσει το σκεπτικό της απόφασής του στην οικεία ομοσπονδία. Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι ο συγκεκριμένος προπονητής εξακολουθούσε να έχει την ταυτότητα και τα προνόμια κατά τη διάρκεια της ποινής του.
Ακόμη, αναφέρθηκε σε καταγγελία για ύποπτο προπονητή μπάσκετ, σημειώνοντας ότι ζητήθηκε από καταγγέλλουσα παίκτρια να αποσύρει την καταγγελία της για να μην αποκλειστεί από την Εθνική Ομάδα Γυναικών στο Μπάσκετ.
Η Νιόβη Γεωργιάδη, εκπρόσωπος του Γραφείου Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων, ανέφερε ότι το Γραφείο δεν διερευνά παράπονα. «Ο ρόλος μας είναι προληπτικός, εργαζόμαστε για την εμπέδωση της ισότητας των φύλων», συμπλήρωσε.
Η Ελένη Ευαγόρου, εκπρόσωπος της ΠΟΓΟ, υπέδειξε ότι έπρεπε να προσκληθούν και ποδοσφαιρίστριες στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για να μιλήσουν. Ο σεξισμός και οι ανισότητες των φύλων είναι πιο ωμές στον αθλητισμό παρά στην κοινωνία, υπογράμμισε.
Επιπλέον, αναφέρθηκε σε συζητήσεις της ΠΟΓΟ με αθλήτριες που αναφέρουν περίπτωσης άνισης μεταχείρισης των γυναικών στον αθλητισμό.
Ο Μιχάλης Κορομίας, εκπρόσωπος του Γραφείου Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, ανέφερε ότι η Επίτροπος λαμβάνει παράπονα για μη ενδεδειγμένη συμπεριφορά προπονητών.
Η Θεότη Ππούρου, απαντώντας στον Σπύρο Νεοφυτίδη, είπε ότι τα κριτήρια για τους προπονητές είναι καταγραμμένα και διαφανή για τα δημόσια σχολεία, διευκρινίζοντας ότι τα ιδιωτικά σχολεία δεν ελέγχονται από το ΥΠΑΝ. Δεν υπάρχει θέμα άνισης εκπροσώπησης ανδρών και γυναικών σε αποστολές στο εξωτερικό, υπογράμμισε.
Ο Σπύρος Νεοφυτίδης συμφώνησε με την εκπρόσωπο της ΠΟΓΟ. Μιλώντας για την πρόσφατη καταγγελία περί σεξουαλικής κακοποίησης, κάκισε την ενέργεια της ΚΟΠ να εκδώσει ανακοίνωση ότι δεν είναι αρμόδια για τη διερεύνηση της καταγγελίας. Οι παίκτριες της Εθνικής Γυναικών Ποδοσφαίρου αγωνίζονται με τις παλιές στολές, σημείωσε, προσθέτοντας ότι υπάρχει κωλυσιεργία στην ετοιμασία των νέων στολών.
Η Στέφανη Γουήλερ ανέφερε ότι υπάρχει οδηγός του ΚΟΑ προς τις ομοσπονδίες για τον χειρισμό παραπόνων και καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση. «Δεν έχουμε λάβει απάντηση σε επιστολές που αποστείλαμε στην ΚΟΚ», πρόσθεσε.
Ο κ. Μιραλλάης είπε ότι αν δεν υπάρξει νομοθετική ρύθμιση και θεσμική κατοχύρωση του επαγγέλματος του προπονητή, δεν θα μπορεί η Πολιτεία να παρεμβαίνει συντονισμένα.
Καταληκτικά, ο κ. Κουκουμάς είπε ότι η Βουλή θα στείλει επιστολή στον ΚΟΑ για να ζητήσει αριθμητικά στοιχεία για τις παροχές σε άνδρες και γυναίκες. «Παρά τα βήματα, που γίνεται, έχουμε να διανύσουμε τεράστιο δρόμο. Χρειαζόμαστε μηχανισμούς, διαδικασίες, πρωτόκολλα για χειρισμό περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης», τόνισε.
Δηλώσεις μετά τη συνεδρίαση
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Βουλευτής ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, δήλωσε ότι «δεν μπορεί να είναι ανεκτό ότι η Εθνική Γυναικών προπονείται σε υποδεέστερο γήπεδο, χωρίς τις αντίστοιχες διευκολύνσεις και υποδομές. Ούτε μπορεί να είναι ανεκτό για παράδειγμα, ότι μια ποδοσφαιρίστρια της Εθνικής Κύπρου που είναι μάλιστα εργαζόμενη στο κράτος δεν δικαιούται άδεια όταν πρόκειται να εκπροσωπήσει τη χώρα στο εξωτερικό».
«Οι διαφορές στη μεταχείριση είναι κραυγαλέες και οι καταγγελίες του ΠΑΣΠ πρέπει να αφυπνίσουν. Η κατάσταση στο γυναικείο ποδόσφαιρο αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι πλέον απέμειναν μόνο 4 ομάδες στο πρωτάθλημα», επεσήμανε.
Σε γραπτή της δήλωση, η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν, ανέφερε ότι «οι ίδιοι φορείς που αντιπροσωπεύουν τον αθλητισμό επιβάλλεται όπως προστατεύσουν τις γυναίκες, τα παιδιά αλλά και τα άτομα με αναπηρία που εντάσσονται στους κόλπους τους».
«Δεν περιποιεί τιμή σε κανέναν μας η κατάσταση που επικρατεί σήμερα, και αναμένουμε από τον ΚΟΑ όπως δημιουργήσει το ανάλογο πλαίσιο για την προστασία, ευημερία και ισότιμη μεταχείριση των ατόμων αυτών», κατέληξε.
Η ανεξάρτητη Βουλεύτρια, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, δήλωσε ότι «παρά την ωραιοποιημένη εικόνα του αθλητισμού ως ενός ασφαλούς και ενδυναμωτικού περιβάλλοντος, τα περιστατικά (Σ.Σ. άνισης μεταχείρισης, έμφυλης βίας και παρενόχλησης) είναι ανησυχητικά συχνά, γι’ αυτό και έχουμε αποχώρηση των αθλητών μας από τον αθλητισμό σε περίπου 70%».
Επιπρόσθετα, ζήτησε από τον ΚΟΑ να εφαρμόσει τον νόμο και να σταματήσει τη χρηματοδότηση εφόσον δεν υπάρχει λογοδοσία, καθώς και από τη Βουλή να αναλάβει δράση για να τερματιστούν τα «φέουδα» σε αθλητικές ομοσπονδίες.
Ο Εκτελεστικός Πρόεδρος του ΠΑΣΠ, Σπύρος Νεοφυτίδης, διερωτήθηκε ποιος είναι ο ρόλος του ΚΟΑ και της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων σε αυτόν τον τόπο.
«Φαίνεται ότι σε αυτό το κράτος που ζούμε η τήρηση της νομοθεσίας είναι αλά καρτ, χωρίς να έχουν οι Ομοσπονδίες τις οποιεσδήποτε επιπτώσεις όταν ενσυνείδητα παρανομούν και δεν τηρούν τις νομοθεσίες του κράτους», υπογράμμισε.
